ناله‌های زمین را می‌شنوم

از معصومه ابتکار حرف می‌زنیم، زنی که این روزها دوباره پا جای پای پدرش گذاشته و به قول خودش اکنون بیشتر مشکلات و دغدغه‌هایش شبیه مشکلات پدرش، یعنی اولین رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور بعد از انقلاب است. او هرچند به دلیل تصادفی که مدتی قبل برایش رخ داد هنوز از ناحیه دست احساس ناراحتی می‌کرد، اما برای این گفت‌و‌گو یک ساعت وقت گذاشت و از مسائل محیط‌زیست کشور مانند آلودگی هوا و دریاچه ارومیه و برخی مسائل شخصی‌اش مانند رژیم غذایی، داشتن یا نداشتن حیوان خانگی و قوانین محیط‌زیستی خانه‌اش گفت که تاکنون کمتر رسانه‌ای شده است.

زمانی که شما به‌عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست انتخاب شدید، بیشتر رسانه‌ها و کارشناسان به بهبود وضع محیط‌زیست کشور امیدوار شده و به شما عنوان‌هایی مانند مادر زمین دادند. واقعا چقدر حس مادرانه نسبت به محیط‌زیست کشور دارید؟

حس مادرانه را به لحاظ آشنایی با ابعاد موضوع چه در دوره هشت ساله اصلاحات و اکنون و دوره‌ای که در شورای شهر بودم دارم، چون انسان اگر با ابعاد مسائل محیط‌زیست و دردهایی که زمین به آن مبتلا شده آشنا باشد و پژواک دردهای آن را بشنود این حس مادرانه در او زنده می‌شود، فرقی هم نمی‌کند زن باشد یا مرد؛ یعنی جنسیت مطرح نیست. به عبارت دیگر در اینجا مادر به معنای قدرت رسیدگی و بها دادن به دردی که قبلا به آن بی‌توجه بوده‌اند است. فکر می‌کنم هر کسی که ناله‌های زمین را بشنود این حس در او زنده می‌شود، اکنون من به‌عنوان انسانی که روی کره زمین زندگی می‌کند. برای خود، خانواده‌ام، جامعه و نسل‌های آینده و بشریت دغدغه دارم و به دنبال این هستم که چطور می‌توانم ندا و ناله‌های زمین را پاسخ و درد‌های آن را التیام بدهم. هر شخصی که چشم خود را باز کند و گوش شنوا داشته باشد، نسبت به این مسائل حس مادرانه‌ای پیدا می‌کند، زیرا دلش نمی‌خواهد تنها مامن زندگی انسان‌ها از بین برود.

شما بارها گفته‌اید محیط‌زیست کشور با مشکلات زیادی روبه‌روست. با اعتبار کم سازمان حفاظت محیط‌زیست چگونه می‌خواهید این مشکلات را حل کنید؟

فکر می‌کنم فرصتی با لطف خداوند و همت مردم پیش آمده، چون مردم دولتی با پشتوانه قوی انتخاب کردند، آقای رئیس‌جمهور مسائل کلان مدیریت کشور را خوب می‌فهمند و نسبت به مشکلات محیط‌زیست اشراف کامل داشته و می‌داند چقدر اهمیت دارد، این فرصت بی‌بدیل است. ما مشکلمان این است که در دولت‌های قبلی محیط‌زیست موضوعیت نداشت، متاسفانه این بی‌توجهی‌ها سبب تشدید روند تخریب محیط‌زیست کشور شد، اکنون این بی‌توجهی به توجه و دقت در موضوع تبدیل شده؛ به این مفهوم که در برنامه‌های آقای رئیس‌جمهور به طور واضح توجه به محیط‌زیست را می‌بینیم و این نقطه امید است، ما هیچ گریزی جز تغییر رفتار ایرانیان در مسائلی مانند الگوی مصرف و آلودگی هوا نداریم، درواقع راه‌حل دیگری وجود ندارد.

در دوره‌های گذشته وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها در رفع مشکلات زیست‌محیطی با یکدیگر همکاری نمی‌کردند. اکنون برای رفع این مشکل چه برنامه‌ای دارید؟

یکی از اتفاقات مهمی که افتاده این است که شورای عالی حفاظت محیط‌زیست دوباره شکل گرفته و دستگاه‌ها تقریبا هم‌راستا هستند. برای نمونه، وزارت نفت با وجود محدودیت‌هایی که دارد با سیاست‌های کلان کشور برای رفع آلودگی هوا همکاری می‌کند یا وزیر صنعت فردی است که دیدگاه محیط‌زیستی دارد و می‌داند چه چالش‌هایی در این حوزه داریم. این فرصت مغتنمی است.

بعد از شما در هیات دولت، محیط‌زیستی‌ترین فرد چه کسی است؟

شخص رئیس‌جمهور خیلی محیط‌زیستی است، البته در این حوزه از من جلوتر است، زیرا ایشان همه مسائل کلان را می‌بیند، البته من هم سعی می‌کنم بخشی نگاه نکنم، چون بخشی از کیفیت زندگی مردم به سلامت و محیط‌زیست بر‌می‌گردد، باید کیفیت زندگی آنها را ارتقا داد تا آلودگی‌ها آنها را رنج ندهد، مسائل آلودگی آب و مشکلات دیگری که به بیماری‌ها دامن می‌زند، آقای رئیس‌جمهور اینها را می‌داند که نباید به قیمت فدا شدن طبیعت توسعه را به دست آورد. البته خیلی‌ها در دولت حامی محیط‌زیست هستند به همین دلیل نمی‌توان در این‌باره رتبه‌بندی کرد. این یکی از شاخصه‌های مثبت دولت تدبیر و امید است.

از این‌که به‌عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست دوباره پا جای پای پدرتان گذاشته‌اید چه احساسی دارید؟

حس خوبی دارم، یادم هست پدر در زمینه آلودگی هوا خیلی کار می‌کرد، به همین دلیل دائم در خانواده ما بحث‌های محیط‌زیستی بود، چون پدر مشاور شهردار تهران بودند. این ماجرا سبب شد آلودگی هوای تهران از قبل از انقلاب دغدغه ذهنی‌ام باشد. آن سال‌ها بحث‌های محیط‌زیستی تازه داشت در کتاب‌های درسی راه پیدا کرده و در محافل خبری جنبه بین‌المللی داشت، آن زمان پدر همه این موضوعات را می‌دانست، از طرفی بعد از انقلاب ایشان اولین رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست شدند، در دوره انقلاب و در بحبوحه بحث نوشتن قانون اساسی ایشان پیشنهاد اصل 50 (که در مورد محیط‌زیست است)‌ را داد.

آن زمان چند سالتان بود و چه واکنشی نشان دادید؟

18 سال داشتم، گفتم در این بحبوحه انقلاب چه کسی به این حرف‌ها گوش می‌کند، ولی پدرم گفت مسائل محیط‌زیستی خیلی مهم است، اکنون باید به فکر آینده بود. او می‌گفت من آینده‌ای را تصور می‌کنم که مسائل محیط‌زیستی خیلی مهم می‌شود، قدرت آینده‌نگری و اعتماد به نفس ایشان سبب شد پیشنهاد اصل 50 را ارائه کند. اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی نیز از آن استقبال کردند و به این ترتیب اصل پنجاهم به اعتباری برای کشور تبدیل شد، زیرا در آن زمان شاید چهار یا پنج قانون اساسی در دنیا بود که محیط‌زیست را اصل کرده بودند.

مشکلات کنونی شما به‌عنوان رئیس سازمان محیط‌زیست چقدر شبیه مشکلات پدرتان به‌عنوان اولین رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست است؟

وقتی پدر کارهای اجرایی را پیش گرفت خیلی غصه می‌خورد، می‌گفت کشور دردسرهای زیادی دارد، چون جنگ تازه شروع شده بود و کشور در فراز و نشیب مسائل مختلف بود. آن زمان پدرم می‌گفت محیط‌زیست را جدی نمی‌گیرند، ایشان یک اصطلاحی داشت که می‌گفت برخی فکر می‌کنند محیط‌زیست چرخ پنجم درشکه است، در حالی که باید به آن نقش اصلی بدهند، اما فکر می‌کنند مساله لوکسی است.

شما نیز چنین مشکلاتی دارید؟

آن دوره اوایل انقلاب بود، به همین دلیل سازمان فراز و نشیب‌های ساختاری داشت، متاسفانه چیزی که بعد از دولت دهم تحویل گرفتیم هم کم مشکل نداشت. خیلی مشکلات داشتیم؛ مانند آسیب‌های ساختاری، روحیه ضعیف پرسنل، انضباط مالی و اخلاق کار. پدرم هم با چنین شرایطی رو‌به‌رو بود، چون در فضای خیلی مبهمی از جهت توجه به محیط‌زیست تلاش می‌کردند، به این شکل که آن زمان مدتی مطرح شده بود که می‌خواهند سازمان محیط‌زیست را منحل کنند، اما پدر گفته بود من این کار را نمی‌کنم، اگر شخصی این کار را بکند به کشور خیانت کرده است، به همین دلیل کسی جرأت چنین کاری را به خود نداد. علاوه بر این، ایشان آن زمان بشدت مخالف احداث میانگذر دریاچه ارومیه بود و می‌گفت این میانگذر سبب خشک شدن دریاچه ارومیه خواهد شد. بعدها که مسئولیت گرفتم، من هم مقاومت کردم، اما تحت فشارهای سنگین مقام‌های محلی مانند نمایندگان مجلس زیر بار ارزیابی محیط‌زیستی رفتیم، اما زمانی که مسئول بودم با ارزیابی مخالفت می‌کردم، زیرا کارشناسان بر این باور بودند که احداث میانگذر گردش آب بین جنوب و شمال دریاچه را به هم خواهد زد و دریاچه خشک خواهد شد.

آخرین خبر‌ها از وضع دریاچه ارومیه چیست؟

وضع خوبی ندارد. کارگروه نجات تلاش خوبی کرده و به نتایج خوبی رسیده‌اند، پروژه‌ای با اعتباراتی که کشور ژاپن اختصاص داده در حال انجام است، افزون بر این با کمک‌های تخصصی سازمان ملل نیز اصلاح الگوی کشاورزی در 41 نقطه قرار است اجرا شود تا آب کمتری مصرف شده و کشاورزان چاه‌های غیرمجاز خود را ببندند. علاوه بر این، آنها باید محصول درستی بکارند و حقابه دریاچه را برگردانند، این کار عملی است.

به نظر می‌رسد این راهکار در بلندمدت نتیجه خواهد داد؟

این یکی از روش‌هاست، تقریبا 15 اقدام دیگر مانند توقف سدسازی در منطقه نیز قطعی است. همه اینها پیش‌بینی شده تا در روند چند ساله بتوان دریاچه را احیا کرد.

می‌توانید بگویید چند سال؟

ابتدا باید طرح‌ها قطعی شود تا بتوان زمان مشخصی را اعلام کرد.

با توجه به مسئولیت شما و پدر مرحوم‌تان در سازمان حفاظت محیط‌زیست به نظر می‌رسد در خانه شما باید قوانین زیست‌محیطی محکمی حاکم باشد. آیا سعی می‌کنید در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرده یا زباله‌ها را تفکیک کنید؟

مساله محیط‌زیست در منزل ما جدی است تا جایی که وقتی پسرم در مقطع ابتدایی تحصیل می‌کرد اولیای مدرسه می‌گفتند پسر شما بحث‌های محیط‌زیستی را در مدرسه پیش می‌برد. افزون بر این در خانه سعی می‌کنیم، زباله‌ها را تفکیک کرده و استفاده مجدد داشته باشیم، امکان ندارد یک کیسه پلاستیکی را تا قبل از این‌که به دلیل استفاده زیاد غیرقابل مصرف شده باشد، دور بیندازیم. قدیم‌ها که مرحوم پدرم زنده بود، زباله‌ها را کمپوست می‌کرد، اما واقعیت اینجاست که من فرصت این کار را ندارم، ولی در بحث استفاده از انرژی خیلی تاکید داریم و حساس هستیم.

آخرین قبض برقی که پرداخت کردید، چقدر بود؟

اصلا یادم نیست، شاید هم ندیدم، همسرم بیشتر در جریان این کارهاست.

برای این‌که فروشگاه‌ها ملزم به استفاده از کیسه‌های نایلونی سازگار با محیط‌زیست شوند، برنامه‌ای دارید؟

در شورای شهر مصوبه‌ای در این‌باره داشتیم، اما به مشکل برخورد. در این زمینه سیاست‌هایی داریم تا به طور کلی پلاستیک‌ها به سمت زیست تخریب‌پذیر شدن پیش بروند، البته رفع این مشکل به فرهنگ مردم بستگی دارد. مردم باید بیشتر از زنبیل و سبد استفاده کنند. باید کاری کرد تا این حس در مردم زنده شود.

شما خانواده محیط‌زیستی دارید، هیچ ‌کدام از اعضای خانواده شما تمایل داشته یا دارند که حیوان خانگی داشته باشند؟ شما در این‌باره چه نظری دارید؟

حدود 30 سال است چند گربه در حیاط خانه ما زندگی می‌کنند، یعنی از زمانی که خانه مرحوم پدرم بوده نسل اندر نسل این گربه‌ها زاد و ولد کردند و هنوز هم هستند، اما آنها حیوان خانگی نیستند و هر وقت گرسنه شوند برای خوردن غذا می‌آیند، اکنون سه بچه نیز به دنیا آورده‌اند.

اسم هم برایشان انتخاب کرده‌اید؟

اسم ندارند، گربه‌های آزادی هستند که هر وقت بخواهند می‌آیند و می‌روند به این مفهوم خانگی نیستند، اما به نظرم کلا حیات وحش را نباید در اسارت نگه داشت. از نظر قوانین و مقررات نیز اشکال دارد، شکار آنها خلاف قوانین روحیه مروت انسان‌هاست که برای لذت خود بخواهند آزادی حیوانات را سلب کنند، فکر می‌کنم این کار با روحیه ایرانی‌ها نیز مغایر است.

نظرتان درباره شکار چیست؟

شکار یک بعد معیشتی دارد مانند برای مردمی که کنار تالاب زندگی می‌کنند، آنها در چارچوب قوانین صید و شکار کرده و مجاز هستند، اما شکار برای تفریح و لذت بردن، اشکال شرعی و اخلاقی دارد. نباید جان موجود زنده را برای کسب لذت گرفت. خوشبختانه جریانی شروع شده که اکنون در نقاط مختلف کشور شکارچیان اسلحه خود را می‌شکنند. امیدوارم این جریان ادامه پیدا کند، چون به قومیت‌های ما اعتبار بخشیده است. انسانی که شکار را تفریح دانسته و نسبت به سرنوشت دیگران بی‌تفاوت است، نمی‌تواند ادعای تعهد و شأن اجتماعی بالایی داشته باشد، زیرا شهروند واقعی نسبت به آینده زمین و محیط‌زیست اهمیت و احترام قائل است.

در کشورمان به حقوق حیوانات بخوبی پرداخته نشده، آیا قصد دارید این کار را انجام دهید؟

حتما همین‌طور است. باید به حقوق حیوانات، توجه و مراقبت از آنها در زیستگاه‌‌هایشان پرداخت، چون در کشور تنوع جانوری و زیست‌محیطی خوبی داریم. در این مدت خیلی از گونه‌های جانوری آسیب دیده‌اند، اگر ما بتوانیم زیستگاه‌ها را احیا کنیم، شرایط تنوع زیستی و جانوران بومی بهتر خواهد شد.

برای نجات گونه‌هایی مانند پلنگ که بر اثر تصادف کشته می‌شوند، چه برنامه‌ای دارید؟

آخرین مورد پلنگ ماده‌ای بود که در پارک ملی گلستان کشته شد، به همین دلیل من دوباره نامه‌ای به وزیر راه و شهرسازی نوشتم و تقاضا کردم جاده شمالی پارک ملی گلستان به جای جاده فعلی استفاده شود، به این شکل که جاده کنونی حالت اکوتوریسمی پیدا کرده و راننده‌ها با حداکثر 30 کیلومتر سرعت در آن می‌توانند رانندگی کنند، اما رانندگانی که با سرعت بالا قصد دارند از منطقه عبور کنند باید از جاده شمالی استفاده کنند.

در مدتی که در این پست بوده‌اید برخلاف سایر مدیران قبلی کارهای نمادین مناسبی انجام داده‌اید؛ از استفاده از خودروی ون برای سفرهای درونشهری بگیرید تا جلوگیری از ذبح گوسفند در مراسم استقبالتان. هدف مشخصی از این کارها دارید؟ آیا برای انجام این کارها از قبل برنامه‌ریزی خاصی می‌کنید؟

بعضی‌ها را از قبل برنامه‌ریزی می‌کنم، اما جلوگیری از ذبح گوسفند بدون برنامه‌ریزی بود. اصلا نمی‌دانستم آنجا خبرنگاری هست. درباره استفاده از خودروی ون هم باید بگویم یکی از دوستان پیشنهاد داد. ما در ژاپن هم روز آخر که می‌خواستیم برای بازید برویم از ون استفاده کردیم، هرچند مسئولان ژاپنی می‌گفتند با توجه به پروتکل نمی‌توانیم چنین کاری کنیم، ولی تصمیم گرفتیم در توکیو هم برای حفظ محیط‌زیست از ون استفاده کنیم.

وقتی مانع قربانی کردن گوسفند شدید، خیلی‌ها حدس زدند شما باید گیاهخوار باشید. این‌طور نیست؟

اتفاقا بحث قربانی کردن و ارزش‌های مذهبی آن جای خودش را دارد، اما ترجیح می‌دهم گیاهخواری کنم؛ به این شکل که بیشتر رژیم غذایی من گیاهی است، گاهی گوشت می‌خورم، اما قصدم این بود که نگاه تشریفاتی جنبه قشنگی ندارد، ممکن است نشانی از محبت باشد، اما به هر حال تشریفاتی است.

کارهای نمادین شما تاثیری روی سایر اعضای هیات دولت داشته است؟

نمی‌دانم، ولی بازتاب آن در دولت مثبت بود.

با آمدن شما به سازمان حفاظت محیط‌زیست اطلاع‌رسانی بهتر انجام می‌شود، برای نمونه دیگر خبر مرگ گونه‌های نادر سانسور نمی‌شود؟

سیاست ما اطلاع‌رسانی شفاف است، می‌خواهیم با مردم روراست باشیم، برای این کار برنامه روزانه کاری خود را روی پورتال سازمان می‌گذارم، باید به این شکل فاصله بین مسئولان و مردم کم شود. این خوب است که مردم بدانند اجازه رصد کردن دارند. علاوه بر این در وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی نیز حضور‌دارم.

خودتان در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها با کاربران ارتباط برقرار می‌کنید؟

خودم وقت نمی‌کنم این کارها را انجام دهم، اما همکاران با نظر خودم این کارها را انجام می‌دهند.

چه شد تصمیم گرفتید اینقدر صریح درباره آلوده بودن بنزین صحبت کنید، چون برخی‌ها می‌گویند سیاست وزارت نفت واردات بیشتر بنزین است به همین دلیل این بحث مطرح‌شده؟

سال 89 در شورای شهر تهران هم این بحث را مطرح کردم، آن زمان که قصد وارد کردن بنزین مطرح نبود، اما آن موقع کسی توجه نکرد، می‌گفتند منافع ملی اقتضا می‌کند این کار را انجام دهیم و بنزین پتروشیمی تنها گزینه است، البته بیشتر به دلیل بی‌برنامگی و ناکارآمدی سیستم بود، چون دولت برنامه داخلی مناسبی برای پاسخ به مشکلات نداشت.

آن زمان هشدار‌هایی نیز درباره آلوده بودن سبزیجات و محصولات کشاورزی دادید، آیا این محصولات هنوز هم آلوده است؟

سبزیجات جای خودش را دارد، اما آلودگی خیلی کم شده است. خوشبختانه اکنون سیستم تصفیه فاضلاب تهران فعال است و خیلی از آب‌هایی که به سمت مزارع کشاورزی جنوب شهر می‌رود، تصفیه شده است، اما جاهایی داریم که هنوز آلوده است. رفع این مشکل نظارت بیشتر جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط‌زیست و شرکت آب و فاضلاب را می‌طلبد.

یعنی مردم می‌توانند با خیال راحت، سبزی یا آب لوله‌کشی بخورند؟

مسئولیت کیفیت آب با وزارت بهداشت است، البته ماهم نظارت می‌کنیم. به نظر من در بحث کیفیت آب مشکل خاصی نداریم، ولی می‌توانیم کیفیت آن را ارتقا بدهیم، نکته اینجاست که ما عقب‌ماندگی زیادی در سطح کشور در بحث جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب داریم.

مشکل آلودگی آب دریا در شهرهای شمالی و جنوبی کشور نیز دیده می‌شود، آیا مردم می‌توانند با خیال راحت مثلا در دریاچه خزر آب‌تنی کنند؟

نه، آنجا در برخی نقاط ساحل خیلی آلوده است و زباله زیاد وجود دارد، بعضی وقت‌ها فاضلاب زیادی هم هست، البته مقامات بهداشتی باید نظر نهایی را بدهند، ولی ما نگرانی‌های زیادی در شهرهای شمالی داریم، کار خوبی هم شروع شده، طرح مسیر سبز ساحل پاک اکنون با جدیت اجرا می‌شود، علاوه بر این همکاری خوبی را با وزارت کشور شروع کردیم. در این میان شورا‌ها نقش مهمی دارند؛ یعنی کلیدی‌ترین رسالت آنها ارتقای کیفیت زندگی و حفاظت از محیط‌زیست در مناطق شهری و روستایی کشور است.

آلودگی هوا چطور، می‌توان امیدوار بود که مهار شود؟

بحث آلودگی هوا خیلی مهم است، چون ما فکر می‌کنیم حدود 35 میلیون شهروند به دلیل آلودگی هوا در بحث سلامت آسیب جدی دیدند و اگر این مساله مدیریت نمی‌شد و برنامه جدی دولت نبود این صدمات ادامه پیدا می‌کرد. چون تمام شهرهای بزرگ کشور مانند اصفهان، شیراز، مشهد، اراک، اهواز و قزوین سال‌ها با آلودگی سنگین هوا رو‌به‌رو بودند.

برای امسال آلودگی هوا چگونه خواهد بود؟

امسال یک مقداری بهتر خواهد شد، اما اصلا نمی‌توان قول داد همه مشکلات حل شود، به هر حال تلاش می‌کنیم کیفیت هوا در شهرهای بزرگ بهتر شود، خوشبختانه اکنون وضع هوای تهران خیلی بهتراست، زیرا کیفیت سوخت نسبت به گذشته خیلی بهتر شده ولی این روند باید ادامه پیدا کند.

به نظر می‌رسد مناطق آزاد قوانین محیط‌زیستی را رعایت نمی‌کنند، برای نمونه مدتی قبل مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش از احداث دیزنی‌لند و چند هتل در جزیره فارور خبر داده بود.

قوانین محیط‌زیست همه جا ساری و جاری است. هیچ نقطه‌ای در کشور نیست که قوانین محیط‌زیست را نتوانیم آنجا اعمال کنیم، در مناطق آزاد اجرایی شدن چنین پروژه‌هایی باید با تائید سازمان باشد، زیرا در غیر این صورت خودشان آسیب می‌بینند.

سازمان حفاظت محیط‌زیست تمام اهرم‌های لازم برای اجرای قوانین در این مناطق را در اختیار دارد؟

بله، اهرم‌های لازم را در اختیار داریم، البته در گذشته ناهماهنگی‌هایی بوده، ان‌شاءالله باید آنها را برطرف کنیم. نقش ما همین است که اجازه ندهیم آنها فقط دید اقتصادی داشته باشند و منافع آنی خود را ببینند.

خودروسازان نیز همیشه از رعایت استانداردهای محیط‌زیستی فرار کرده‌اند، برای این‌که آنها را مجاب به رعایت استانداردها کنید چه برنامه‌هایی دارید؟

براساس مصوبه‌ای که دولت ابلاغ کرده باید تا نیمه امسال همه خودروهای تولید داخل استاندارد یورو4 را به طور کامل رعایت کنند، چون دیگر به آنها وقت نخواهیم داد. البته تعرفه‌های گمرکی را برای خودروهای هیبریدی و برقی صفر کرده‌ایم تا مشوق‌هایی برای استفاده از آنها وجود داشته باشد، افزون بر این برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده نیز تسهیلاتی در نظر گرفته شده است.

کمبود محیط‌بان یکی از مشکلات مهم محیط‌زیست کشور است. محیط‌بانان چه کسری از پرسنل سازمان حفاظت محیط‌زیست را تشکیل می‌دهند؟

تعداد محیط‌بانان در کل با افراد قراردادی و استخدامی حدود 3000 محیط‌بان است، کل مجموعه محیط‌زیست نیز کمتر از 5000 نفر پرسنل دارد.

عاملان کشتن گوزن زرد ایرانی در پارک پردیسان شکارچی معمولی بودند یا قصد خاصی از این کار داشتند؟

آخر هم مشخص نشد، ولی ما همه تلاش خود را برای حفظ محیط‌زیست می‌کنیم.

آخرین خواب محیط‌زیستی که دیدید؟

واقعیت این است که پنج ماه اول مسئولیتم تا صبح خواب جلسه می‌دیدم، چون تا حدود 10 شب این جلسات ادامه داشت و زمانی که می‌خوابیدم یعنی از یک بامداد تا 7 صبح دوباره در خواب جلسه داشتم.

یوزپلنگ و پلنگ‌ها هم به خوابتان می‌آیند؟

گاهی اوقات خواب طبیعت و زیبایی‌ها آن را می‌بینم، اما به دلیل دغدغه‌هایم بیشتر خواب جلسه می‌بینم.

کارهای ارزشمندی درباره محیط زیست در رسانه ملی رخ داده است

دکتر ابتکار: بعد از ملاقاتی که با آقای ضرغامی داشتیم، کارگروه مشترک خوبی تشکیل شده، اکنون تفاهم‌نامه خوبی نیز آماده امضاست. همکاری خیلی خوبی در شبکه‌های تلویزیونی رخ داده و رویکرد برنامه‌ها درباره محیط زیست تغییر کرده، به شکلی که اکنون در شبکه‌های یک، دو، رادیو و تهران، سلامت، مستند و خبر اطلاع‌رسانی خیلی بهتری داریم. همچنین تیزر‌ها و برنامه‌های خوبی ساخته شده، انصافا کارهای بسیار ارزشمندی رخ داده و این حاکی از تغییر رویکرد جدی در صدا و سیماست که به دلیل تلاش‌های آقای ضرغامی و همه همکاران صورت گرفته، به همین دلیل ما خیلی تشکر می‌کنیم؛ البته در بحث اخبار و اطلاع‌رسانی برخی مواقع مواردی مشاهده می‌شود که انتقادی است، ولی ما از نقد استقبال می‌کنیم و بر این بارویم که باید پاسخگو باشیم، طبیعی است که ما هم خطا داشته باشیم، ولی انتظار داریم نقد منطقی و منصفانه باشد. جمع‌بندی ما این است که همکاری ما با صدا و سیما خوب است و باید استمرار پیدا کند. باید روزی برسد که مسائل زیست‌محیطی در همه برنامه‌ها ساری و جاری باشد. سریال «پایتخت 3» موفق بود، چون در کنار مسائل دیگر به محیط زیست نیز پرداخت، چنین برنامه‌هایی از برنامه‌هایی که به شکل مستقیم به بحث محیط زیست می‌پردازند نیز تاثیرگذار‌تر است، چون این برنامه‌ها مخاطب عمومی دارند.

مهدی آیینی‌ / ‌گروه جامعه