در سال ۲۰۰۷ بیش از 27 میلیون نفر گردشگر از ترکیه بازدید کردهاند که درآمدی بیش از 18.5 میلیارد دلار برای این کشور به همراه داشت.
این میزان در سال جاری میلادی 33 میلیون گردشگر تخمین زده میشود. ترکیه برای درآمدی معادل 50 میلیارد دلار در سال برای صنعت گردشگری خود برنامهریزی کرده است. براساس آمار موسسه TUI آلمان از صد هتل برتر جهان بیش از ۱۱ هتل در ترکیه قرار دارد
شهرهای آنتالیا و استانبول بیشترین گردشگر را به خود جذب میکند. سواحل ترکیه از لحاظ جذب جهانگرد همانند سواحل اسپانیا و ایتالیا توصیف میشود. شهر استانبول به دلیل آثار باستانی همه ساله پذیرای تعداد زیادی از گردشگران است.
استانبول با داشتن آثار تاریخی و گردشگری همچون تنگه بسفر، مساجد سلطان احمد، سلیمانیه، رستم پاشا، بایزید و نیز مراکز ایاصوفیه، برج دختر، کاخ توپکاپی، موزه هنرهای اسلامی، کاخ دلما باغچه، برج یدیکوله و روملی حصار و نیز مراکز خرید گسترده و داشتن آب و هوایی مدیترانهای بیش از دیگر نقاط این کشور مورد استقبال گردشگران خارجی قرار گرفته است.
صنعت گردشگری ترکیه در فاصله سالهای 2012ـ2005 بسرعت رشد کرد. ترکیه در سال 2005 میلادی برای اولین بار توانست وارد فهرست 10 کشور برتر جهان به لحاظ جذب گردشگران خارجی شود و رتبه نهم را به خود اختصاص دهد، با وجود بحرانهای سیاسی و اقتصادی در منطقه خاورمیانه صنعت توریسم ترکیه توانست در سالهای بعد جایگاه خود را به رتبه هفتم جهان ارتقا دهد.
کارشناسان میگویند ترکیه در سال جاری میلادی میزبان 33 میلیون گردشگر خواهد بود. این جذب گردشگر حدود 26 میلیارد دلار ارز وارد چرخه اقتصادی ترکیه خواهد کرد که ایجاد هزاران شغل جدید از مزایای آن خواهد بود.
دولت ترکیه قصد دارد تا سال 2023 درآمد حاصله از صنعت گردشگری را دو برابر کند. اکنون ترکیه به طور متوسط سالانه حدود 25 میلیارد دلار از محل صنعت گردشگری درآمد دارد که قرار است در آینده به 50 میلیارد دلار برسد.
کارشناسان پیشبینی میکنند ترکیه در سال 2023 با قرار گرفتن در جمع پنج مقصد برتر گردشگری جهان، میزبان 50 میلیون گردشگر باشد.
تدابیر کارآمد
ترکیه تلاش کرده است با اتخاذ سیاستهای موثر از جمله ایجاد تسهیلات در صدور ویزا برای گردشگران، پایین آوردن عوارض خروجی، بسترسازی برای استاندارد کردن قوانین حوزه گردشگری، افزایش نرخ امنیت در مناطق گردشگری، توسعه زیرساختهای گردشگری و جذب سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی در ساخت هتلها و تاسیسات این صنعت، به کارگیری راهکارهای عملی در جذب مشتری، همکاری مشترک با کشورهای اسلامی و اروپایی و نیز توسعه آموزشها در حوزه گردشگری، افق روشنی را برای صنعت گردشگری خود در آینده ترسیم کند.
در دوران حاکمیت اسلامگرایان نیز ترکیه تلاش کرد صنعت گردشگری خود را توسعه دهد. این کشور که در ردهبندی تعداد اماکن تاریخی 17 پله پایینتر از ایران قرار دارد، از اجرای هرگونه طرحهای مشارکتی با دیگر کشورها در زمینه گردشگری بشدت استقبال میکند و بهرغم بحرانهای شدید اقتصادی حاکم بر دنیا با ارائه تعریفهای جدیدی همچون توریسم سلامت، جذب گردشگرانی از کشورهای آمریکایی و عربی را نیز در دستور کار خود قرار داده است.
ورود گردشگران ایرانی به ترکیه در 9 ماه اول سال 2010 میلادی با بیش از 51.6 درصد افزایش نسبت به دوره مشابه سال پیش از آن به یک میلیون و 481 هزار و 590 نفر رسید که این رقم شامل عبور ترانزیت زائران ایرانی به سوریه از طریق خاک ترکیه نیز میشد که 6.40 درصد آن را گردشگران ایرانی تشکیل میدادند.
اکنون گفته میشود سالانه بیش از پنج میلیون ایرانی برای گردشگری ترکیه را انتخاب میکنند.
اعتراضات و زیان گردشگری
تحولات اخیر سیاسی در ترکیه بر صنعت گردشگری این کشور نیز تاثیر گذار بود. گرچه به اعتقاد کارشناسان این تاثیر میتواند کوتاه مدت باشد؛ اما در شرایط کنونی توام با خسارتهای سنگینی بوده است.
به گفته حسین چلیک، معاون حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه و سخنگوی این حزب میزان خسارت وارده به صنعت گردشگری این کشور در طول سه هفته از آغاز اعتراضات ضد دولتی در ترکیه بسیار سنگین بوده است.
سقوط سهام بورس، کاهش شمار گردشگران، کاهش ارزش پول ملی و سرانجام فرار سرمایههای خارجی بخشی از فشارهای اقتصادی و شوک بزرگ مالی بر مردم و دولت اردوغان در پی بروز ناآرامیهای اخیر در ترکیه گزارش شده است.
براساس این گزارشها، بازار مالی و سرمایه ترکیه بویژه در سه هفته تشدید درگیریها بین معترضان و نیروهای پلیس بسیار پرتلاطم بود و سرمایهگذاران از افزایش اعتراضها و درگیریها بشدت نگران بودند.
صنعت گردشگری ترکیه با ادامه ناآرامیها ضربه سختی خورد و گفته میشود گردشگران ۴۰ درصد اتاقهای رزرو شده خود در هتلها را لغو کرده یا زمان آن را به تاخیر انداختهاند.
رسانههای ترکیه از لغو بسیاری از پروازها به این کشور خبر دادند. پخش تصاویر مربوط به شلیک گاز اشکآور و استفاده از ماشینهای آبپاش برای مقابله با معترضان در شهرهای مختلف از جمله استانبول و آنکارا بسیاری از گردشگران به مقصد ترکیه را نگران کرد.
عثمان آییک، رئیس فدراسیون هتلداران ترکیه نیز با تائید خسارتهای وارد آمده به بخش گردشگری ترکیه گفت: این ناآرامیها بر روند رزروهای جدید هتلها تاثیر منفی گذاشته و برخی گردشگرانی را که قصد سفر به این کشور داشتند تا زمان آرام شدن اوضاع از سفر به ترکیه خودداری میکنند. قسیم زوتو، رئیس شعبه اتحادیه آژانسهای مسافرتی ترکیه در استانبول تائید کردکه در طول درگیریها حدود 25 درصد رزرو هتلها لغو شده است.
علیرضا ثمودی - جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد