آقای جنتی به شما آدرس غلط می‌دهند

وزیر ارشاد دولت یازدهم در آن روز یعنی بیست و ششم مرداد، وقتی در برابر پرسش‌های انبوه اهالی رسانه درباره برنامه‌های آینده حوزه فرهنگ و هنر قرار گرفت، خیلی صادقانه پاسخ داد: «مدتی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دور بودم، بنابراین پیش از هر چیزی باید آشنایی بیشتری با شرایط این وزارتخانه پیدا کنم.»

عبارت «مدتی دور ماندن» ایشان از وزارت ارشاد هم حدود 15 سال را دربر می‌گیرد، یعنی سال 1371 که ایشان به عنوان معاون آقای علی لاریجانی وزیر وقت ارشاد منصوب شد تا سال 1377 که در این وزارتخانه همچنان حضور داشت.

طبیعی است که علی جنتی با توجه به این فاصله زمانی زیاد و تغییرات متعددی که در وزارت ارشاد ایجاد شده است؛ نیازمند آشنایی بیشتر هم باشد و چه خوب که خود از همان ابتدا این موضوع را اعلام کرد و بر آن آگاهی داشت.

اما عملکرد وزیر ارشاد و برخی موضعگیری‌هایش در همین یکی دو ماهه اخیر نشان می‌دهد که او چندان برای آشنایی لازم صبر و حوصله به خرج نداده و در مواردی مجبور شده است برخی صحبت‌ های خود را تکذیب کند یا تغییر دهد، از جمله مساله پرحاشیه و حساس نظارت پیش از چاپ کتاب یا همان ممیزی معروف که دقیقا همین موضوع در مقاطع و موارد متعدد بارها به عنوان یک بهانه، دستاویز دشمنان نظام برای هجمه‌های بی‌اساس به کشور و تحمیل هزینه‌های سنگین هم شده است.

شگفتی داستان اینجاست که وزیر ارشاد دولت یازدهم در هیچ حوزه‌ای به جز ممیزی کتاب تا این اندازه ریز و جزئی وارد نشده است؛ گویی که کل مشکلات وزارت ارشاد همین نظارت پیش از چاپ کتاب در تمام این سال‌ها بوده است و چون وزیر محترم یا دست‌کم کسانی که در این زمینه به او مشاوره می‌دهند چندان به ساز و کارهای اجرایی و قانونی آن و همچنین جایگاه حساس این نظارت آشنایی و آگاهی نداشته‌اند، حاصلش یک عقب‌نشینی کامل از سوی علی جنتی بود؛ اما به نظر می‌رسد گروهی که به این ماجرا خط می‌دهند، باز هم سعی می‌کنند با جایگاه وزیر بازی کنند و با مشاوره غلط باعث شوند تا دوباره وزیر این بار در حاشیه جشنواره ملی صنعت چاپ و با لحنی به نسبت تند، هیات‌های نظارت پیش از چاپ کتاب را که منصوب شده شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند ؛ تهدید کند با این مضمون و خط و نشان که اگر خود را با سیاست‌های دولت هماهنگ نکنند، برکنار و اعضای آن را تغییر می‌دهد. جالب است که در این شوراها چهره‌های شناخته شده، متعهد، عادل و اهل قلم فراوانند از سید مهدی خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و محسن مومنی رئیس حوزه هنری گرفته تا اهل قلمی همچون جواد محقق و احمد شاکری و محمدمیرکیانی و حتی امیر داستان انقلاب یعنی روانشاد امیرحسین فردی.

به نظر می‌رسد برخی نزدیکان به وزیر ارشاد با برخی اهداف مشخص، در این حوزه آدرس غلط به او می‌دهند و باعث شده‌اند که علی جنتی از همان ابتدای دوران وزارتش چند بار در حوزه ممیزی و نظارت پیش از چاپ اظهارنظرهای عجیبی بکند.

شاید پایان‌بخش این یادداشت بد نباشد تا به سطرهایی از رهنمودهای رهبری در این حوزه اشاره کنم که تیرماه سال 90 در دیدار مسئولان کتابخانه‌های بزرگ و عمومی و جمعی از کتابداران سراسر کشور مطرح فرمودند و پیشنهاد کنم آقای وزیر و مجموعه‌ای که به ایشان در حوزه کتاب مشاوره می‌دهند به‌طور کامل متن بیانات آن دیدار را مطالعه کنند.

رهبری فرمودند: «لزوماً هر کتابی مفید نیست و نمی‌توان بازار کتاب را آزاد گذاشت تا کتاب‌های مضر وارد جامعه شوند. ما می‌بینیم در مجموعه‌ کتاب و بازار کتاب، گاهی اوقات هدایت‌هایی همراه با انحراف دنبال می‌شود؛ بخصوص سراغ مسائلی می‌روند که برای ذهنیت جامعه، برای ذهنیت کشور، چه از لحاظ جنبه‌های اخلاقی، چه از لحاظ جنبه‌های دینی و اعتقادی، چه از لحاظ جنبه‌های سیاسی، زیانبخش است. انسان بوضوح مشاهده می‌کند که در بازار کتاب، در مجموعه کتاب، دست‌هایی فعالند؛ یک چیزهایی را وارد کنند، ترجمه‌هایی را به وجود بیاورند، با مقاصد سیاسی؛ ظاهرش هم فرهنگی است، اما باطنش سیاسی است.»

سینا علی‌محمدی - دبیر گروه فرهنگ و هنر