با جناق های آذری زبان جذاب تر بود

زمانی که صداوسیمای مراکز استانی و در واقع تلویزیون های استانی راه اندازی شد، شاید جدی ترین گام در جهت بازشناسی فرهنگ بومی مناطق مختلف کشور برداشته شد

کد خبر: ۱۳۵۳۰۰

و تلویزیون های استانی در وهله اول به تهیه برنامه هایی جهت پر کردن اوقات فراغت مردم منطقه و استحکام بخشیدن به فرهنگ بومی و منطقه ای خود پرداختند و زمانی دیگر نیاز به بالا بردن سطح کیفی آثار، دغدغه مدیران و برنامه سازان شد و تنها راهی که ظاهرا موفق به نظر می آمد، نمایش آثار برتر استان ها از شبکه های سراسری بود تا با ایجاد حس رقابت بین برنامه سازان شهرستانی ، آنان به دنبال کیفیت بیشتر اقدام به تولید آثارشان نمایند که این حرکت در جهت شناخت هنرمندان شهرستانی و کشف استعدادها نیز حرکتی کاملا منطقی و مفید است و پخش مجموعه باجناق ها از شبکه اول سیما در راستای همین اهداف کلان به نظر می آید.
تجربه نسبتا موفق پخش مجموعه تلویزیونی باجناق ها به زبان شیرین آذری در گذشته دست اندرکاران این مجموعه را واداشت تا با همان عوامل و بازیگران ، اما این بار به زبان فارسی تجربه خود را تکرار کنند؛ اما متاسفانه موفقیت گذشته تکرار نشده و تجربه شیرین گذشته نیز تحت الشعاع قرار گرفته است. این عدم موفقیت به دلیل رعایت نکردن پارامترهایی است که برنامه ساز ارومیه ای به آن بی توجه بوده است. باقر پیران ، کارگردان این مجموعه به نظر سعی داشته با ایجاد فضایی طنزگونه و مطرح کردن اختلاف بین چند باجناق ، مجموعه ای باب طبع مخاطب در سطح کشور به نمایش بگذارد؛ ولی ظاهرا رسالت اصلی خود را فراموش کرده است. اگر قرار بر این باشد که یک مجموعه تلویزیونی با هدف پر کردن اوقات فراغت مخاطب در سطح کشور تولید شود، به نظر برنامه سازان تهرانی با امکانات بیشتری که دارند بهتر می توانند در این زمینه عمل کنند و اگر در مقام مقایسه برآییم مجموعه باجناق ها هیچ استانداردی را رعایت نکرده است.
داستان سه باجناقی که در خانه پدرزن زندگی می کنند و اختلافات بین آنها سوژه ای است که می تواند در فرهنگ هر منطقه ای اتفاق بیفتد، پس چه وجه تمایزی بین این مجموعه تولید مرکز ارومیه با یک مجموعه تولید پایتخت وجود دارد؛ جز این که ضعف در فیلمنامه ، کارگردانی و حتی بازیها این مجموعه را از سطح استانداردهای برنامه های موفق یک شبکه سراسری پایین تر آورده است.
پخش یک برنامه تولید مراکز استان ها در شبکه سراسری با هدف معرفی فرهنگ بومی آن منطقه و با کیفیت نسبتا خوب ، جای تامل دارد؛ اما چه هویت بومی و منطقه ای در مجموعه باجناق ها به چشم می آید، که پخش آن را از شبکه سراسری و ملی توجیه کند. در کجای این اثر تلویزیونی کارگردان هویت منطقه ای به لحاظ معماری گنجانده شده ، حداقل نشانه هایی از شهر ارومیه یا استان در پشت سر یکی از بازیگران وجود ندارد تا مخاطب خود را در فضای ارومیه حس کند. به راستی مخاطب به لحاظ فرهنگی با چه منطقه ای از کشور قرار است آشنا شود، جز این که فقط در تیتراژ متوجه می شود که این مجموعه در ارومیه تولید شده است؛
مجموعه تلویزیونی باجناق ها، داستان سه باجناق و حضور آنها در خانه پدرزنشان را به تصویر می کشد که شاید سوژه ای فراگیر باشد؛ اما کارگردان می توانست با ایجاد فضایی بومی جذابیت خاصی به داستانش بدهد که ضعفهای کار را تا حدی بپوشاند. در این مجموعه ، باجناق ها سر هر مساله بی اهمیتی درگیر می شوند و دیالوگ های بی اهمیت تر، مجموعه را تا سطح نازلی پایین می آورد.این مجموعه حتی به لحاظ صدابرداری نیز بعضا با مشکلاتی روبه روست و هرازگاهی صدای بازیگران واضح نیست و به محض این که رویشان را از دوربین برمی گردانند، صدای محیط قالب بر گفتگوهای آنان است .فیلمنامه باجناق ها، متکی بر گفتگو بوده و در فضا و لوکیشنی محدود قصه را پیش می برد. قصه ای که از ساختار محکمی برخوردار نیست و شخصیت پردازی به شکل صحیحی در آن رعایت نشده است و بازیها اکثرا غلو شده به نظر می رسند. شاید بهتر بود باقر پیران فقط در قسمت کارگردانی یا نویسندگی فیلمنامه می کوشید، زیرا او به عنوان نویسنده ، طراح ، کارگردان ، تدوینگر، طراح لباس و صحنه آنقدر مشغله داشته است که نتوانسته ماجراهای باجناق ها را حرفه ای و شیرین بیان کند. به هر حال سری قبل این مجموعه که از شبکه دو سیما پخش شد و آدمهای آن به زبان آذری صحبت می کردند، انصافا بهتر از این مجموعه در حال پخش است . کاش صداوسیمای مرکز ارومیه و باقر پیران قصه های دلنشین و شیرین باجناق ها را به همان زبان آذری روایت می کردند تا مجموعه از طرفداران بیشتری برخوردار می شد و این سریال شبیه سریال های تهرانی ها نمی شد و بیننده با یک اثر ترکی شاد روبه رو می شد.