خانه‌ای به وسعت تلویزیون

به گزارش جام‌جم‌آنلاین ازروابط عمومی رسانه ملی و به نقل از خبرگزاری فارس، از دهه‌های گذشته تاکنون برنامه‌های تلویزیونی عصرگاهی به یکی از اصلی‌ترین بخش‌های سرگرمی و ارتباط‌جمعی خانواده‌ها تبدیل شده‌اند. به گونه‌ای که هدف اصلی این نوع برنامه‌ها ایجاد فضایی صمیمی و آرام در خانه است؛ فضایی که همزمان بتواند اطلاع‌رسانی، آموزش و سرگرمی را در قالبی متناسب با گروه‌های سنی مختلف ارائه دهد.

یکی از این نوع برنامه‌های تلویزیونی که در چند فصل خود را روی آنتن حفظ کرده است، برنامه عصر خانواده شبکه دو سیماست. این برنامه به تهیه‌کنندگی علی اکبر کریمی و کارگردانی رضا داستانی، در ظاهر یک مجله تصویری است، اما در باطن تلاشی است برای بازسازی گفت‌و‌گو میان نسل‌ها، بازاندیشی در مفهوم خانواده و پاسخگویی به دغدغه‌هایی که سال‌هاست در زندگی ایرانی جریان دارند.

 در شبکه‌ای که عنوان خانواده را به دنبال دارد، طبیعی است که انتظار برنامه‌هایی با محوریت تربیت، روابط انسانی و زندگی روزمره وجود داشته باشد.

با این‌حال «عصر خانواده» در فرم خود تلاش کرده از قالب‌های تکراری فاصله بگیرد. در فصل تازه، گروه تولید برنامه با نگاهی به خانواده ایرانی، موضوعاتی همچون ازدواج، فرزندآوری، سالمندی، سبک زندگی و حتی سلامت روان را در قالبی گفتگومحور، اما تعاملی دنبال می‌کند.

آنچه این برنامه را از بسیاری از تولیدات مشابه متمایز کرده، درک دقیق از مفهوم خانواده به‌عنوان یک موجود زنده است؛ مجموعه‌ای از نسل‌ها و تجربه‌ها که هرکدام سهمی از روایت دارند. این نگاه چندبعدی باعث شده برنامه به جای شعار، تجربه واقعی خانواده‌های ایرانی را بازگو کند و هر روز میزبان صدا‌هایی از دل جامعه باشد.

تقریبا بیشتر برنامه‌های ترکیبی صداوسیما ساختاری مشابه دارند؛ محور اصلی گفت‌و‌گو با حضور کارشناس است، موسیقی در بخش‌های جداگانه پخش می‌شود و قالب برنامه‌ها از الگوی ثابتی پیروی می‌کند. به نظر می‌آید «عصر خانواده» با ارائه ساختاری نو، می‌خواهد تجربه‌ای تازه در تلویزیون رقم زده بزند. کارگاه‌های آموزشی با حضور کارشناسان و به شکل پرسش و پاسخ مستقیم با مردم برگزار می‌شود.

این الگو در بخش‌های مختلف برنامه از گفت‌و‌گو‌های نوجوانان گرفته تا مباحث مربوط به حیات جنین و سالمندی نیز تکرار می‌شود. در بخش ویژه سالمندان نیز مخاطبان سالمند در برنامه حضور می‌یابند، از تجربیاتشان می‌گویند و درباره نیمه دوم زندگی و ایده‌هایشان برای دو دهه آینده سخن می‌گویند.

این فرم مشارکتی، باعث شده تا مخاطب احساس کند بخشی از فرآیند برنامه‌سازی است، نه صرفاً بیننده‌ای منفعل. برنامه‌ای که گفت‌و‌گو را از استودیو به درون زندگی مخاطب می‌برد. از نگاه کارشناسان رسانه، ساختار عصر خانواده در ترکیب چند مؤلفه نهفته است: اعتماد مخاطب، تنوع آیتم‌ها و پیوند صمیمی‌با واقعیت.

 برنامه نه از زاویه بالا به مخاطب می‌نگرد و نه صرفاً درگیر جنبه‌های آموزشی است، بلکه سعی دارد پلی میان احساس و آگاهی بسازد.

از چالش‌های اقتصادی تا بحران‌های تربیتی و روانی، هر مسئله‌ای می‌تواند در قالبی گفت‌وگویی و متناسب با نیاز مخاطب طرح شود. محسن آزادی، مجری برنامه می‌گوید: اگر مردم احساس کنند صدایشان شنیده می‌شود، تلویزیون دوباره به بخشی از زندگی روزمره‌شان برمی‌گردد. بخش‌هایی مانند خواندن پیامک‌های مردمی و پاسخ مستقیم به پرسش‌ها نیز دقیقا بر همین فلسفه استوار است. البته تولید چنین برنامه‌ای بدون چالش نیست.

تهیه‌کننده برنامه نیز تأکید کرده که حفظ کیفیت، احترام به شعور مخاطب و جذب کارشناسان متخصص سه اصل اصلی کار آنهاست. به‌ویژه در دورانی که رسانه‌ها با شتاب در تولید محتوا پیش می‌روند، عصر خانواده تلاش دارد با تأمل پیش برود. 

درنهایت، می‌توان گفت عصر خانواده بیش از آنکه فقط یک برنامه تلویزیونی باشد، یک تجربه اجتماعی است؛ تلاشی برای بازسازی گفت‌وگوی واقعی در جامعه‌ای که گاه از گفت‌و‌گو دور شده است.