پوست و مو آینه سلامتی شماست

عواملی مانند کم‌بودن اسید معده، یبوست، کاندیدا (نوعی قارچ پوستی)، سیستم ایمنی ضعیف، یائسگی (در زنان)، عدم تعادل هورمون تستوسترون (در مردان)، تغذیه بد و ناکافی، کم‌آبی، سابقه خانوادگی، قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی و نور خورشید، سیگار کشیدن و ورزش بیش از حد می‌توانند باعث خشکی و شکنندگی، موخوره و ریزش موی ناحیه‌ای و نیز چروک پوست و لکه‌های پوستی شوند. مو و ناخن به طور معمول پس از 6 ماه به نداشتن تعادل‌ها واکنش نشان می‌دهند، در حالی که پوست بسیار سریع‌تر واکنش نشان می‌دهد چرا که مسوول دفع انواع سموم است.

پوست خوب بازتاب یک دستگاه گوارش خوب است. افرادی که به اختلالات پوستی مانند آکنه، روزاشی و پزوریاسیس مبتلا هستند، اغلب از یبوست، نبود تعادل بین باکتری‌های خوب (پروبیوتیک‌ها) و بد دستگاه گوارش و سایر بیماری‌های گوارشی رنج می‌کشند. 2 دلیل اصلی این بیماری‌ها، کمبود آب و فیبرهای غذایی است که از بروز یبوست جلوگیری می‌کنند. نوشیدن آب به میزان کافی به خارج‌شدن سموم از بدن کمک می‌کند، مصرف توصیه شده برای فیبر در روز حدود 25 گرم است که می‌تواند از غلات سبوسدار، گل‌کلم، سیب، ‌میوه‌های خشک، بذر کتان و غیره تامین شود. همچنین برای داشتن پوست خوب، باید حتی‌الامکان از مصرف زیاد قندها و کربوهیدرات‌ها اجتناب کرد. هرچه قند بیشتری بخوریم، قند بیشتری نیز وارد خون می‌شود. این موضوع در درازمدت می‌تواند منجر به فرآیندی به نام گلیکاسیون شود که در آن مولکول‌های قند با چسبیدن به مولکول‌های پروتئین به آنها آسیب می‌رسانند و در نهایت باعث آسیب به کلاژن، غضروف و رباط‌های پوست می‌شوند، چروک‌ها شکل می‌گیرند و پوست شروع به شل‌شدن و فروافتادگی می‌کند. از دیگر ملاحظات تغذیه‌ای، می‌توان به محدودکردن چربی‌های اشباع، کافئین و سایر محرک‌ها اشاره کرد. در این میان، مصرف اسیدهای چرب ضروری توصیه می‌شود که برای ساختن غشاهای سلولی، هورمون‌ها و سایر مواد شیمیایی بدن مورد نیاز هستند و برای بیماری‌های التهابی پوست مانند اگزما و آکنه و نیز برای افرادی که پوست خشک دارند، حائز اهمیت است. از منابع خوب اسیدهای چرب می‌توان به ماهی‌های آب سرد مانند ساردین و سالمون، مکمل‌های روغن ماهی، روغن بذر کتان و گردو اشاره کرد. همچنین پیروی از یک رژیم متعادل که تمامی ویتامین‌های مورد نیاز برای حفظ پوست و موی سالم را دربر داشته باشد، ضروری است؛ از جمله ویتامین A که به رطوبت پوست و سلامت مو کمک می‌کند.

ریبوفلاوین برای بهبود ضایعات پوستی، بخصوص در اطراف بینی، لب‌ها و دهان موثر است. نیاسین نیز برای جلوگیری از ضایعات پوست، بخصوص در نواحی از بدن که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، مفید است. ویتامین C برای مرطوب نگهداشتن پوست و ویتامین D برای حفظ سلامت پوست لازم است. بتاکاروتن نیز از پوست در برابر نور خورشید محافظت می‌کند. برای بهبود کیفیت پوست و مو، خوردن مواد خام مانند انواع میوه‌ها و سبزیجات ارگانیک حائز اهمیت است و سم‌زدایی را افزایش می‌دهد. حرارت‌دادن غذاها در دمای بالاتر از 40 درجه سانتی‌گراد باعث تخریب بسیاری از آنزیم‌ها، 50 درصد پروتئین‌ها و70 تا 90 درصد از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌شود. پیری زودرس پوست در اثر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد ایجاد می‌شود که در تولید کلاژن دخالت می‌کند. رادیکال‌های آزاد در اثر مصرف غذاهای فرآیندشده و غذاهای با چربی و قند بالا و بسیاری از مواد افزودنی شیمیایی افزایش می‌یابد. آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کنند.

انواع توت، مرکبات و کاکائوی خام به تولید کلاژن کمک می‌کنند و چروک‌های پوست را کاهش می‌دهند. کوآنزیم Q10 یک آنتی‌آکسیدان موثر است که در فرآیند انرژی دخالت دارد و در همه سلول‌های بدن یافت می‌شود، اما سطح آن با افزایش سن، کاهش می‌یابد. کوآنزیم Q، رادیکال‌های آزاد را تخریب و روند پیری را کند می‌کند. این آنتی‌اکسیدان در اسفناج، کلم بروکلی و بادام‌زمینی به وفور یافت می‌شود. آلفالیپوئیک‌اسید نیز یک آنتی‌اکسیدان قوی است که قدرت آنتی‌اکسیدان‌های دیگری مانند ویتامین C و E را تقویت و به تولید انرژی در بدن کمک می‌کند. این آنتی‌اکسیدان در اسفناج، مخمر bremer، بروکلی، گوجه‌فرنگی و نخودسبز یافت می‌شود.

در این میان، گوگرد نیز یک ماده معدنی است و در تمامی سلول‌های بدن یافت می‌شود و برای تولید کلاژن و سلامت پوست و مو مورد نیاز است. سطح گوگرد در مواد غذایی که فرآیند و حرارت داده شده یا خشک می‌شوند، کاهش می‌یابد. از موادغذایی حاوی گوگرد می‌توان به مارچوبه، بروکلی، شاهدانه، سیر، پیاز، کلم‌پیچ و تخم کدو اشاره کرد. سیلیکون ماده معدنی دیگری است که برای سلامت پوست و مو مورد نیاز است و با افزایش سن کاهش می‌یابد. میوه‌ها و سبزیجاتی مانند سیب، پرتقال، گیلاس، انگور، توت‌فرنگی، چغندر، خیار، هویج و سبزیجات برگ سبز از غنی‌ترین منابع سیلیکون هستند. مواد فیتوشیمیایی نیز که به دفاع از بدن در برابر آسیب‌ها کمک می‌کنند و خواص ضدپیری دارند در توت‌ها، بروکلی، گل‌کلم، اسفناج، هویج، فلفل سبز، کرفس و کاکائوی خام یافت می‌شوند. وجود ویتامین E در تخم‌ها و مغزهای خام نیز برای سلامت پوست مفید است. سلنیوم هم که خاصیت الاستیک پوست را حفظ می‌کند در سیر، پیاز و موسیر وجود دارد. گفتنی است، رژیم‌های غذایی عجیبی که تنها متشکل از یک یا 2 نوع غذا هستند و منجر به کاهش سریع وزن می‌شوند، می‌توانند منجر به ریزش مو شوند.

استرس ناشی از فشارهای کاری، فشارهای خانوادگی و عاطفی، زندگی سریع و رقابتی همچنین کاهش ایمنی و آلودگی‌ها می‌تواند سلامت روحی و ذهنی و در نتیجه سلامت کلی بدن از جمله پوست و مو را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به مشکلات پوستی مانند آکنه و ریزش و حتی از دست‌دادن موها شود. هنگامی که فردی دچار استرس می‌شود، سطح هورمون کورتیزول در بدنش بالا می‌رود و باعث افزایش تولید چربی و در نتیجه پوست چرب، آکنه و سایر مسائل مربوط به پوست می‌شود. همچنین استرس، اثری منفی بر عملکرد محافظ پوست دارد. این اثر باعث کاهش آب پوست شده و از توانایی پوست برای بازسازی خود پس از جراحت جلوگیری می‌کند. اثر استرس در رابطه با مو نیز به این صورت است که وقتی فرد تحت استرس قرار می‌گیرد، مو به فاز تلوژن (ریزش) می‌رود. تلوژن می‌تواند تا 3 ماه بعد از واقعه استرس‌زا اتفاق بیفتد. پس از ریزش اولیه مو، رشد مجدد مو به طور معمول در عرض 6 تا 9 ماه بازمی‌گردد.

وقایعی مانند تغییر زندگی از جمله زایمان یا جراحی نیز می‌تواند باعث ریزش موها شود. هر چند ریزش مو یک واکنش طبیعی به استرس است،‌ اما باید برای ارزیابی و منتفی‌شدن سایر علل پزشکی، به یک متخصص پوست و مو مراجعه کرد.