نجات روستا با حمایت از متخصصان

این موضوع حتی میان کسانی نیز که در رشته‌های حوزه روستایی فارغ‌التحصیل شده‌اند، دیده می‌شود و این افراد هم تحت تاثیر نگاه غالب جامعه قرار دارند و به‌دنبال کار و زندگی در مناطقی با امکانات بیشتر و شغل‌هایی با ریسک کمتر هستند و کمتر به کارآفرینی در روستاها روی خوش نشان می‌دهند.

این نگاه شهرمحور در توسعه همچنین باعث شده است وقتی خود روستاییان هم برای تحصیل به کلانشهرها می‌آیند و امکانات پیشرفته زندگی و اشتغال در این شهرها را می‌بینند، پس از پشت سر گذاشتن دوران تحصیلات عالی و کسب مدارک بالای دانشگاهی نیز راضی به بازگشت به زادگاه خود و کارآفرینی در روستاها نباشند و به‌دنبال کسب فرصت‌های شغلی آسان‌تر در شهرها بگردند.

این در حالی است که اگر دانشجویان رشته‌های مربوط به روستا، ظرفیت‌های کارآفرینی در روستاها را بدرستی بشناسند و از دانش خود و تجارب روستاییان برای خلق ثروت از این ظرفیت‌ها استفاده کنند و دولت نیز از آنها برای ورود به حوزه‌های جدید اشتغال زایی در روستاها حمایت کند، دیگر شاهد آمار بالای بیکاری روستاییان و عقب‌ماندگی روستاها از امکانات توسعه نخواهیم بود.

در کنار جذابیت‌های توسعه شهری، یکی دیگر از عواملی که مانع بازگشت روستاییان تحصیلکرده به زادگاهشان می‌شود، نگاه تحقیرآمیزی است که در جامعه پیرامون مشاغل روستایی بخصوص کشاورزی و دامداری شکل گرفته است و این اعتقاد میان بسیاری از فارغ‌التحصیلان روستایی وجود دارد که بعد از چند سال درس خواندن در دانشگاه‌های معتبر، کار روی زمین یا پرورش دام و طیور دیگر در شأن آنها نیست و باید به‌دنبال شغل‌های به اصطلاح پشت‌میزی باشند. البته گاهی این باور نادرست از سوی خانواده‌ها و اطرافیان تحصیلکرده‌های روستایی نیز به آنها تزریق می‌شود و برخی روستاییان وقتی می‌بینند شخصی بعد از سال‌ها تحصیل در دانشگاه به کشاورزی و دامپروری در روستاها مشغول شده است، او را مورد تمسخر قرار می‌دهند. این مساله ناشی از نگاه نادرستی است که در فرهنگ عمومی مردم نسبت به روستاها وجود دارد.

بنابراین یکی از مهم‌ترین اقداماتی که برای پیشرفت روستاهای ایران باید انجام شود، اصلاح نگاه‌ اجتماعی است که با فرهنگ‌سازی در میان روستاییان و دانشگاهیان به سرانجام می‌رسد. البته باید برای فراهم کردن تسهیلات و بسته‌های تشویقی و تامین زیرساخت‌های لازم برای ورود تحصیلکرده‌ها به کارآفرینی در روستاها نیز تلاش کرد؛ چراکه تا وقتی کارهای روستایی در باور عمومی مردم شغل‌های ارزشمندی تلقی نشود و البته کشاورزی، دامداری و دیگر مشاغل روستایی به دانش روز دنیا نزدیک نشود، نمی‌توان به پیشرفت روستاها و توسعه کارآفرینی روستایی امید داشت و می‌توان گفت تنها راه گذار از روستاهای سنتی به روستاهای مدرن و مکانیزه، به‌کارگیری افراد تحصیلکرده و متخصص در اشتغال‌زایی در روستاهاست که این کار جز با اصلاح نگاه عمومی و ارتقای مهارت‌های این افراد و افزایش حمایت‌ها از آنان ممکن نیست.

دکتر پگاه مریدسادات

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی