بزرگ‌ترین کتابخانه ایران روی هوا!

به گزارش جام‌جم، با پایان سال جاری وارد دوازدهمین سالی خواهیم شد که از آغاز مطالعات و کلنگ‌زنی ساخت بزرگ‌ترین کتابخانه مرکزی کشور در زنجان می‌گذرد؛ طرحی که به دلایل مختلف نیمه‌کاره رها شده است.

طبق مصوبه دولت در سال‌های 86 تا 88 مبنی بر این‌که تمام استان‌ها باید دارای کتابخانه مرکزی باشند، استان زنجان نیز مصمم به ساخت کتابخانه مرکزی شد؛ طرحی که در شمار مصوبات دور اول سفر ریاست جمهوری و هیات دولت وقت به استان زنجان قرار گرفت و مطالعات آن در سال 1384 توسط مشاوران سازمان مسکن و شهرسازی به عنوان مجری طرح آغاز شد. سرانجام نیز در دی 88 کلنگ این بنا با عنوان بزرگ‌ترین کتابخانه مرکزی کشور با زیربنای 18 هزار و 850مترمربع در شهر زنجان به زمین خورد، اما...

خلأ مهم فرهنگی

کتابخانه مرکزی زنجان در صورت احداث شامل بخش‌های مختلفی چون قرائت‌خانه عمومی، سالن‌های مطالعه مجزا برای خانم‌ها و آقایان، بیمارستان کتاب (مرکز مرمت کتاب‌های خطی) و سالن مطالعه کودکان و نوجوانان خواهد بود. از دیگر قسمت‌های این کتابخانه مرکزی می‌توان به سه سالن همایش، بخش نابینایان، مخزن کتاب‌های خطی و چاپ سنگی و نیز اتاق محققان اشاره کرد. یعنی کتابخانه مرکزی زنجان در صورت احداث می‌توانست علاوه بر رفع نیازهای موجود در این حوزه، پاسخگوی مطالبات دیگری هم باشد.

محمد امین صدیقی، کتابدار و کارشناس امور کتاب زنجان دراین باره به جام‌جم می‌گوید: سالانه 80 هزار عنوان تازه‌های کتاب در اختیار کتابخانه‌های مرکزی کشور قرار می‌گیرد که نبود کتابخانه مرکزی در زنجان، دسترسی بموقع محققان و علاقه‌مندان این استان به تازه‌های کتاب را عملا ناممکن می‌کند.

وی با بیان این‌که بسیاری از محققان برای انجام طرح‌های تحقیقاتی و مطالعاتی و دسترسی به منابع لازم، به پایتخت یا دیگر استان‌های کشور مراجعه می‌کنند، می‌افزاید: این در حالی است که با تکمیل و بهره برداری از این کتابخانه بزرگ، نیاز محققان، پژوهشگران و مولفان به منابع، کتاب‌های مرجع، کمیاب و مطبوعات برطرف خواهد شد.

پیشرفت فقط 22درصد

امیر‌علی نیک‌بخش، مدیرکل نهاد عمومی کتابخانه‌های استان زنجان اما درخصوص میزان پیشرفت ساخت کتابخانه مرکزی زنجان می‌گوید: این پروژه تا امروز فقط 22درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

وی اعتبار پیش‌بینی شده برای این طرح را 130 میلیارد ریال عنوان کرده و آن را بزرگ‌ترین کتابخانه مرکزی کشور از نظر زیربنا می‌داند که قرار است در مساحتی بالغ بر یک هکتار احداث شود.

مدیرکل نهاد عمومی کتابخانه‌های استان زنجان درعین حال، نبود اعتبارات را دلیل توقف‌ ساخت این بنا دانسته و می‌گوید: اجرای این طرح هم‌اکنون در مرحله تعیین تکلیف قرار دارد و در دست پیگیری است تا به بخش خصوصی واگذار شود.

نیک‌بخش با اشاره به این‌که کتابخانه مرکزی یک طرح ملی و استانی است، تصریح می‌کند: باوجود آن‌که زمین این طرح از سوی اداره‌کل راه و شهرسازی به نهاد کتابخانه‌های عمومی استان زنجان اهدا شده، ولی تاکنون کار چندانی برای ساخت آن انجام نشده است.

واگذاری به بخش خصوصی

همچنین محمود یوسفی که یکی از دست‌اندرکاران این طرح است،می‌گوید: با توجه به کمبود منابع دولت برای اجرای طرح‌های عمرانی در سال‌های اخیر بخشی از طرح‌های دولتی برای تسریع در روند تکمیل به بخش خصوصی واگذار شده‌اند، که طرح کتابخانه مرکزی زنجان نیز از جمله آنهاست که مقرر شده به منظور تسریع در روند اجرا به بخش خصوصی واگذار شود.

وی می‌افزاید: از مجموع طرح‌های نیمه‌تمام یا مطالعه شده اداره‌کل راه و شهرسازی دو طرح بزرگ شامل تالار شهر و کتابخانه مرکزی زنجان برای واگذاری به بخش خصوصی پیشنهاد شده است.

مدیر فنی و اجرایی راه و شهرسازی استان زنجان خاطرنشان می‌کند: این واگذاری به منظور جذب سرمایه‌های خصوصی مطابق ماده 27 انجام می‌شود و اسناد واگذاری هر دو طرح تهیه شده و فراخوان جذب سرمایه‌گذار نیز بزودی اعلام خواهد شد.

وزارت ارشاد هم پای کار آمده

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان نیز می‌گوید، احداث کتابخانه مرکزی در زنجان از جمله طرح‌های مهم و تاثیرگذار خواهد بود، کمااین‌که هم‌اکنون نبود یک کتابخانه مرکزی موجب سرگردانی محققان، پژوهشگران و علاقه‌مندان این حوزه در استان زنجان شده است.

ناصر مقدم می‌افزاید: از آنجا که تامین نیمی از اعتبار این طرح به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شده، بر این اساس تلاش می‌شود چگونگی تامین منابع لازم آن با جدیت بیشتری پیگیری شود.

وی تاکید می‌کند: پیگیری‌های مسئولان ارشد استان نیز می‌تواند در رفع موانع این طرح و شتاب بخشی اجرای آن موثر باشد.

وضعیت کتابخانه‌های زنجان

کتابخانه‌ مرکزی زنجان به عنوان نماد فرهنگی شهر در حالی نیمه‌کاره رها شده که در حال حاضر 80 باب کتابخانه‌ عمومی فعال در استان زنجان وجود دارد که قرار است در افق سال 1404 زیربنای کتابخانه عمومی برای هر صد نفر، چهار متر مربع باشد. تعداد کتابخانه‌های شهری زنجان 37 باب، کتابخانه‌های روستایی 24باب، کتابخانه‌های مشارکتی 16 باب و کتابخانه‌های سیار سه باب است. طولانی شدن زمان اجرای طرح کتابخانه مرکزی شهر زنجان می‎طلبد تا مسئولان در این زمینه جدی‌تر ورود کرده و دست کم از خیرین و سرمایه‌داران بخش خصوصی کمک بگیرند، چراکه اجرای این طرح شاید بتواند در بالابردن سرانه مطالعه در کشورمان تاثیرگذار باشد، زیرا اکنون سرانه مطالعه در کشور ما نسبت به میانگین جهانی پایین و افزایش امکانات مطالعه و کتابخوانی ضروری است.

صحرا رضایی

جام‌جم زنجان