کودکان روزه‌دار را نصیحت نمی‌کنم

اجرای این برنامه برعهده اکرم محمدی است که در شبکه دو نیز برنامه‌های زیادی در حوزه کودک و نوجوان اجرا می‌کند. به مناسبت پخش سری جدید این برنامه، سراغ محمدی رفتیم تا با او درباره حال و‌هوای برنامه «سحر اولی‌ها» صحبت کنیم.

امسال نیز شبکه دو در زمان سحر برنامه «سحر اولی‌ها» را در جدول پخش خود قرار داده که اجرای آن به عهده شماست. با توجه به این‌که رمضان دو دوره قبلی این برنامه را نیز شما اجرا کردید، درباره شکل‌گیری این برنامه توضیح دهید.

روزه‌داری‌‎، شادی بعد از افطار، مسجد رفتن‌، خواب‌های بعد از ظهر و از همه مهم‌تر بیدار شدن‌ برای سحری، زیباترین خاطرات را برای ما می‌سازند. تمام اینها در عالم کودکی مزه دیگری دارند به همین دلیل لازم بود در ساعات نیمه‌شب و در سحرگاهان بچه‌ها نیز مانند بزرگسالان برنامه مخصوص خود را داشته باشند. سحر اولی‌ها، برنامه‌ای است که رمضان امسال هر بامداد از ساعت حدود 4 بامداد تا ساعت 5 صبح از شبکه دوم پخش می‌شود و مخاطبان این برنامه، روزه‌داران کوچکی هستند که در رمضان امسال برای اولین‌بار روزه می‌گیرند. از ویژگی‌های آن، تنوع و فضای جذابی است که در برنامه وجود دارد. طراحی و دکور این برنامه زیباست و بخش‌های مختلفی اعم از قصه‌گویی، گفت‌وگوهای بچگانه و مسابقه، تنوع و زیبایی خاصی به آن بخشیده است. در سال 1390 فکر اولیه ساخت برنامه‌ای مخصوص سحر برای بچه‌ها به شبکه دو ارائه شد. علی زارعان، مدیر گروه کودک شبکه دو، این طرح را پذیرفت و برنامه سحر اولی‌ها در آن سال اجرا و خوشبختانه با استقبال زیادی هم روبه‌رو شد. این در حالی بود که ابتدا فکر می‌کردیم شاید بچه‌ها در زمان پخش برنامه ما بیدار نباشند، ولی دیدیم اتفاقا همه بچه‌ها با اشتیاق در این زمان بیدار بوده و برنامه ما را هم تماشا می‌کنند. این استقبال باعث شد برنامه دو سال دیگر نیز ادامه یابد و جای خالی برنامه‌های سحرگاهی کودکان پر شود، اما سال گذشته به خاطر برخی مشکلات این برنامه تولید و پخش نشد، ولی امسال نیز دوباره آن را برای شبکه دو در ماه رمضان آماده پخش کرده‌ایم.

این مشکلاتی که به آن اشاره کردید و گفتید باعث ایجاد وقفه در تولید سحراولی‌ها شد چه بود؟

بیشتر به خاطر مشکلات مالی فراگیری بود که سازمان صداوسیما داشت. مشکلات مالی و البته چند مشکل دیگر باعث شد که سحر اولی‌ها در سال 92 پخش نشود.

محور اصلی برنامه چیست؟

سحر اولی‌ها برنامه‌ای زنده است که در حوزه نماز، دعاهای کودکان، قرائت قرآن از سوی کودکان، آشنایی با کودکان حافظ قرآن و برنامه‌های مذهبی از این دست و چند بخش دیگر تولید می‌شود. تهیه‌کننده تمام تلاشش برای برنامه امسال این است که بخش‌هایی تهیه شود که نگاه مذهبی، اما متفاوت را به کودکان ارائه دهد.

منظورتان از نگاه متفاوت مذهبی چیست؟

ما سعی داریم در این برنامه بدون این‌که ابهت معنوی سحرهای ماه مبارک رمضان بشکند، آنها را از رخوت دور کنیم و برنامه‌هایی ارائه دهیم که سرگرم‌کننده و متنوع باشد. ما سعی می‌کنیم نشاط و سرگرمی در نگاه بچه‌ها به رمضان به وجود آید. این را باید بگویم که اصرار ما بر این است که بگوییم رمضان ماه حزن و اندوه نیست، بلکه زمانی است که افق دید نزدیک‌تری نسبت به خدا میان کودکان به‌وجود می‌آید و باید از این نزدیکی به خدا استفاده کرد. ما در مقوله توجه به نماز بخش‌‌هایی تدارک دیده‌ایم تا تصاویر گویاتری از نماز به کودکان ارائه شود. ما سعی کرده‌ایم فارغ از نگاه آمرانه، نصیحت‌گونه‌ای و پندوار، به زیبایی‌های نماز و نگاه عاشقانه به این رکن دین اسلام توجه کنیم.

آیا امسال هم مانند سال‌های قبل در برنامه مهمان دارید؟

خیر. برای برنامه مهمان نداریم و بیشتر بخش‌‌‎ها تولیدی است که قبل از پخش برنامه ضبط شده است. به عنوان نمونه کارشناس مذهبی در مورد نماز و در فضایی کاملا متفاوت صحبت می‌کند تا علاقه کودکان به این فریضه مهم دینی بیشتر شود.

چه روش بیانی و کلامی برای ارتباط برقرار کردن با کودکان که مخاطبان برنامه هستند در نظر گرفته‌اید؟

من به زبانی رسیده‌ام که نه زیاد کودکانه است و نه زیاد سنگین. من به این‌که کودکانه صحبت کنم اعتقادی ندارم بخصوص در مورد برنامه‌های کودکانه مذهبی. من کلامی صادق و بدون پند و اندرز را برای اجرا در نظر گرفته‌ام تا نکاتی را که قرار است به کودکان بگویم در قالبی نو به مخاطبان ارائه دهم. من سبک و روش خاصی ندارم، ولی به این نکته توجه می‌کنم که لازم نیست کودکان برای شنیدن حرف‌های جدی و درست، با کلام و لحنی بیش از حد کودکانه روبه‌رو شوند.

معارف و آداب روزه‌داری را چگونه به زبان کودکانه ترجمه می‌کنید و این مفاهیم را به چه روشی به کودکان ارائه می‌دهید؟

به نظر من صحبت‌های طولانی با اجرای متکلم‌وحده مجری بخصوص در برنامه‌های مذهبی کودکان را خسته می‌کند. به عقیده من نگاه آمرانه مذهبی برای کودکان مفید نیست، بلکه باید آنها را طوری به دین علاقه‌‌مند کرد که عاشق دین شوند و از روی علاقه به سمت آن بروند. باید روال عادی و معمولی برنامه‌های مذهبی بخصوص در حوزه کودکان و نوجوانان را تغییر داد تا آنها احساس نکنند باز هم با برنامه‌ای متداول و کسل‌کننده روبه‌رو هستند. این روال را در برنامه سحر اولی‌ها شروع کرده‌ایم و امیدواریم تاثیر خود را بگذارد. (مجید احمدی / گروه رادیو و تلویزیون)