47- ایران در یادداشت شفاهی خود در تاریخ 29 دسامبر 2003 آژانس را مطلع کرد که موارد زیر را تعلیق می کند:
*عملیات یا تست همه سانتریفیوژ ها در PFEP در نطنز.
*تزریق بیشتر مواد هسته ای در همه سانتریفیوژ ها.
*نصب سانتریفیوژ جدید در PFEP.
48- همچنین ایران تمایل خود را نشان داد که اگر ممکن باشد ، مواد هسته ای را از همه تجهیزات غنی سازی سانتریفیوژ بیرون خواهد کشید.
ایران گفت:ایران در حال حاضر هیچ نوعی ازتجهیزات غنی سازی سانتریفیوژ گازی را در هیچ مکانی به غیر از نطنز نمی سازد و طرح ساخت تجهیزات جدید قادر به جداسازی ایزوتوپ در طول تعلیق را هم در نظر ندارد.
*ایران پروژه های غنی سازی لیزر را کنار گذاشته و تجهیزات مربوطه را جمع آوری کرده است.
*ایران در حال ساخت تجهیزات جداسازی پلوتونیوم هم نبوده است.
*در طول دوره تعلیق قصد نداشته است که قرارداد جدید برای ساخت ماشین های سانتریفیوژ و اجزای آنها منعقد کند.
* آژانس می تواند به طور کامل انبار همه ماشین های سانتریفیوژ را که در دوره تعلیق مونتاژ شده بودند ، مورد کنترل قرار دهد.
* ایران قصد نداشته است ماشین های سانتریفوژ یا اجزای مربوطه را وارد کند و یا مواد لازم برای پروسه های غنی سازی را در طول دوره غنی سازی وارد نماید.
* تولید مواد لازم برای روند غنی سازی (تا آن هنگام) در ایران وجود نداشته است.
49- در تاریخ 24 فوریه 2004 ایران را آژانس را دعوت کرد تااین تصمیمات داوطلبانه این کشور را بررسی کند: تعلیق مونتاژ و تست سانتریفیوژها ، تعلیق ساخت داخلی اجزای سانتریفیوژ ها شامل آنهایی که به قرارداد موجود ارتباط می یافتند.(و نیز اعلام داشت که هر اجزایی که طبق قراردادهای موجود ساخته می شود و نمی تواند تعلیق شود باید انبار و تحت مهرو موم آژانس نگهداری شود).
50- ایران همچنن تایید کرد که تعلیق فعالیت های غنی سازی برای تمامی تجهیزات در ایران به کار گرفته می شود.
در 21 می 2004 ایران آژانس را مطلع کرد که هرگز تضمینی برای تولید مواد لازم برای روند غنی سازی نداشته و تعلیق داوطلبانه شامل تعلیق تولید یو اف 6 نمی شود.
52 همانطور که قبلا هم در گزارش مدیر کل آژانس آمده است ایران آژانس را مطلع کرد که تست های داغ در یو سی اف که به تولید یو اف 6 منجر می شود را هدایت نمی کند.
یک چنین تستی که به تولید 30 تا 35 کیلوگرم یو اف 6 می انجامد ، بین ماههای می و ژوئن 2004 هدایت شد و یک تست بزرگتر دیگر شامل 37 تن از کیک زرد نیز برای اوت و سپتامبر 2004 نیز طراحی شده است.
53- همانطور که در بالا اشاره شد ، ایران آژانس را در 23 ژوئن 2004 از تصمیم خود برای از سرگیری ساخت قطعات سانتریفوژ و مونتاژ و تست سانتریفوژ تحت کنترل آژانس اعلام کرد.
در پی این اعلام ، مهرو موم هایی که توسط آژانس به عنوان یک راه برای مونیتور کردن تعلیق ایران برای ساخت و مونتاژ و تست سانتریفوژ در نطنز ، پارس تراش و تکنیک فرایند مورد استفاده قرار گرفته بود را برداشت و در دیدار 6 تا 18 ژولای 2004 به آژانس بازگرداند.
آژانس درباره منظم کردن کنترل ها با ایران در حال گفتگو است. در این راستا آژانس پیشنهاد کرد که روتورهای تست شده را مهر و موم کند و این تدبیری است که ایران هنوز قبول نکرده است.
باید خاطرنشان کنیم که با عدم وجود این مهرو موم کنترل فعالیت های ایران موثر نخواهد بود.
54-طبق آخرین گزارش مدیر کل به شورای حکام ، آژانس قادر بود که بررسی کند که هیچ عملیات یا تست سانتریفیوژ در PFEP و یا نصب سانتریفیوژ در FEP وجود نداشته است.
55- آژانس همچنین می تواند تایید کند که هنوز TNRC ، لشگرآباد، اراک، شرکت کالای الکتریک ، نطنز یا فعالیت های یو اف سی را با درک کنوانسیون آژانس از فعالیت های ایران دوباره بازبینی نکرده است.
یافته های آژانس و گامهای بعدی
56) آژانس از اطلاعات جدیدی که توسط ایران در پاسخ به در خواست های آژانس ارائه گردیده استقبال می کند.
گرچه به فرآیند فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز در موارد خاصی سرعت بخشیده شده است ، در برخی موارد نظیر مواردی که به شفاف سازی ایران منطبق با اظهار نامه های اولیه آن کشور در راستای فعالیتهایش در مورد پروتکل الحاقی اشاره شده ، اطلاعات جدید به سرعت دریافت شده است. در مواردی نیزعلیرغم درخواستهای مکرر برای اطلاعات کافی، بصورت جزئی و خیلی دیر فراهم شده که گاه ارزیابی صحیح و کافی از این اطلاعات را غیر ممکن کرده است.
آژانس همچنین از همکاری ایران برای در اختیار قرار دادن دسترسی به اماکنی مانند شیان لویزان که از سوی آژانس در خواست شده بود استقبال می کند.
57) هرچند آژانس هنوز در موضعی نیست که در مورد نگرانیها و صحت و تکمیل اظهارنامه های ایران که مربوط به همه ابعاد برنامه های هسته اش می شود برسد اما به پیشرفت مستمر در فهم این برنامه ها ادامه خواهد داد.
در این مورد بازرسی های آژانس به یک نقطه رسیده است که با توجه به دو موضوعی که قبلا9 بوسیله این آژانس به عنوان بازرسیهای لازم (مانند اعلام ایران در خصوص فعالیتهای غنی سازی لیزری و آزمایشهای مربوط به تبدیل اورانیوم) درخواست شده بود ، پیگیریهای بیشتر به عنوان موضوع بکارگیری رایج پادمانها انجام خواهد شد.
58) دو مسئله ای که اکنون برای درک توسعه وماهیت برنامه غنی سازی ایران وجود دارد عبارتند از:
مسئله اول به آلودگیهای مربوط به اورانیوم که در اماکن مختلف در ایران پیدا شده بر می گردد.
همانطور که در بالا ذکر شد برخی پیشرفتها در خصوص منبع آلودگیHEU که در کارگاه شرکت کالا الکتریک و نطنز پیداشد نائل آمده ایم.
تا به امروز از تجزیه و تحلیلهای آژانس چنین استنباط می شود که آلودگی های HEU که در این اماکن پیدا شده در نتیجه غنی سازی اورانیوم بوسیله ایران در کارگاه کالا الکتریک یا در نطنز نبوده است لیکن این آژانس در پی این خواهد بود که منشاء این آلودگی ها را دقیقا مشخص کند و به تلاشهای خود برای کشف منبع آلودگی LEU که در اماکن مختلف در ایران شامل ترکیبات تولید شده در داخل به آن برخورده نیز ادامه دهد.
دومین مسئله به دامنه تلاش های ایران برای واردات ، ساخت و استفاده از سانتریفیوژهای نسل های P-1 و P-2 مربوط می شود.
در حالیکه این آژانس درک بهتری از تلاشهای ایران در ارتباط با هر دو طرح بدست آورده است که برای تایید اظهارنامه های ایران در باره عدم ارتباط سانتریفوژ های P-2 به فعالیتهای ایران بین سالهای 1995-2002 و فعالیتهای مربوط به تهیه سانتریفیوژ های P-2 کار بیشتر این آژانس را می طلبد.
59- مسائل دیگری وجود دارد که باید بیشتر به آنها پرداخته شود برای مثال می توان به چارچوب زمانی آزمایشهای جداسازی پلوتونیم در ایران اشاره کرد.
در ادامه گزارش البرادعی آمده است: این آژانس توانسته فعالیتهای مربوط به تعلیق غنی سازی ایران در سایتها و تاسیسات خاص را راستی آزمایی نماید و توانسته است تایید کند و به این نتیجه برسد که تا این زمان هرفعالیتی در این نقاط انجام شده با درک ما از تعهدات برنامه تعلیق اخیرایران ناهماهنگ نبوده است لذا برای ایران بسیار مهم است که از تلاشهای این آژانس برای بدست آوردن در ک کامل از همه مسائل باقی مانده حمایت کند و این حمایت می تواند ادامه دسترسی به مکانها ، اشخاص و اطلاعات مربوط به اجرای پادمانها در پاسخ به در خواست آژانس باشد و همچنین می تواند با دراختیار قرار دادن هر گونه اطلاعات اضافی که بتواند درک این آژانس را از برنامه هسته ای ایران تقویت کند.
همچنین این آژانس از همکاری دیگر کشور ها که به در خواست آژانس پاسخ دادند استقبال می کند.
این کلیدی است که آژانس را قادر می کند برخی مسائل برجسته را حل و فصل نماید . اطلاعات دریافتی از دیگر کشورها تا این تاریخ ثابت کرده است که در درک ابعاد آلودگی اورانیومی که در ایران پیدا شده ، مفید بوده است.
این آژانس به در خواست خود از کشورها ادامه خواهد داد تا بطور فعال به این آژانس در حل مسائل مذکور کمک کنند.
دبیر کل به موقع به شورای حکام گزارش خواهد داد که آن هنگام دیرتر از نشست شورای حکام در نوامبر سال 2004 نخواهد بود.