پیشگیری از آبله میمون مراقبت می‌خواهد، نه واکسن!

کرونا، وبا، تب کریمه و بیماری‌های گوارشی از یک‌سو و آبله میمون از دیگر سو کشورمان را مورد حمله قرار داده‌اند. آن طور که پزشکان می‌گویند، آبله میمونی که در سال ۲۰۲۲ شایع شده، ویروس متفاوتی از ویروسی است که در سال۱۹۷۰ شناسایی شد. با این حال، اما راهکار‌های پیشگیری از ابتلا همان مواردی است که پیش از این هم بوده، یعنی افراد باید از تماس با فرد مشکوک خودداری کنند تا بیماری مهمان پوست بدنی شخص دیگری نشود.

اولین فرد مبتلا به آبله میمون از شهر اهواز و بانویی ۳۴ساله است که از همسرش که مسافر کانادا بوده به این عارضه آلوده شده است. فردی که به گفته کمال حیدری معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان کشور، هفته گذشته با علائم کرونا یعنی سردرد و تب به پزشک مراجعه کرد. پس از دو روز، اما دانه‌های ریزی مانند تاول روی پوست او ظاهر شد به همین دلیل دوباره به پزشک مراجعه کرد. پزشک متخصص تست و آزمایش را انجام و نمونه را به آزمایشگاه مرجع فرستاد تا حدود یک هفته بعد نتیجه آن نشان بدهد به آبله میمون مبتلاست. دوره کمون بیماری آبله میمون پنج روز است. با توجه به این‌که فرد مبتلا به بیماری آبله میمون بعد از چند روز درگیری به این بیماری به پزشک مراجعه کرده، طبق بررسی‌هایی که با اطرافیان بیمار صورت گرفت، نشانه‌ای از بیماری در بین آن‌ها دیده نشده است. رحیم سروری، رئیس انستیتو پاستور ایران درباره آمادگی انجام آزمایش‌های تشخیص آبله میمون به فارس گفت کیت غربالگری ارتوپاکس ویروس طراحی شده و با آموزش‌های لازم به آزمایشگاه‌های منتخب شبکه آزمایشگاهی در ۱۴قطب آزمایشگاهی ارسال شده است.

هشدار‌های سازمان جهانی بهداشت جدی است. این سازمان به‌دلیل افزایش شیوع این بیماری وضعیت اضطراری بین‌المللی اعلام کرده است. در چند ماه گذشته بیش از ۳۴هزار مورد ابتلا و در ۸۲کشور دنیا شناسایی شد. حالا ایران هم به جمع ۸۲کشور پیوست. در همسایگی‌مان، کشور‌هایی مانند قطر، امارات، عربستان، ترکیه و لبنان گزارش‌هایی از شناسایی بیماری منتشر کردند. خبر خوب درباره این بیماری، اما این است که با وجود آمار بالای ابتلا، تعداد مرگ‌های گزارش شده، کم است.

مسعود مردانی، متخصص عفونی در گفتگو با جام‌جم به آمار بالای شیوع آبله میمون در انگلیس، اسپانیا، آمریکا و کانادا اشاره می‌کند. او توضیح می‌دهد در این کشور‌ها و طبق اخبار منتشر شده، ۹۹درصد مبتلایان به این بیماری مردانی‌اند که جزو جامعه‌همجنسگرایان هستند. او ادامه می‌دهد افرادی که به بیماری اچ آی وی نیز مبتلا هستند، درصد بالایی از مبتلایان را تشکیل می‌دهند. به همین دلیل است که افراد دارای بیماری اچ آی وی و نیز افراد با تمایلات جنسی به همجنس باید بیشتر از سایر افراد جامعه مراقبت کنند. هرچند ویروس آبله میمونی که امروز شایع است، با آبله میمونی که در سال۱۹۷۰ شناسایی شد، متفاوت است. مردانی توضیح می‌دهد، ویروس آبله میمون تغییریافته است، درواقع فرم جدیدی از ویروس است که تفاوت‌های زیادی با آبله میمون آن سال‌ها دارد. حالا ویروس آبله میمون در مقایسه با ویروس ۵۲ سال قبل سریع‌تر منتقل می‌شود.

تا مدت‌ها مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌های‌مان اسم واکسیناسیون را مایه‌کوبی گذاشته بودند. حق هم داشتند زمانی که کودک بودند شاهد اولین واکسیناسیون عمومی کشور به‌دلیل شیوع بالای بیماری آبله مرغان در کشور بودند. حالا بسیاری از والدینی که سن‌شان از ۵۰سال گذشته است، نشانه زخم به‌جا مانده از واکسیناسیون آبله را روی بازوی سمت چپ خود دارند.

در حال حاضر فقط یک مورد ابتلا در کشور شناسایی شده و با وجود انتشار بالای این ویروس، آبله میمون به اپیدمی کشور تبدیل نشده است. سؤال، اما این است که وزارت بهداشت و درمان باید در کنار برنامه واکسیناسیون عمومی کرونا، برنامه واکسیناسیون آبله میمون را هم طراحی کند؟

مستندات علمی نشان می‌دهد واکسیناسیونی که برای بیماری آبله مرغان انجام شد، به درد بیماری آبله میمون نمی‌خورد. مردانی توضیح می‌دهد بالای ۶۰تا ۷۰درصد جمعیت کشور در برابر بیماری آبله مرغان واکسینه شدند. موضوع، اما این است که افراد واکسینه شده در برابر بیماری آبله میمون تنها ۷۵درصد مصون هستند.
معاون بهداشت وزیر بهداشت هم با تاکید بر این‌که بیماری آبله‌میمون، میزان سرایت پذیری بالایی ندارد و براثر تماس‌های خیلی نزدیک افراد با بیمار مبتلا به این عارضه مبتلا می‌شوند، می‌گوید: در حال حاضر نیازی به انجام واکسیناسیون آبله میمون در کشور نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد، افرادی که واکسن آبله را تزریق کرده‌اند تا حدی نسبت به این بیماری مصون هستند.

سید محسن زهرایی، رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری وزارت بهداشت هم پیش از این درباره لزوم واکسیناسیون علیه آبله‌میمون گفته بود در کشور‌های با شیوع بالا مانند انگلیس، آمریکا و کانادا هم واکسیناسیون عمومی اتفاق نیفتاده، هرچند شیوع بیماری در آن کشور‌ها نگران کننده است.

علائم بیماری‌های کرونا و آبله میمون شبیه هم است، هر دو علائمی مانند، تب، سردرد، درد‌های عضلانی، کمر درد، لرز و خستگی دارند، اما در بیماری آبله میمون، تورم گره‌های لنفاوی و بروز ضایعات پوستی تاول‌مانند و قرمز مثل جوش در پشت کمر و بازو‌ها دیده می‌شود. بر همین اساس علی گل محمدی، مدیرگروه بیماری‌های معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران تاکید کرد با وجود علائم شبیه هم، آبله میمون و کرونا هیچ ارتباطی با هم ندارد. آبله میمون درواقع از خانواده ویروس‌های آبله‌ای است. به گفته گل محمدی، دوره کمون آبله میمونی ۷ تا ۱۴روز است که امکان دارد ۵تا ۲۱روز نیز طول بکشد. یک تا دو روز بعد، اما فرد مبتلا به ویروس آبله میمون، دچار تب می‌شود. در ۹۵درصد مواقع صورت و در ۷۵ درصد نیز پا‌ها درگیر می‌شوند. در برخی افراد مخاط دهان نیز درگیر می‌شود؛ ۷۵ درصد احتمال دارد که مخاط دهان درگیر شود. ۳۰درصد از مواقع، اما چشم‌ها نیز درگیر بیماری می‌شود. بروز هر کدام از این علائم می‌تواند دلیلی برای مراجعه به پزشک باشد. عموما از عوارض پوستی آزمایش PCR گرفته می‌شود. افراد مبتلا به بیماری تا زمانی که زخم‌ها از بین برود باید در ایزوله بوده و با فردی هم ارتباط نداشته باشند.

بیماری آبله میمون هم یک بیماری عفونی است، اما برخلاف بیماری کرونا راه انتقال از راه تنفس نیست. مردانی توضیح می‌دهد افراد در مقاربت‌های جنسی خود باید بهداشت را رعایت و از وسایل مراقبتی استفاده کنند. به جز این، اما راه انتقال این بیماری از طریق تماس است و بوسه، بغل کردن یا تماس با ترشحات پوستی فرد مبتلا می‌تواند باعث انتقال بیماری شود. مردانی، اما هشدار می‌دهد این روز‌ها بسیاری از خانواده‌ها از کشور‌های انگلیس یا خارج از کشور مهمان دارند. به همین دلیل است که خانواده‌ها باید مراقبت کنند و حداقل دو هفته، خود قرنطینگی را اجرا کنند تا اگر علائم دیگر بیماری مانند، سردرد، بی حالی یا بروز ضایعات پوستی بروز کرد به پزشک مراجعه کنند.

علائم بیماری
تب
ضعف
سردرد شدید
کمردرد
تورم غدد لنفاوی
بثورات پوستی

راه‌های انتقال
تماس مستقیم با ضایعات پوستی عفونی و مخاط
انتقال از طریق مادر به جنین
انتقال ترشحات تنفسی

مراقبت‌های بیماری
خودداری از تماس با فرد مبتلا
ایزوله کردن فرد مبتلا
استفاده از ماسک

منبع: روزنامه جام جم