وداع با مسافر کازابلانکا

از کازابلانکا تا اتاق ماروین
گویی صدای خوش در خانواده ناظریان ارثی است. شهلا ناظریان، برادرزاده زنده‌یاد ایرج ناظریان، دوبلور پیشکسوت بود و دختر او و زنده‌یاد حسین‌عرفانی نیز به همین حرفه مشغول است. او که بیش از نیم قرن جزو ستارگان عالم دوبله بود، کارش را با تئاتر آغاز کرد. در ادامه هم در چند فیلم و سریال به ایفای نقش پرداخت و همچنین در سری سوم مسابقه تلویزیونی تلاش کنار همسرش به‌عنوان مجری حضور داشت.
ناظریان همان صدای اینگرید برگمن در فیلم‌های کازابلانکا و ژاندارک؛ ناتالی وود در فیلم مسابقه بزرگ؛ مریل استریپ در فیلم‌های کریمر علیه کریمر، اتاق ماروین، آوای قلب و بسیاری از نقش‌های دیگر است که هر‌کدام برای درخشیدن یک صداپیشه کافی است. پیکر او روز چهارشنبه ۷ اردیبهشت ساعت ۱۰ صبح در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) به خاک سپرده می‌شود.
صدای ماندگار بود
ناصر ممدوح، بازیگر، دوبلور و مدیر دوبلاژ فیلم‌ها‌، سریال‌ها و پویانمایی‌های بسیاری از‌جمله: مارکوپولو، سندباد، جنگجویان کوهستان، هری پاتر و جنگ و صلح که همه ما با صدایش خاطرات زیادی داریم، یکی از هنرمندانی است که با زنده‌یاد ناظریان و همسرش همکاری‌های بسیاری داشته است. وی با شنیدن خبر درگذشت همکارش بسیار محزون شد و بغض کرد و به‌سختی حرف می‌زد. او به جام‌جم می‌گوید: من هنوز هم باور ندارم که خانم ناظریان از بین ما رفت. خانم ناظریان یکی از صداهای ماندگار بود. همچنین گوینده بسیار توانایی بود و صدای بسیار خوبی داشت؛ ضمن این‌که کارنامه بسیار درخشانی داشت. وی ادامه می‌دهد: حقیقتش را بخواهید از شنیدن این خبر و فقدان ایشان خیلی متاسف شدم. عزیزان ما و بزرگان ما همین‌طور یکی‌یکی ما را ترک می‌کنند و می‌روند و جایگزینی هم ندارند. به‌هر حال تا بوده زندگی همین بوده.
ممدوح درباره ویژگی‌های اخلاقی این هنرمند هم عنوان می‌کند: زنده‌یاد خانم ناظریان خیلی آدم خونگرم و متین و باوقاری بود. رفتار و گفتار و کردار و گویندگی‌شان بسیار مثال‌زدنی بود. وی در پایان می‌گوید: سال‌ها بود که ایشان کسالت داشت و دیگر کار نمی‌کرد اما فکر نمی‌کردم که ایشان را از دست بدهیم. من به جامعه هنری تسلیت می‌گویم. به همه کسانی که با صدای ایشان خاطره داشتند.

حرفه‌ای و با‌اخلاق بود
بهروز رضوی، گوینده، دوبلور و مجری تلویزیون ضمن ابراز تاسف به جام‌جم می‌گوید: از خبر درگذشت بانو شهلا ناظریان بسیار ناراحت شدم. من متاسفانه همکاری نزدیکی با این دوبلور حرفه‌ای نداشتم اما دورا‌دور شاهد کارهای خوب این هنرمند بودم و از اخلاق حرفه‌ای او بسیار شنیده بودم. وی ادامه می‌دهد: شهلا ناظریان یک دوبلور حرفه‌ای و از لحاظ اخلاقی بسیار موجه بودند. ناظریان از افراد تاثیرگذار در هنر دوبله ایران بودند که آثار بسیار زیادی را در کارنامه خود داشتند. هنرمندانی چون خانم ناظریان در کشور ما جزو افرادی هستند که تاثیرگذار و الگوی جوانانی بودند که وارد حرفه دوبله و گویندگی شده‌اند.
اندوهی بر قلب هنردوستان
سعید توکل یکی از تهیه‌کنندگان باسابقه و قدیمی رادیو است که برنامه‌های بسیاری چون: جمعه ایرانی، صبح جمعه با شما و قند و نمک را در رادیو ساخته است و با هنرمندان بسیاری همکاری کرده است. وی در گفت‌و‌گو با جام‌جم می‌گوید: خبر غم‌انگیز و تاسف‌بار از دست دادن هنرمند بی‌بدیل عرصه صدا، ابر اندوهی دوباره را بر آسمان قلب هنردوستان نشاند. وی ادامه می‌دهد: سابقه آشنایی و آغاز همکاری من با استاد شهلا ناظریان به سال ۱۳۶۸ در برنامه «‌صبح‌جمعه باشما» برمی‌گردد. ایشان به همراه تنی چند از بزرگان هنر دوبلاژ نظیر حسین عرفانی، منوچهر والی‌زاده، اصغر افضلی و ... به دعوت زنده‌یاد منوچهر نوذری به جمع ستارگان تکرارنشدنی رادیو پیوستند و صمیمانه و خالصانه و هنرمندانه آفریننده صدها خاطره شیرین برای هموطنان‌شان شدند.
از این اسطوره شریف و با‌ذکاوت برنامه‌های شنیدنی فراوانی در آرشیو داریم. دامنه همکاری خانم شهلا ناظریان با گروه ما سال‌ها ادامه داشت و در برنامه‌های قند ونمک و جمعه ایرانی رادیو و همچنین در سیما برنامه‌های تهران ساعت ۲۰‌،‌ لبخند نوروزی و لبخند پیروزی و ایفای نقش در تئاتر ماجراهای آقای ملون ادامه یافت. دقت و استعداد خارق‌العاده زنده‌یاد شهلا ناظریان درس و الگویی بزرگ و شاخص بود که همواره عملکرد دیگر هنرمندان را با ایشان می‌سنجیدیم. این ضایعه غم‌انگیز را به دختر هنرمندشان سرکار خانم مهسا عرفانی و تمامی هنرمندان پیشکسوت عزیز عرصه صدا تسلیت عرض می‌کنم.
هیچ‌کس عصبانیت‌ او را ندید
سعید شیخ‌زاده را این اواخر با اجرای مسابقه «ایران» در شبکه یک می‌شناسیم اما او در کنار اجرا از کودکی بازیگر بوده و در رادیو و دوبله هم فعالیت‌های بسیاری دارد. وی که هم تجربه همکاری با زنده‌یاد ناظریان را در یک فیلم سینمایی دارد و همچنین در آثار بسیاری در دوبله همکاری داشتند، درباره این همکاری به جام‌جم می‌گوید: خانم ناظریان یکی از اساتید بزرگ من بود و سال‌های بسیاری با ایشان همکاری کردم اما جدای از این مسأله من در فیلم سینمایی «خوش‌خیال» که سن و سال زیادی نداشتم، با ایشان همبازی بودم. البته در آن فیلم هم خانم ناظریان بازی می‌کرد و هم همسرشان آقای حسین عرفانی. وی در ادامه می‌افزاید: من با ایشان و همسرشان زنده‌یاد عرفانی همکاری و ارتباط خوبی داشتم که متاسفانه این خبر ناگوار را شنیدیم. اصلا باورم نمی‌شد که خانم ناظریان را هم از دست دادیم. ایشان یکی از اساتید این حرفه بود. شیخ‌زاده درباره ویژگی اخلاقی این هنرمند هم توضیح می‌دهد: ایشان خیلی در کار آرامش داشت و این آرامش را به همکاران‌شان هم منتقل می‌کرد؛ ضمن این‌که بسیار آدم منظمی بود و با‌متانت و صبر کار می‌کرد. فکر می‌کنم هیچ‌کدام از همکاران عصبانیت ایشان را ندیده بود. به نظرم از هر کسی بپرسید، می‌گوید که خانم ناظریان استاد مسلم این حرفه و در بین خانم‌ها و آقایان یکی از بی‌نظیرترین اساتید تاریخ دوبله بود. اصلا از کارهایی که کرده هم مشخص است چه هنرمند بی‌نظیری بود. متاسفانه در این چند سال اخیر و فکر می‌کنم درست از زمانی که همسرشان فوت شد، کسالت پیدا کرد و در این زمینه فعالیت نمی‌کرد و ما نتوانستیم از تجربیات ایشان استفاده کنیم. من به دخترشان و همه هنرمندان و همکاران تسلیت می‌گویم.

زینب علیپورطهرانی - نوشین مجلسی - احمدرضا وعراجی / رسانه - روزنامه جام‌جم