بیکاران در انتظار طرح‌های عملیاتی

معضل بیکاری بدون تردید مهم‌ترین مشکل فعلی اقتصاد ایران است؛ به همین دلیل در سال‌های اخیر طرح‌های مختلفی توسط دولت‌ها برای ایجاد شغل اجرا شده که به جرات می‌توان گفت همه آنها ناکام مانده‌اند.

اکنون هم در ماه‌های پایانی دولت یازدهم، از طرح جدیدی رونمایی شده که به نظر می‌رسد همان ایرادات طرح‌های قبلی بر آن وارد است؛ ضمن آن که به علت اعتبار بالایی که این طرح می‌خواهد، اجرایی شدن آن با ابهام روبه‌رو است.

تأمین منابع مالی مورد نیاز اجرای طرح و همچنین آینده افراد متقاضی دریافت این اعتبار مهم‌ترین نکاتی است که نه تنها کارشناسان را نگران کرده بلکه جویندگان کار را نیز در دوراهی انتخاب قرار داده؛ انتخابی که جویندگان کار هنگام تکمیل فرم‌های مربوط از خود می‌پرسند آیا واقعا با دریافت این اعتبار و بدهکار شدن می‌توانند به شغل مناسبی دست یابند یا این‌که صرفا بیکار بدهکار خواهند شد؟

برای اجرا منتظر ابلاغ هستیم

عیسی منصوری، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره چگونگی اجرای این طرح و افراد مشمول آن به خبرنگار جام جم گفت: براساس طرح ارائه شده تنها افرادی که از آنها به عنوان شغل اولی یاد می‌شود، مشمول استفاده از این اعتبار خواهند بود به شرط این‌که این افراد به شیوه تعیین‌شده وارد فعالیت‌های شغلی شوند.

وی افزود: با بررسی‌های انجام شده دریافتیم تخصص فارغ‌التحصیلان کشورمان متناسب با تقاضای بازار کار نبوده یا این‌که این افراد مهارت‌های مورد نیاز بازار را ندارند به همین دلیل طرح کاج را طراحی و ارائه کردیم تا متقاضیانی که تمایل دارند برای کسب مهارت‌های لازم فنی و کارآفرینی و شناساندن توانایی خود به کارفرمایان در دوره‌های کارورزی وارد شوند، از کمک‌هزینه آموزشی بهره‌مند می‌شوند.

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این زمینه تاکید کرد: در این طرح حداکثر یک‌سوم حداقل حقوق تعیین‌شده کارگری به صورت اعتبار به افراد متقاضی ارائه خواهد شد و در طول سال مجموع آن در قالب دستمزد و حقوق بیمه تأمین اجتماعی به رقم پنج میلیون تومان خواهد رسید.

این مقام مسئول محل هزینه شدن این اعتبار را کارفرمایان دارای صلاحیت عنوان کرد: با توجه به این‌که قبلا طرح پایلوت (آزمایشی) «کاج» اجرا شده است هیچ مشکلی برای اجرای آن وجود ندارد و تمامی منابع آن نیز دیده شده است به صورتی که هر‌زمان دولت اجرای آن را به دستگاه‌های مربوط ابلاغ کند کاملا قابل اجراست.

منصوری درباره محل تأمین اعتبار مورد نیاز این طرح به جام‌جم گفت: طرح «کاج» قبلا در شورای عالی اشتغال تصویب و به صورت پایلوت اجرایی شده است و منابع مورد نیاز آن نیز در برنامه ششم و بودجه 96 قرار گرفته است؛ بنابراین زمینه‌های قانونی اجرای آن انجام شده است و امروز منتظر تصویب و ابلاغ هستیم.

«کاج» تکراری و غیرکارشناسی

سلمان خدادادی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس درباره طرح کاج به خبرنگار ما گفت: چنین طرح‌هایی در گذشته نیز مطرح شده بود که به دلیل کارشناسی‌نبودن در نهایت نتیجه‌ای بجز هزینه برای دولت و بدهی برای مشمولان به ارمغان نیاورد بنابراین آنچه از «کاج» می‌دانیم نتیجه‌ای مشابه خواهد داشت.

وی با اشاره به نرخ بیکاری 12.4 درصدی ایران افزود: ابتدای سال 95 مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اعلام این‌که تا ابتدای سال 96 نرخ بیکاری را تک‌رقمی خواهند کرد طرح‌های مختلفی مشابه کاج را مطرح کردند درحالی که امروز یک سال از آن سخنان گذشته و می‌بینیم نرخ بیکاری نه تنها تک‌رقمی نشده بلکه یک میلیون و 300هزار نفر هم بر تعداد بیکاران افزوده شده است.

خدادادی با اشاره به هدفگذاری اشتغالزایی سه میلیون نفری در قالب طرح کاج تصریح کرد: معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هفته گذشته هنگام ارائه این طرح در کمیسیون اجتماعی مجلس گفت با اجرای این طرح برای سه میلیون نفر اشتغال‌زایی خواهد شد، اما درباره منابع مالی و شیوه تأمین آن اما و اگرهای فراوانی وجود دارد.

وی اظهار کرد: با درنظر گرفتن تعداد مشاغلی که قرار است در این طرح ایجاد شود، بودجه‌ای 15هزار میلیارد تومانی نیاز است که هیچ برآوردی برای تأمین آن نشده و باید از مسئولان این طرح پرسید، منابع مورد نیاز «کاج» را از کجا تأمین خواهند کرد؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال کافی است به این نکته توجه کنیم در بودجه سالانه که 10 درصد آن برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده و نزدیک به 90 درصد برای هزینه‌های دولت تعیین شده است؛ چطور می‌توان این پول را تأمین کرد و در سال‌های گذشته چقدر این منابع تأمین شده است؟

رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس معتقد است چنین طرح‌هایی به دفعات از سوی دولت‌های مختلف ارائه شده و صرفا کلمات آن تغییر کرده است و آینده روشنی در انتظار این طرح نیست. بنابراین با درنظر گرفتن تجارب گذشته بهتر است به جای شعار دادن درباره کاهش بیکاری به راهکارهای مفید و قابل استناد یعنی بیانات مقام معظم رهبری عمل کنیم که بارها تاکید کرده‌اند تا تولید، رونق نداشته نباشد اشتغال ایجاد نمی‌شود.

این نماینده مجلس درباره شیوه ارائه تسهیلات یا اعتبار مورد نظر نیز افزود: در طرح ارائه شده این اعتبار به خود بیکار ارائه خواهد شد که باعث بدهکار شدن بیکاران می‌شود و هیچ اشتغالزایی مناسبی نخواهیم داشت و صرفا طرحی ارائه شده روی کاغذ است.

عماد عزتی - اقتصاد