سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
گزارش البرادعی در خصوص برنامه های هسته ای ایران
گزارش جدید محمد البرادعی دبیرکل آژانس بینالمللی انرژِی اتمی در خصوص برنامههای هستهای ایران در اختیار اعضای شورای حکام آژانس قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری فارس ، این گزارش مشتمل بر 11 صفحه اصلی و همچنین 11 صفحه ضمیمه ، در سه بخش تنظیم شده است.
خبرگزاری فارس که نسخهای از متن کامل این گزارش در اختیارش قرار گرفته است ، آن را با اصلاحاتی در ترجمهای که همکارانمان در خبرگزاری مهر از متن انگلیسی گزارش ارائه کردهاند ارسال میکند.
اجرای توافقنامه پادمان در جمهوری اسلامی ایران
گزارشی از مدیرکل(محمد البرادعی)
1- در نشست ماه ژوئن سال جاری شورای حکام ، "محمد البرادعی" مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش خود درباره توافق آژانس و جمهوری اسلامی ایران بر اساس توافقنامه پادمان در رابطه با قرارداد پیمان منع تولید و گسترش تسلیحات هستهای را ارائه داد.
این گزارش در یکم ژوئن 2004 (GOV/2004/34) گاهشماری از فعالیتها و بازرسیهای انجام شده ازماه مارس سال جاری را به دست میداد.
2- نتایج مهم قطعنامه پذیرفته شده در هجدهم ماه ژوئن سال 2004 (GOV/2004/49) عبارت بود از:
- همکاریهای جمهوری اسلامی ایران با بازرسان آژانس برای دسترسی به تمامی مکانهای مورد نیاز شامل چهار کارگاه متعلق به وزارت دفاع ایران مناسب بوده است.
- البرادعی همچنین در گزارش کتبی و شفاهی خود اعلام کرد همکاریهای مقامات ایران در برخی موارد انتظارهای ما را در ارائه دادن بموقع اطلاعات پیرامون برنامه سانتریفیوژ P2 در غنی سازی اورانیوم و تاخیر در ارائه نمونه های طبیعی و برخی تحلیلها برآورده نکرد.
- با توجه به گذشت زمان همکاریهای فعال ایران با آژانس بسیار حائز اهمیت است بویژه اینکه این همکاریها موجب فهم کامل آژانس از برنامه غنی سازی اورانیوم ایران با توجه به اطلاعات مرتبط و دسترسی به تمام مکانهای مورد نیاز بوده است.
آژانس همچنین از مقامات ایران خواستار ادامه این همکاریها و شفاف سازی مورد نیاز برای اطمینان دادن به مجامع بینالمللی از فعالیتهای هستهایش بوده است.
- از ایران خواسته شد تمام مراحل مورد نیاز برای کمک به حل سؤالات موجود به خصوص در مورد اورانیوم با غنای کم (LEU) و اورانیوم با غنای بالا (HEU) در مکانهای مختلف ایران ، شامل تهیه اطلاعات اضافی مرتبط با اجزای اصلی مورد سؤال ، توضیح در مورد وجود تراکم 36درصدی ذرات HEU و همچنین پرسش در مورد ماهیت و محدوده برنامه سانتریفوژ P2 شامل تهیه مدارک و توضیحات کامل مدنظر مقامات آژانس است.
- آژانس از ارائه برخی اطلاعات از سوی ایران با توجه به بند 2 و 3 پروتکل الحاقی استقبال و تاکید میکند که پیروی ایران از ضربالاجل آژانس برای ارائه مطالب بیشتر با توجه به مواد مندرج در بند 2 و 3 پروتکل الحاقی بسیار با اهمیت بوده و آژانس خواستار ادامه و تکمیل این همکاریها است.
- آژانس بر اهمیت ادامه هماهنگی و سازگاری مقامات ایران با پروتکل الحاقی برای اطمینان جامعه بینالمللی از ماهیت برنامههای هستهای این کشور تاکید میکند و از ایران میخواهد بدون تاخیر آن را تصویب کند.
- یادآور میشود در قطعنامههای پیشین ، شورای حکام خواستار تعلیق غنی سازیهای اورانیوم و فرآیند بازیافت در ایران شد ، این شورا از اقدام داوطلبانه مقامات ایران در تعلیق غنیسازی اورانیوم استقبال کرد و خواستار تکمیل هرچه سریعتر سایر نقصهای موجود و برطرف کردن تفاوتهای موجود میان درک و برداشت آژانس از تصمیم ایران برای تعلیق غنی سازی اورانیوم مانند اجتناب از تولید UF6 از کلیه محصولات تهیه شده در دستگاه سانتریفوژ شد.
- با توجه به اقدام داوطلبانه ایران برای تعلیق در کلیه غنی سازیهای اورانیوم و فعالیتهای بازیافتی ازاین کشور خواسته شد تا برای اطمینان بیشتر بر تصمیم خود برای آزمایش آغاز تولید اورانیوم (UCF) و همچنین برای اطمینان بیشتر خواستار تجدید نظر در تصمیم ایران برای آغاز ساخت و تحقیق در مورد راکتور آب سنگین شد و اینها مسائلی هستند که با توجه به گزارشهای پیشین درباره فعالیتهای هستهای ایران میتواند اعتماد بینالمللی به نفع این کشور را جلب کند.
- یادآور می شود که همکاری کامل و همه جانبه تمام کشورهای سوم نیز برای پاسخگویی به سؤالات آژانس لازم و ضروری است.
- از محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و تمام اعضای دبیرخانه این سازمان برای تلاش حرفهای و بیطرفانه خود در اجرای پیمان پادمان با مقامات ایران و ترغیب ایران برای امضای پروتکل الحاقی و تعلیق غنی سازی اورانیوم تقدیر و تشکر شد.
3- در قطعنامه (GOV/2004/49) شورای حکام همچنین از مدیر کل آژانس خواست تا گزارشی را در ماه سپتامبر در مورد پیشرفت در موارد ذکر شده ارائه دهد.
در ادامه گزارش البرادعی آمده است:
الف- گاهشمار فعالیتها و بازرسیهای آژانس از ژوئن 2004
4- از 29 ماه مه تا 3 ژوئن 2004، بازرسان آژانس تعدادی از کارگاههای ایران برای تاسیس پایگاهی برای نظارت بر روند تعلیق در تولید اجزای سانتریفوژ بازدید کردند و در مورد برنامه سانتریفیوژ P2 و بازدید از کارگاههای کاری که سیلندرهای روتورهای مرکب P2 را می سازند ، مذاکراتی داشتهاند.
5- بارزسان آژانس طی ماموریتی به ایران از 22 تا 30 ژوئن سال جاری از "طرح آزمایشی غنی سازی سوخت" (PFEP) در نطنز ، و توانایی تولید اورانیوم (UCF) و انجام مراحل تکمیلی در "مرکز تکنولوژی هستهای اصفهان" (ENTC) ، اطلاعات طرح تحقیقی غنی سازی سوخت (FEP) در نطنز بر روی عناصر شیمیایی مولیبدنم (Mo) ، ید (I) و تولید رادیو ایزوتوپ گزنون (Xe) در مرکز تحقیقات هسته ای تهران بازدید کردند.
6- در 22 ژوئن 2004 طی ماموریت مشابهی ، آژانس خواستار دستیابی به سایت شیان لویزان در تهران شد که این مسئله به جلسه شورای حکام در ژوئن 2004 بر میگردد.
بازرسان آژانس در 28 ژوئن سال جاری از از این سایت بازدید به عمل آوردند.
7- در 23 ژوئن 2004 ، آژانس از ایران نامه ای دریافت کرد که در آن آمده بود: "ایران در نظر دارد تا اجرای داوطلبانه برنامه غنی سازی اورانیوم را با توجه به یاداشت 24 فوریه 2004 به تعویق بیاندازد و در نظر دارد تا تحت نظارت آژانس این غنی سازی را از سربگیرد".
مقامات ایران از آژانس خواستند تا مراحل مورد نیاز برای از سرگیری غنی سازی اورانیوم را در 29 ژوئن 2004 از سرگیرند.
8- در 25 ژوئن 2004 محمد البرادعی مدیر کل آژانس با توجه به نامه 23 ژوئن ، نامهای به مقامات ایران نوشت و ابراز امیدواری کرد این کشور همچنان به تلاشهای خود برای جلب اعتماد بینالمللی در اجرای تصمیم داوطلبانه تعلیق کلیه غنی سازیهای اورانیوم و فعالیتهای بازیافت ادامه دهد.
مدیر کل آژانس همچنین به اطلاع مقامات ایران رساند که آژانس برای اجرای بیطرفانه تصمیمات مقامات ایران تماسهای بیشتری را برای شفاف سازی فعالیتها خواهد داشت. هر دو نامه به شورای حکام ارجاع شد.
9- در 29 ژوئن ، آژانس نامهای را به تاریخ 27 ژوئن از مقامات ایران دریافت کرد که با توجه به نامه 23 ژوئن ایران به آژانس ، ایران فهرستی از مواد ، ابزار و تجهیزاتی را ارائه داد که توسط بازرسان آژانس لاک و مهر شده بودند و باید برای از سرگیری ساخت و آزمایش سانتریفیوژ ، این لاک و مهرها برداشته میشد.
در این نامه مقامات ایران خواستار برداشته شدن این لاک و مهرها توسط بازرسان آژانس و یا متصدیان امر شدند.
آژانس نیز با دریافت این نامه در 29 ژوئن موافقت خود را برای بازشدن لاک و مهرها در غیاب بازرسان توسط متصدیان امر اعلام کرد.
10- از 30 ژوئن تا 2 جولای، مقامات آژانس با هیاتی از ایران در وین برای بحث درباره اجرای مواد پیمان پادمان دیدار و گفتوگو کردند.
در پایان این نشست هیات ایرانی و مقامات آژانس برای انجام برخی اقدامات در دستیابی به پیشرفتهایی در ماههای جولای و اوت در مورد مباحث مورد بحث به توافق رسیدند.
11- با توجه به توافقات انجام شده در این نشست در نامه ای به تاریخ 2 جولای آژانس خواستار پایبندی ایران به بندهای 2 و 3 پروتکل الحاقی مورد توافق ایران در 15 ژوئن 2004 شد.
در نامه 2 جولای، آژانس اشتیاق خود را برای اطلاع از منابع و مکانهای مرتبطی که ایران برخی ابزار و تجهیزات و مواد دست دوم را خریداری کرده بود ، اعلام کرد که بر روی آنها آثار و لکههایی از برخی فعالیتهای مورد استفاده در کاربردهای هسته ای غیر صلح آمیز وجود داشت.
- طی توافقات انجام شده در نشست 30 ژوئن تا دوم جولای 2004 و نشست پنجم جولای 2004 ، آژانس فهرستی از سوالاتی را که به برنامه غنی سازی سانتریفیوژ مرتبط می شد در اختیار ایران قرار داد و از ایران خواست که پاسخ این سولات را تا تاریخ 20 جولای 2004 در اختیار آژانس قرار دهد.
13- در خلال دیدار بازرسان آژانس از ایران که از تاریخ ششم تا هیجدهم جولای سال 2004 انجام شد ، تیمی از آژانس با مقامات ایرانی دیدار کردند و درباره دیدگاه آژانس در خصوص اظهارنامههای ایران بر اساس پروتکل الحاقی با آنان گفتگو کردند.
این تیم همچنین از سایت نطنز دیدار کردند که در آنجا مواد هسته ای که روی تجهیزات و لوله هایی که در برنامه توسعه و تحقیق سانتریفوژ (R&D) در کارگاه شرکت کالای الکتریک پیدا شده بود دیده شد ، دیدار کردند.
14- در خلال این دیدار ، ایران همچنین مسئله چهل مورد مهر و موم که از تجهیزات و قطعات سانتریفوژهای سایتهای نطنز ، پارس تراش و فرایند تکنیک برداشته شده بود را مطرح کرد.
این تیم همچنین مذاکراتی را با مقامات ایران درباره مسئله مهم تبدیل اورانیوم انجام دادند.
به علاوه ، این تیم از سایت بازیافت زباله در قم بازدید کرد و اقدامات تکمیلی را در لشکر آباد ، سایت تولید اورانیم در نزدیکی بندرعباس و در مرکز تحقیقات هسته ای تهران (TNRC) انجام دادند.
15- در نوزدهم جولای سال 2004 آژانس نامه ای را از مقامات ایرانی به تاریخ پانزدهم جولای دریافت کرد که این نامه به منبع آلودگی اتاق زیر شیروانی راکتور تحقیقات تهران (TRR) مربوط می شد.
در این نامه ایران اطلاعات جدیدی را در رابطه با منبع مواد آلوده ارائه داد.
16-از بیست و پنجم جولای تا دوم اوت سال 2004 ، بازرسان آژانس فعالیتهای بازرسی خود را از (TRR) و (PFEP) و تاسیسات سایت اصفهان انجام دادند.
در نطنز بازرسان همچنین از یک ساختمان اداری و یک انبار روتورهای سانتریفوژ در ارتباط با نظارت بر فعالیتهای مربوط به تعلیق غنی سازی اورانیم ایران بازدید کردند.
17-از سه تا هشت اوت 2004 یک تیم از آژانس به ریاست بخش عملیاتهای پادمانی بی (DIR-SGOB) با مقامات ایرانی در تهران ملاقات کردند.
در این دیدار درباره مسائل مهم اجرای پادمانی که در نشست 30 ژوئن تا 2 جولای سال 2004 مطرح شده بود گفتگو کردند.
در آغاز نشست ایران کتبا به برخی از سوالات آژانس که در گذشته به ایران ارسال شده بود پاسخ داد. جزئیات این پاسخها نیز طی این نشست مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
18- در پایان این نشست مقامات ایرانی توافق کردند که پاسخ های کتبی را تکمیل کرده و مدارک بیشتری را در اختیار آژانس قرار دهند.
در هشتم اوت سال 2004 ایرانیها اطلاعات و مدارک بیشتری را در اختیار آژانس قرار دادند.
در پی بازنگری اولیه این اطلاعات و مدارک ، آژانس در شانزدهم اوت 2004 طی نامه ای به ایران خواستار ارائه اطلاعات باقی مانده شد.
19- در شانزدهم اوت 2004 ، آژانس نامه ای را از مقامات ایران به تاریخ چهاردهم اوت دریافت کرد که در آن آمده بود اپراتور UCF قصد دارد انجام آزمایش داغ را در تاریخ نوزده اوت 2004 آغاز کند.
20- در خلال بیست و یک تا بیست و پنجم اوت 2004 ، گفتگوها در مرکز تحقیقات هستهای تهران (TNRC) انجام شد و دسترسیهای تکمیلی از کرج و بازرسیها و طرحهای مربوط به شفاف سازی اطلاعات در (PFEP) و UCF انجام شد.
21- بین نوزده تا سی اوت سال 2004 ، آژانس اطلاعات بیشتری از سوی مقامات ایران در رابطه با مسائل مهم که در خلال نشست های سه تا هشت اوت سال 2004 در ایران در باره آنها گفتگو شده بود و در پاسخ به نامه آژانس به تاریخ شانزده اوت سال 2004 بود دریافت کرد.
برنامه سانتریفوژ
22_ آژانس بیانیه های ایران درباره تاریخچه برنامه غنی سازی سانتریفوژ پی 2 را به ویژه در دوره 1995 تا 2002 بررسی می کند.
23- در مباحثات اوت 2004 ایران اعلام کرد دستگاههای سانتریفوژ در سال 1995 خریداری شده اما تا سال 2002 مورد استفاده قرار نگرفته است.
ایران اعلام کرد که در دوره 1995 تا 2002 هیچ گونه آزمایش یا بررسی از سوی این کشور بر این قطعات صورت نگرفت.
24-منابع ایرانی همچنین اعلام کردند که علیرغم ارتباط های گاه به گاه با واسطه ها درباره موضوعات سانتریفوژ پی 1 ، موضوع سانتریفوژ پی 2 به هیچ وجه در هیچ یک از دیدارها مورد بحث قرار نگرفته است.
25- در نشست 3 تا 8 اوت 2004 ، آژانس اطلاعاتی را از ایران درباره ساخت و تست روتورهای کامپوزیت پی 2 در قرارداد با یک شرکت خصوصی در دوره 2002 تا 2003 دریافت کرد.
آژانس باز هم خواستار اطلاعات بیشتری درباره منبع مگنتها شد که در 30 اوت ایران آژانس را مطلع کرد که در تلاش برای دربافت اطلاعاتی است که آنها را به آژانس انتقال خواهد داد.
26- در ارزیابی های کلی از غنی سازی سانتریفوژ پی 2 ، دلایل ارائه شده از سوی ایران برای دوره زمانی میان سال های 1999 تا 2002 تضمین کافی را ایجاد نکرد که اطمینان داشته باشیم در طول مدت مذکور هیچ فعالیتی صورت نگرفته است.
آژانس بازرسی های خود را از شبکه های تهیه ادامه می دهد. بازرسی از منابع تهیه ، این فرصت را به آژانس می دهد که صحت اظهارات ایران درباره پی 1 را هم محک بزند.
23- در مباحثات اوت 2004 ایران اعلام کرد دستگاههای سانتریفوژ در سال 1995 خریداری شده اما تا سال 2002 مورد استفاده قرار نگرفته است.
ایران اعلام کرد که در دوره 1995 تا 2002 هیچ گونه آزمایش یا بررسی از سوی این کشور بر این قطعات صورت نگرفت.
24-منابع ایرانی همچنین اعلام کردند که علیرغم ارتباط های گاه به گاه با واسطه ها درباره موضوعات سانتریفوژ پی 1 ، موضوع سانتریفوژ پی 2 به هیچ وجه در هیچ یک از دیدارها مورد بحث قرار نگرفته است.
25- در نشست 3 تا 8 اوت 2004 ، آژانس اطلاعاتی را از ایران درباره ساخت و تست روتورهای کامپوزیت پی 2 در قرارداد با یک شرکت خصوصی در دوره 2002 تا 2003 دریافت کرد.
آژانس باز هم خواستار اطلاعات بیشتری درباره منبع مگنتها شد که در 30 اوت ایران آژانس را مطلع کرد که در تلاش برای دربافت اطلاعاتی است که آنها را به آژانس انتقال خواهد داد.
26- در ارزیابی های کلی از غنی سازی سانتریفوژ پی 2 ، دلایل ارائه شده از سوی ایران برای دوره زمانی میان سال های 1999 تا 2002 تضمین کافی را ایجاد نکرد که اطمینان داشته باشیم در طول مدت مذکور هیچ فعالیتی صورت نگرفته است.
آژانس بازرسی های خود را از شبکه های تهیه ادامه می دهد. بازرسی از منابع تهیه ، این فرصت را به آژانس می دهد که صحت اظهارات ایران درباره پی 1 را هم محک بزند.
منشاء آلودگی
27-ایران هنوز ذرات اورانیوم کم غنی شده و کامل غنی شده را که در نطنز ، شرکت کالای الکتریک ، فرآیند تکنیک و جدیدا در پارس تراش پیدا شده بود و از تجهیزات وارداتی پی 1 منتج شده بود نگهداری می کند اما برخی از سوالات همچنان بی پاسخ باقی مانده اند:
*اگر آلودگی های موجود در قطعات ساخت داخل به دلیل تجهیزات وارداتی بوده است ، چرا تجهیزات ساخت داخل فقط آلودگی اورانیوم کم غنی شده داشته اند اما تجهیزات وارداتی آلودگی هر دو نوع یعنی اورانیوم کم غنی شده و کاملا غنی شده را دارا هستند؛.
* اگر منشاء آلودگی ها یکی است و همه از تجهیزات وارداتی می باشند ، چرا آلودگی موجود در PFEP با آلودگی های موجود در شرکت کالای الکتریک و فرایند تکنیک متفاوت هستند؛.
* چرا ذرات اورانیوم 36 درصد فقط در سه مکان از جاهایی که تجهیزات وارداتی قرار داده شده بودند ، یافت شده است و در دیگر مکان ها پیدا نشده است؛.
28- در مورد موضوع اورانیوم های کم غنی شده و کاملا غنی شده آژانس نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد اینکه تجهیزات از کجا آمده اند و چطور به ایران انتقال یافته اند دارد.
29- اگر چه ایران در اکتبر 2003 اطلاعاتی را درباره واسطه هایی که در انتقال تجهیزات مشارکت داشته اند ، ارائه کرد اما درباره مبدا ساخت آنها چیزی نگفت.
30-آژانس با کشوری که تصور می شد بیشتر تجهیزات از آنجا به ایران آمده گفتگو کرد اما آن کشور اعلام کرد که همه تجهیزات فقط از همان کشور وارد نشده است.
آژانس این موضوع را از راه گفتگو با برخی کشورهای دیگر دنبال می کند.
ارزیابی نهایی آژانس نشان می دهد که بیشتر آلودگی های به دست آمده در شرکت کالای الکتریک و نطنز با آلودگی های HEU در تجهیزات وارداتی مرتبط بوده است بنابراین باعث خوشوقتی است که این ارزیابی نشان می دهد آلودگی اورانیوم کاملا غنی شده مربوط به ایران نیست.
31- تحلیل آژانس نشان می دهد که آلودگی HEU پیدا شده در کالای الکتریک و نطنز با آلودگی پیدا شده در قطعات وارداتی منطبق است. با توجه به این تحلیل میتوان فهمید که این آلودگی در داخل ایران ایجاد نشده است. در مورد LEU بررسی های بیشتر در حال انجام است.
32- همانطور که در بالا گفته شد ، آژانس نامه ای از ایران دریافت کرد که اظهارات پیشین این کشور را تکرار می کرد مبنی بر اینکه منبع آلودگی اتاق زیر پشت بام راکتور تحقیقاتی تهران uf6 بوده است که از طریق تبدیل R&D تولید شده بود(نه UF6 که در سال 1991 وارد شده بود در حالی که ایران پیشتر آژانس را از این امر آگاه کرده بود) اما اطلاعات اضافی را درباره منبع مادهای که به عنوان تغذیه برای تبدیل استفاده شده بود ارائه داد.
آژانس به این ایده ادامه میدهد که توضیح ایران مبنی بر اینکه آلودگی به دلیل نشت بطری بوده است از جنبه فنی باور کردنی نیست با این حال آژانس تنها در صورتی قادر به پیگیری این امر خواهد بود که اطلاعات جدیدی به دست آید.
*اگر آلودگی های موجود در قطعات ساخت داخل به دلیل تجهیزات وارداتی بوده است ، چرا تجهیزات ساخت داخل فقط آلودگی اورانیوم کم غنی شده داشته اند اما تجهیزات وارداتی آلودگی هر دو نوع یعنی اورانیوم کم غنی شده و کاملا غنی شده را دارا هستند؛.
* اگر منشاء آلودگی ها یکی است و همه از تجهیزات وارداتی می باشند ، چرا آلودگی موجود در PFEP با آلودگی های موجود در شرکت کالای الکتریک و فرایند تکنیک متفاوت هستند؛.
* چرا ذرات اورانیوم 36 درصد فقط در سه مکان از جاهایی که تجهیزات وارداتی قرار داده شده بودند ، یافت شده است و در دیگر مکان ها پیدا نشده است؛.
28- در مورد موضوع اورانیوم های کم غنی شده و کاملا غنی شده آژانس نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد اینکه تجهیزات از کجا آمده اند و چطور به ایران انتقال یافته اند دارد.
29- اگر چه ایران در اکتبر 2003 اطلاعاتی را درباره واسطه هایی که در انتقال تجهیزات مشارکت داشته اند ، ارائه کرد اما درباره مبدا ساخت آنها چیزی نگفت.
30-آژانس با کشوری که تصور می شد بیشتر تجهیزات از آنجا به ایران آمده گفتگو کرد اما آن کشور اعلام کرد که همه تجهیزات فقط از همان کشور وارد نشده است.
آژانس این موضوع را از راه گفتگو با برخی کشورهای دیگر دنبال می کند.
ارزیابی نهایی آژانس نشان می دهد که بیشتر آلودگی های به دست آمده در شرکت کالای الکتریک و نطنز با آلودگی های HEU در تجهیزات وارداتی مرتبط بوده است بنابراین باعث خوشوقتی است که این ارزیابی نشان می دهد آلودگی اورانیوم کاملا غنی شده مربوط به ایران نیست.
31- تحلیل آژانس نشان می دهد که آلودگی HEU پیدا شده در کالای الکتریک و نطنز با آلودگی پیدا شده در قطعات وارداتی منطبق است. با توجه به این تحلیل میتوان فهمید که این آلودگی در داخل ایران ایجاد نشده است. در مورد LEU بررسی های بیشتر در حال انجام است.
32- همانطور که در بالا گفته شد ، آژانس نامه ای از ایران دریافت کرد که اظهارات پیشین این کشور را تکرار می کرد مبنی بر اینکه منبع آلودگی اتاق زیر پشت بام راکتور تحقیقاتی تهران uf6 بوده است که از طریق تبدیل R&D تولید شده بود(نه UF6 که در سال 1991 وارد شده بود در حالی که ایران پیشتر آژانس را از این امر آگاه کرده بود) اما اطلاعات اضافی را درباره منبع مادهای که به عنوان تغذیه برای تبدیل استفاده شده بود ارائه داد.
آژانس به این ایده ادامه میدهد که توضیح ایران مبنی بر اینکه آلودگی به دلیل نشت بطری بوده است از جنبه فنی باور کردنی نیست با این حال آژانس تنها در صورتی قادر به پیگیری این امر خواهد بود که اطلاعات جدیدی به دست آید.
آزمایشات تبدیل اورانیوم
33- بین سال های 1981 تا 1993 آزمایش های تبدیل اورانیوم توسط ایران انجام شد.
آژانس اظهارات ایران دراین زمینه را مطالعه کرده و نتیجه نهایی این است که اظهارات ایران در مورد تمام جنبه های این موضوع با یافته ها و بررسی های آژانس هماهنگ است.
آژانس اظهارات ایران دراین زمینه را مطالعه کرده و نتیجه نهایی این است که اظهارات ایران در مورد تمام جنبه های این موضوع با یافته ها و بررسی های آژانس هماهنگ است.
در مورد غنی سازی لیزری
34-آژانس بررسی کاملی در مورد برنامه جداسازی ایزوتوپ لیزری ایران انجام داده است و به این نتیجه رسیده که توضیحات ایران درباره سطوح غنی سازی ایران با استفاده از برنامه مذکور در لشکرآباد و اندازه مواد مصرفی مطابق با اطلاعاتی است که به آژانس داده شده است.
35- کارشناسان آژانس می گویند که در حالی که قرارداد برای تجهیزات AVLIS در لشگرآباد به طور ویژه برای سیستمی که بتواند 5 کیلو گرم تولید در سال اول داشته باشد ، نوشته شده است ، در این تاسیسات مقدار کمی HEU نیز مشاهده شده است.
35- کارشناسان آژانس می گویند که در حالی که قرارداد برای تجهیزات AVLIS در لشگرآباد به طور ویژه برای سیستمی که بتواند 5 کیلو گرم تولید در سال اول داشته باشد ، نوشته شده است ، در این تاسیسات مقدار کمی HEU نیز مشاهده شده است.
آزمایشات جداسازی پلوتونیوم
36- همانطور که در گزارش های قبلی آژانس نیز آمده سوالاتی درباره تاریخ و کمیت مواد در آزمایشات جداسازی پلوتونیوم باقی مانده است.
این اختلاف نظر با آژانس به دلیل سن پلوتونیوم ها است که ایران همچنان اظهارات قبلی خود را تکرار می کند و آژانس در حال بررسی بیشتر است.
37- ایران هم اکنون با تخمین آژانس از مقدار پلوتونیوم که توسط پرتوزدایی تولید شده است ، موافق است.
در طول اوت 2004 ایران دلایلی را توضیح داد که موضوع آلودگی های اصفهان راتا حدی حل کرد.
همانطور که در گزارش قبل هم توضیح داده شد ، نشانه هایی وجود دارد که سن پلوتونیوم در محلول ها باید کمتر از 12 تا 16 سال باشد در حالی که این موضوع با یافته های آژانس منطبق نیست و باید بررسی های بیشتری صورت بگیرد.
این اختلاف نظر با آژانس به دلیل سن پلوتونیوم ها است که ایران همچنان اظهارات قبلی خود را تکرار می کند و آژانس در حال بررسی بیشتر است.
37- ایران هم اکنون با تخمین آژانس از مقدار پلوتونیوم که توسط پرتوزدایی تولید شده است ، موافق است.
در طول اوت 2004 ایران دلایلی را توضیح داد که موضوع آلودگی های اصفهان راتا حدی حل کرد.
همانطور که در گزارش قبل هم توضیح داده شد ، نشانه هایی وجود دارد که سن پلوتونیوم در محلول ها باید کمتر از 12 تا 16 سال باشد در حالی که این موضوع با یافته های آژانس منطبق نیست و باید بررسی های بیشتری صورت بگیرد.
سلولهای داغ
38- در پاسخ به سوال آژانس درباره پنجره های هات سل ایران آژانس را مطلع کرد که چنین برنامه ای را برای تولید ایزوتوپ لازم داشته که به دلیل دشواری های اجرایی به انجام نرسیده است.
ایران در 19 اوت 2004 بار دیگر تکرار کرد که پروژه های سلولها در اراک از 9 سلول داغ تشکیل شده است که که دو عدد برای تولید ایزوتوپ و بقیه برای امور دیگر مورد استفاده قرار می گرفته است.
39- آزانس برای داشتن دریافت بهتر از برنامه هات سل در ایران برسی های خود را ادامه می دهد.
ایران در 19 اوت 2004 بار دیگر تکرار کرد که پروژه های سلولها در اراک از 9 سلول داغ تشکیل شده است که که دو عدد برای تولید ایزوتوپ و بقیه برای امور دیگر مورد استفاده قرار می گرفته است.
39- آزانس برای داشتن دریافت بهتر از برنامه هات سل در ایران برسی های خود را ادامه می دهد.
پروتکل الحاقی
40- آژانس اظهارات ایران در مورد پروتکل الحاقی را همچون دیگر اظهارات این کشور بررسی می کند.
بازرسی ریشه ها و منابع تهیه
41- همانطور که در قطعنامه GOV/2004/21 ، شورای حکام درخواست کرد آژانس بازرسی خود از ریشه ها و منابع تهیه تکنولوژی تبدیل و غنی سازی اورانیوم و منابع تجهیزات مربوطه و مواد هسته ای و غیر هسته ای را ادامه می دهد.
مدیر کل اطلاعات بیشتری را درباره نتایج این بررسی ها به شورای حکام ارائه خواهد داد.
مدیر کل اطلاعات بیشتری را درباره نتایج این بررسی ها به شورای حکام ارائه خواهد داد.
دیدارها و گفتگو های شفاف
42- سایت شیان لویزان در تهران در ژوئن 2004 در ارتباط با برخی فعالیت های هسته ای و احتمال اختفای برخی اقدامات مورد بررسی قرار گرفت.
43- همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد ، ایران دسترسی به این سایت ها را امکان پذیر ساخت.
ایران همچنین دسترسی به تریلرهایی را که قبلا در این مکان قرار داده شده بود امکان پذیر ساخت.
آژانس نمونه های زیست محیطی ا زمکان برداشت. ایران همچنین توصیف و تاریخچه فعالیت های سایت شیان لویزان را نیز در اختیار گذاشت.
طبق اظهارات ایران یک مرکز تحقیقات فیزیک در آن سایت در سال 1989 استقرار یافت.
هدف از برقراری این آزمایشگاه آمادگی برای رویارویی با خسارات ناشی از حمله ها و تصادفات اتمی و نیز حمایت و ارائه توصیه های علمی به وزارت دفاع آن کشورعنوان شد.
ایران لیستی از 11 فعالیت را که در مرکز انجام شده بود اعلام کرد اما با توجه به نگرانی های امنیتی ، از ارائه لیست تجهیزات استفاده شده در این مرکز خودداری کرد.
ایران همچنین عنوان کرد که هیچ مواد هسته ای قابل عرضه بر اساس پادمان های آژانس درشیان موجود نبوده و هیچ مواد هسته ای و فعالیت هسته ای مربوط به چرخه سوخت در شیان لویزان انجام نشده است.
44- طبق گفته های ایران سایت مذکوربه دلیل تصمیمی که برای بازگرداندن سایت به شهرداری تهران در پی گفتگوهای میان شهرداری و وزارت دفاع انجام شده بود ، تخریب شده است.
ایران به تازگی اسنادی را فراهم کرده است که این اظهارات را تایید می کند.
45- اسناد تهیه شده از طرف ایران در حال بررسی شدن هستند و نمونه های محیطی نیز تجزیه شده اند.
46-طبق دستورالعمل آژانس در ارتباط با ارزیابی از برنامه های هسته ای دیگر کشورها آژانس با مقامات ایرانی درباره تجهیزات و موادی با استفاده دوگانه که در مناطق نظامی استفاده مرسوم دارند ، گفتگو کرد.
آژانس از تمایل ایران برای گفتگو درباره این موضوعات استقبال میکند.
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰
43- همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد ، ایران دسترسی به این سایت ها را امکان پذیر ساخت.
ایران همچنین دسترسی به تریلرهایی را که قبلا در این مکان قرار داده شده بود امکان پذیر ساخت.
آژانس نمونه های زیست محیطی ا زمکان برداشت. ایران همچنین توصیف و تاریخچه فعالیت های سایت شیان لویزان را نیز در اختیار گذاشت.
طبق اظهارات ایران یک مرکز تحقیقات فیزیک در آن سایت در سال 1989 استقرار یافت.
هدف از برقراری این آزمایشگاه آمادگی برای رویارویی با خسارات ناشی از حمله ها و تصادفات اتمی و نیز حمایت و ارائه توصیه های علمی به وزارت دفاع آن کشورعنوان شد.
ایران لیستی از 11 فعالیت را که در مرکز انجام شده بود اعلام کرد اما با توجه به نگرانی های امنیتی ، از ارائه لیست تجهیزات استفاده شده در این مرکز خودداری کرد.
ایران همچنین عنوان کرد که هیچ مواد هسته ای قابل عرضه بر اساس پادمان های آژانس درشیان موجود نبوده و هیچ مواد هسته ای و فعالیت هسته ای مربوط به چرخه سوخت در شیان لویزان انجام نشده است.
44- طبق گفته های ایران سایت مذکوربه دلیل تصمیمی که برای بازگرداندن سایت به شهرداری تهران در پی گفتگوهای میان شهرداری و وزارت دفاع انجام شده بود ، تخریب شده است.
ایران به تازگی اسنادی را فراهم کرده است که این اظهارات را تایید می کند.
45- اسناد تهیه شده از طرف ایران در حال بررسی شدن هستند و نمونه های محیطی نیز تجزیه شده اند.
46-طبق دستورالعمل آژانس در ارتباط با ارزیابی از برنامه های هسته ای دیگر کشورها آژانس با مقامات ایرانی درباره تجهیزات و موادی با استفاده دوگانه که در مناطق نظامی استفاده مرسوم دارند ، گفتگو کرد.
آژانس از تمایل ایران برای گفتگو درباره این موضوعات استقبال میکند.
تعلیق
47- ایران در یادداشت شفاهی خود در تاریخ 29 دسامبر 2003 آژانس را مطلع کرد که موارد زیر را تعلیق می کند:
*عملیات یا تست همه سانتریفیوژ ها در PFEP در نطنز.
*تزریق بیشتر مواد هسته ای در همه سانتریفیوژ ها.
*نصب سانتریفیوژ جدید در PFEP.
48- همچنین ایران تمایل خود را نشان داد که اگر ممکن باشد ، مواد هسته ای را از همه تجهیزات غنی سازی سانتریفیوژ بیرون خواهد کشید.
ایران گفت:
ایران در حال حاضر هیچ نوعی ازتجهیزات غنی سازی سانتریفیوژ گازی را در هیچ مکانی به غیر از نطنز نمی سازد و طرح ساخت تجهیزات جدید قادر به جداسازی ایزوتوپ در طول تعلیق را هم در نظر ندارد.
*ایران پروژه های غنی سازی لیزر را کنار گذاشته و تجهیزات مربوطه را جمع آوری کرده است.
*ایران در حال ساخت تجهیزات جداسازی پلوتونیوم هم نبوده است.
*در طول دوره تعلیق قصد نداشته است که قرارداد جدید برای ساخت ماشین های سانتریفیوژ و اجزای آنها منعقد کند.
* آژانس می تواند به طور کامل انبار همه ماشین های سانتریفیوژ را که در دوره تعلیق مونتاژ شده بودند ، مورد کنترل قرار دهد.
* ایران قصد نداشته است ماشین های سانتریفوژ یا اجزای مربوطه را وارد کند و یا مواد لازم برای پروسه های غنی سازی را در طول دوره غنی سازی وارد نماید.
* تولید مواد لازم برای روند غنی سازی (تا آن هنگام) در ایران وجود نداشته است.
49- در تاریخ 24 فوریه 2004 ایران را آژانس را دعوت کرد تااین تصمیمات داوطلبانه این کشور را بررسی کند: تعلیق مونتاژ و تست سانتریفیوژها ، تعلیق ساخت داخلی اجزای سانتریفیوژ ها شامل آنهایی که به قرارداد موجود ارتباط می یافتند.(و نیز اعلام داشت که هر اجزایی که طبق قراردادهای موجود ساخته می شود و نمی تواند تعلیق شود باید انبار و تحت مهرو موم آژانس نگهداری شود).
50- ایران همچنن تایید کرد که تعلیق فعالیت های غنی سازی برای تمامی تجهیزات در ایران به کار گرفته می شود.
در 21 می 2004 ایران آژانس را مطلع کرد که هرگز تضمینی برای تولید مواد لازم برای روند غنی سازی نداشته و تعلیق داوطلبانه شامل تعلیق تولید یو اف 6 نمی شود.
52 همانطور که قبلا هم در گزارش مدیر کل آژانس آمده است ایران آژانس را مطلع کرد که تست های داغ در یو سی اف که به تولید یو اف 6 منجر می شود را هدایت نمی کند.
یک چنین تستی که به تولید 30 تا 35 کیلوگرم یو اف 6 می انجامد ، بین ماههای می و ژوئن 2004 هدایت شد و یک تست بزرگتر دیگر شامل 37 تن از کیک زرد نیز برای اوت و سپتامبر 2004 نیز طراحی شده است.
53- همانطور که در بالا اشاره شد ، ایران آژانس را در 23 ژوئن 2004 از تصمیم خود برای از سرگیری ساخت قطعات سانتریفوژ و مونتاژ و تست سانتریفوژ تحت کنترل آژانس اعلام کرد.
در پی این اعلام ، مهرو موم هایی که توسط آژانس به عنوان یک راه برای مونیتور کردن تعلیق ایران برای ساخت و مونتاژ و تست سانتریفوژ در نطنز ، پارس تراش و تکنیک فرایند مورد استفاده قرار گرفته بود را برداشت و در دیدار 6 تا 18 ژولای 2004 به آژانس بازگرداند.
آژانس درباره منظم کردن کنترل ها با ایران در حال گفتگو است. در این راستا آژانس پیشنهاد کرد که روتورهای تست شده را مهر و موم کند و این تدبیری است که ایران هنوز قبول نکرده است.
باید خاطرنشان کنیم که با عدم وجود این مهرو موم کنترل فعالیت های ایران موثر نخواهد بود.
54-طبق آخرین گزارش مدیر کل به شورای حکام ، آژانس قادر بود که بررسی کند که هیچ عملیات یا تست سانتریفیوژ در PFEP و یا نصب سانتریفیوژ در FEP وجود نداشته است.
55- آژانس همچنین می تواند تایید کند که هنوز TNRC ، لشگرآباد، اراک، شرکت کالای الکتریک ، نطنز یا فعالیت های یو اف سی را با درک کنوانسیون آژانس از فعالیت های ایران دوباره بازبینی نکرده است.
*عملیات یا تست همه سانتریفیوژ ها در PFEP در نطنز.
*تزریق بیشتر مواد هسته ای در همه سانتریفیوژ ها.
*نصب سانتریفیوژ جدید در PFEP.
48- همچنین ایران تمایل خود را نشان داد که اگر ممکن باشد ، مواد هسته ای را از همه تجهیزات غنی سازی سانتریفیوژ بیرون خواهد کشید.
ایران گفت:
ایران در حال حاضر هیچ نوعی ازتجهیزات غنی سازی سانتریفیوژ گازی را در هیچ مکانی به غیر از نطنز نمی سازد و طرح ساخت تجهیزات جدید قادر به جداسازی ایزوتوپ در طول تعلیق را هم در نظر ندارد.
*ایران پروژه های غنی سازی لیزر را کنار گذاشته و تجهیزات مربوطه را جمع آوری کرده است.
*ایران در حال ساخت تجهیزات جداسازی پلوتونیوم هم نبوده است.
*در طول دوره تعلیق قصد نداشته است که قرارداد جدید برای ساخت ماشین های سانتریفیوژ و اجزای آنها منعقد کند.
* آژانس می تواند به طور کامل انبار همه ماشین های سانتریفیوژ را که در دوره تعلیق مونتاژ شده بودند ، مورد کنترل قرار دهد.
* ایران قصد نداشته است ماشین های سانتریفوژ یا اجزای مربوطه را وارد کند و یا مواد لازم برای پروسه های غنی سازی را در طول دوره غنی سازی وارد نماید.
* تولید مواد لازم برای روند غنی سازی (تا آن هنگام) در ایران وجود نداشته است.
49- در تاریخ 24 فوریه 2004 ایران را آژانس را دعوت کرد تااین تصمیمات داوطلبانه این کشور را بررسی کند: تعلیق مونتاژ و تست سانتریفیوژها ، تعلیق ساخت داخلی اجزای سانتریفیوژ ها شامل آنهایی که به قرارداد موجود ارتباط می یافتند.(و نیز اعلام داشت که هر اجزایی که طبق قراردادهای موجود ساخته می شود و نمی تواند تعلیق شود باید انبار و تحت مهرو موم آژانس نگهداری شود).
50- ایران همچنن تایید کرد که تعلیق فعالیت های غنی سازی برای تمامی تجهیزات در ایران به کار گرفته می شود.
در 21 می 2004 ایران آژانس را مطلع کرد که هرگز تضمینی برای تولید مواد لازم برای روند غنی سازی نداشته و تعلیق داوطلبانه شامل تعلیق تولید یو اف 6 نمی شود.
52 همانطور که قبلا هم در گزارش مدیر کل آژانس آمده است ایران آژانس را مطلع کرد که تست های داغ در یو سی اف که به تولید یو اف 6 منجر می شود را هدایت نمی کند.
یک چنین تستی که به تولید 30 تا 35 کیلوگرم یو اف 6 می انجامد ، بین ماههای می و ژوئن 2004 هدایت شد و یک تست بزرگتر دیگر شامل 37 تن از کیک زرد نیز برای اوت و سپتامبر 2004 نیز طراحی شده است.
53- همانطور که در بالا اشاره شد ، ایران آژانس را در 23 ژوئن 2004 از تصمیم خود برای از سرگیری ساخت قطعات سانتریفوژ و مونتاژ و تست سانتریفوژ تحت کنترل آژانس اعلام کرد.
در پی این اعلام ، مهرو موم هایی که توسط آژانس به عنوان یک راه برای مونیتور کردن تعلیق ایران برای ساخت و مونتاژ و تست سانتریفوژ در نطنز ، پارس تراش و تکنیک فرایند مورد استفاده قرار گرفته بود را برداشت و در دیدار 6 تا 18 ژولای 2004 به آژانس بازگرداند.
آژانس درباره منظم کردن کنترل ها با ایران در حال گفتگو است. در این راستا آژانس پیشنهاد کرد که روتورهای تست شده را مهر و موم کند و این تدبیری است که ایران هنوز قبول نکرده است.
باید خاطرنشان کنیم که با عدم وجود این مهرو موم کنترل فعالیت های ایران موثر نخواهد بود.
54-طبق آخرین گزارش مدیر کل به شورای حکام ، آژانس قادر بود که بررسی کند که هیچ عملیات یا تست سانتریفیوژ در PFEP و یا نصب سانتریفیوژ در FEP وجود نداشته است.
55- آژانس همچنین می تواند تایید کند که هنوز TNRC ، لشگرآباد، اراک، شرکت کالای الکتریک ، نطنز یا فعالیت های یو اف سی را با درک کنوانسیون آژانس از فعالیت های ایران دوباره بازبینی نکرده است.
یافته های آژانس و گامهای بعدی
56) آژانس از اطلاعات جدیدی که توسط ایران در پاسخ به در خواست های آژانس ارائه گردیده استقبال می کند.
گرچه به فرآیند فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز در موارد خاصی سرعت بخشیده شده است ، در برخی موارد نظیر مواردی که به شفاف سازی ایران منطبق با اظهار نامه های اولیه آن کشور در راستای فعالیتهایش در مورد پروتکل الحاقی اشاره شده ، اطلاعات جدید به سرعت دریافت شده است. در مواردی نیزعلیرغم درخواستهای مکرر برای اطلاعات کافی، بصورت جزئی و خیلی دیر فراهم شده که گاه ارزیابی صحیح و کافی از این اطلاعات را غیر ممکن کرده است.
آژانس همچنین از همکاری ایران برای در اختیار قرار دادن دسترسی به اماکنی مانند شیان لویزان که از سوی آژانس در خواست شده بود استقبال می کند.
57) هرچند آژانس هنوز در موضعی نیست که در مورد نگرانیها و صحت و تکمیل اظهارنامه های ایران که مربوط به همه ابعاد برنامه های هسته اش می شود برسد اما به پیشرفت مستمر در فهم این برنامه ها ادامه خواهد داد.
در این مورد بازرسی های آژانس به یک نقطه رسیده است که با توجه به دو موضوعی که قبلا9 بوسیله این آژانس به عنوان بازرسیهای لازم (مانند اعلام ایران در خصوص فعالیتهای غنی سازی لیزری و آزمایشهای مربوط به تبدیل اورانیوم) درخواست شده بود ، پیگیریهای بیشتر به عنوان موضوع بکارگیری رایج پادمانها انجام خواهد شد.
58) دو مسئله ای که اکنون برای درک توسعه وماهیت برنامه غنی سازی ایران وجود دارد عبارتند از:
مسئله اول به آلودگیهای مربوط به اورانیوم که در اماکن مختلف در ایران پیدا شده بر می گردد.
همانطور که در بالا ذکر شد برخی پیشرفتها در خصوص منبع آلودگیHEU که در کارگاه شرکت کالا الکتریک و نطنز پیداشد نائل آمده ایم.
تا به امروز از تجزیه و تحلیلهای آژانس چنین استنباط می شود که آلودگی های HEU که در این اماکن پیدا شده در نتیجه غنی سازی اورانیوم بوسیله ایران در کارگاه کالا الکتریک یا در نطنز نبوده است لیکن این آژانس در پی این خواهد بود که منشاء این آلودگی ها را دقیقا مشخص کند و به تلاشهای خود برای کشف منبع آلودگی LEU که در اماکن مختلف در ایران شامل ترکیبات تولید شده در داخل به آن برخورده نیز ادامه دهد.
دومین مسئله به دامنه تلاش های ایران برای واردات ، ساخت و استفاده از سانتریفیوژهای نسل های P-1 و P-2 مربوط می شود.
در حالیکه این آژانس درک بهتری از تلاشهای ایران در ارتباط با هر دو طرح بدست آورده است که برای تایید اظهارنامه های ایران در باره عدم ارتباط سانتریفوژ های P-2 به فعالیتهای ایران بین سالهای 1995-2002 و فعالیتهای مربوط به تهیه سانتریفیوژ های P-2 کار بیشتر این آژانس را می طلبد.
59- مسائل دیگری وجود دارد که باید بیشتر به آنها پرداخته شود برای مثال می توان به چارچوب زمانی آزمایشهای جداسازی پلوتونیم در ایران اشاره کرد.
در ادامه گزارش البرادعی آمده است: این آژانس توانسته فعالیتهای مربوط به تعلیق غنی سازی ایران در سایتها و تاسیسات خاص را راستی آزمایی نماید و توانسته است تایید کند و به این نتیجه برسد که تا این زمان هرفعالیتی در این نقاط انجام شده با درک ما از تعهدات برنامه تعلیق اخیرایران ناهماهنگ نبوده است لذا برای ایران بسیار مهم است که از تلاشهای این آژانس برای بدست آوردن در ک کامل از همه مسائل باقی مانده حمایت کند و این حمایت می تواند ادامه دسترسی به مکانها ، اشخاص و اطلاعات مربوط به اجرای پادمانها در پاسخ به در خواست آژانس باشد و همچنین می تواند با دراختیار قرار دادن هر گونه اطلاعات اضافی که بتواند درک این آژانس را از برنامه هسته ای ایران تقویت کند.
همچنین این آژانس از همکاری دیگر کشور ها که به در خواست آژانس پاسخ دادند استقبال می کند.
این کلیدی است که آژانس را قادر می کند برخی مسائل برجسته را حل و فصل نماید . اطلاعات دریافتی از دیگر کشورها تا این تاریخ ثابت کرده است که در درک ابعاد آلودگی اورانیومی که در ایران پیدا شده ، مفید بوده است.
این آژانس به در خواست خود از کشورها ادامه خواهد داد تا بطور فعال به این آژانس در حل مسائل مذکور کمک کنند.
دبیر کل به موقع به شورای حکام گزارش خواهد داد که آن هنگام دیرتر از نشست شورای حکام در نوامبر سال 2004 نخواهد بود.
گرچه به فرآیند فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز در موارد خاصی سرعت بخشیده شده است ، در برخی موارد نظیر مواردی که به شفاف سازی ایران منطبق با اظهار نامه های اولیه آن کشور در راستای فعالیتهایش در مورد پروتکل الحاقی اشاره شده ، اطلاعات جدید به سرعت دریافت شده است. در مواردی نیزعلیرغم درخواستهای مکرر برای اطلاعات کافی، بصورت جزئی و خیلی دیر فراهم شده که گاه ارزیابی صحیح و کافی از این اطلاعات را غیر ممکن کرده است.
آژانس همچنین از همکاری ایران برای در اختیار قرار دادن دسترسی به اماکنی مانند شیان لویزان که از سوی آژانس در خواست شده بود استقبال می کند.
57) هرچند آژانس هنوز در موضعی نیست که در مورد نگرانیها و صحت و تکمیل اظهارنامه های ایران که مربوط به همه ابعاد برنامه های هسته اش می شود برسد اما به پیشرفت مستمر در فهم این برنامه ها ادامه خواهد داد.
در این مورد بازرسی های آژانس به یک نقطه رسیده است که با توجه به دو موضوعی که قبلا9 بوسیله این آژانس به عنوان بازرسیهای لازم (مانند اعلام ایران در خصوص فعالیتهای غنی سازی لیزری و آزمایشهای مربوط به تبدیل اورانیوم) درخواست شده بود ، پیگیریهای بیشتر به عنوان موضوع بکارگیری رایج پادمانها انجام خواهد شد.
58) دو مسئله ای که اکنون برای درک توسعه وماهیت برنامه غنی سازی ایران وجود دارد عبارتند از:
مسئله اول به آلودگیهای مربوط به اورانیوم که در اماکن مختلف در ایران پیدا شده بر می گردد.
همانطور که در بالا ذکر شد برخی پیشرفتها در خصوص منبع آلودگیHEU که در کارگاه شرکت کالا الکتریک و نطنز پیداشد نائل آمده ایم.
تا به امروز از تجزیه و تحلیلهای آژانس چنین استنباط می شود که آلودگی های HEU که در این اماکن پیدا شده در نتیجه غنی سازی اورانیوم بوسیله ایران در کارگاه کالا الکتریک یا در نطنز نبوده است لیکن این آژانس در پی این خواهد بود که منشاء این آلودگی ها را دقیقا مشخص کند و به تلاشهای خود برای کشف منبع آلودگی LEU که در اماکن مختلف در ایران شامل ترکیبات تولید شده در داخل به آن برخورده نیز ادامه دهد.
دومین مسئله به دامنه تلاش های ایران برای واردات ، ساخت و استفاده از سانتریفیوژهای نسل های P-1 و P-2 مربوط می شود.
در حالیکه این آژانس درک بهتری از تلاشهای ایران در ارتباط با هر دو طرح بدست آورده است که برای تایید اظهارنامه های ایران در باره عدم ارتباط سانتریفوژ های P-2 به فعالیتهای ایران بین سالهای 1995-2002 و فعالیتهای مربوط به تهیه سانتریفیوژ های P-2 کار بیشتر این آژانس را می طلبد.
59- مسائل دیگری وجود دارد که باید بیشتر به آنها پرداخته شود برای مثال می توان به چارچوب زمانی آزمایشهای جداسازی پلوتونیم در ایران اشاره کرد.
در ادامه گزارش البرادعی آمده است: این آژانس توانسته فعالیتهای مربوط به تعلیق غنی سازی ایران در سایتها و تاسیسات خاص را راستی آزمایی نماید و توانسته است تایید کند و به این نتیجه برسد که تا این زمان هرفعالیتی در این نقاط انجام شده با درک ما از تعهدات برنامه تعلیق اخیرایران ناهماهنگ نبوده است لذا برای ایران بسیار مهم است که از تلاشهای این آژانس برای بدست آوردن در ک کامل از همه مسائل باقی مانده حمایت کند و این حمایت می تواند ادامه دسترسی به مکانها ، اشخاص و اطلاعات مربوط به اجرای پادمانها در پاسخ به در خواست آژانس باشد و همچنین می تواند با دراختیار قرار دادن هر گونه اطلاعات اضافی که بتواند درک این آژانس را از برنامه هسته ای ایران تقویت کند.
همچنین این آژانس از همکاری دیگر کشور ها که به در خواست آژانس پاسخ دادند استقبال می کند.
این کلیدی است که آژانس را قادر می کند برخی مسائل برجسته را حل و فصل نماید . اطلاعات دریافتی از دیگر کشورها تا این تاریخ ثابت کرده است که در درک ابعاد آلودگی اورانیومی که در ایران پیدا شده ، مفید بوده است.
این آژانس به در خواست خود از کشورها ادامه خواهد داد تا بطور فعال به این آژانس در حل مسائل مذکور کمک کنند.
دبیر کل به موقع به شورای حکام گزارش خواهد داد که آن هنگام دیرتر از نشست شورای حکام در نوامبر سال 2004 نخواهد بود.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
آمریکایی‌ها از هیچ فرصتی برای ضربه زدن به ایران چشم پوشی نکرده‌اند
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
نقش نخبگان در شکل دهی تفکر امت اسلامی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
