مقام معظم رهبری در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان در شهریور۱۳۹۲ ضمن بیان آرمان نظام اسلامی، تمدن اسلامی را نیز اینگونه تعریف میکنند: «آرمان نظام جمهوری اسلامی را میشود در جمله کوتاه «ایجاد تمدن اسلامی» خلاصه کرد. تمدن اسلامی، یعنی آن فضایی که انسان در آن فضا از لحاظ معنوی و از لحاظ مادی میتواند رشد کند و به غایات مطلوبی که خدای متعال او را برای آن غایات خلق کرده است، برسد و زندگی خوب و عزتمندی داشته باشد...».
همچنین رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در دیدار جوانان خراسانشمالی در مهر ۱۳۹۱، پیشرفت همهجانبه را بهمعنای تمدنسازی نوین اسلامی و هدف ملت ایران و انقلاب اسلامی را ایجاد تمدن نوین اسلامی میدانند.
ایشان در همین دیدار میفرمایند: «تمدن نوین اسلامی دو بخش دارد: یک بخش ابزاری که میتوان آن را بخش سختافزاری دانست؛ از قبیل علم، اختراع، صنعت، سیاست، اقتصاد، اقتدار سیاسی و نظامی، اعتبار بینالمللی، تبلیغ و ابزارهای تبلیغ، که همه وسیلهاند؛ دیگری بخش حقیقی، نرمافزاری و اصلی تمدن است که همان سبک زندگی، متن زندگی، عقل معاش و فرهنگ زندگی است.»
چنانکه دیده میشود در گفتار مقام معظم رهبری بخش حقیقی تمدن اسلامی مربوط به سبک زندگی مردم است. ازسوی دیگر یکی از مهمترین هدفهای قرآن و معصومان نیز اصلاح سبک زندگی مردم در همه ابعاد فردی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و... است. مفسران اجتماعی قرآن با محور قرار دادن مسائل و مشکلات اجتماعی، درصدد یافتن راهحلی برای آنها هستند. این دسته از مفسران، مشکلات اجتماعی مردم را به قرآن عرضه میکنند و میکوشند دیدگاه قرآن را درباره آنها تبیین کنند. اصلاح سبک زندگی مردم، به اصلاح خانوادهها و جامعه میانجامد؛ امری که نتیجه نهایی آن، اصلاح تمدن و شکوفا شدن تمدن نوین اسلامی است. پس بررسی تأثیر رویکرد اجتماعی به قرآن و تأثیر آن بر اصلاح سبک زندگی مردم و شکوفایی تمدن نوین اسلامی یکی از راهکارهاست.
در حقیقت آموزههای قرآن کریم، همچون اقیانوسی جهانی و جاویدان است که به همه جنبههای زندگی انسانها نظر دارد. از مسائل فردی گرفته تا مسائل اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و،... در آموزههای قرآن وجود دارد. جاودانگی قرآن و لزوم تداوم نقش هدایتگری آن در همه عصرها و نسلها ازیکسو و بروز تحولات شگرف در جامعه بشری و پدیدار شدن پرسشها، شبهات و نیازهای جدید و نیز ایجاد تحولات عمیق فکری و اجتماعی در جوامع اسلامی و نیاز به تعیین دیدگاه قرآن بهمنظور پاسخگویی به این نیازها ازسوی دیگر، موجب شده است تا مفسران از قرن چهاردهم و پانزدهم، گرایش جدیدی بهنام «گرایش اجتماعی» را در تفسیر آیات قرآن کریم مدنظر قرار دهند.
نقطه تمرکز این گرایش، تحول اندیشه مفسران از دیدگاه فردی و اخروی به دیدگاه اجتماعی است. جوهره این گرایش، شکلگیری و شکوفایی تمدن نوین اسلامی نهضت اصلاحی و زدودن غبار عادات، تقلید، خرافه، رکود و رخوت از چهره دین و برانگیختن روح مبارزه و مقاومت و ایجاد هویت مستقل دینی در سایه معارف قرآن در جامعه است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد