بافت پیچیده امنیت در عراق

با انتخاب نوری مالکی به عنوان نخست وزیر عراق ، همان طور که پیش بینی می شد ، وی به دیدار آیت الله سیستانی رفت تا ضمن استماع نظریات مرجعیت شیعه در عراق ، از حمایت های ایشان نیز برخوردار شود.

کد خبر: ۹۴۷۱۸

پس از این دیدار ، بیت آیت الله سیستانی با صدور بیانیه ای با برشمردن دیدگاه های مرجعیت درخصوص مسائل مختلف عراق ، امنیت را مهمترین خواسته آیت الله سیستانی از دولت جدید، عنوان کرد.
دکتر علی خرم ، کارشناس بین الملل در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار جام جم ، تنها راه برقراری امنیت را توجه به مولفه های امنیت زدا در تمامی عرصه ها دانسته و حمایت مرجعیت شیعه از دولت را با توجه به نفوذ آن مقام والا در جامعه عراق ، حایزاهمیت تلقی می کند.

حمایت آیت الله سیستانی از دولت جدید عراق چه تاثیری بر کارآمدی آن خواهد داشت؛
آقای سیستانی از ابتدای اشغال عراق توسط امریکا ، سیاست بسیار مدبرانه ای را اتخاذ کرده اند. در شرایط کنونی نیز از یک اصل مهم یعنی به وجود آمدن دولتی که ناشی از اراده ملی باشد و به عنوان نماینده واقعی مردم تلقی گردد ، پیروی کرده اند. در این مسیر هرگز بروز حوادث و وقایع مختلف نتوانسته بر این هدف مهم ایشان تاثیر بگذارد و تاکنون در فرآیند تحقق این هدف تلاشهای فراوانی داشته اند لذا به نظر بنده دولت عراق از یک سرمایه بسیار قوی یعنی حمایت مرجعیت شیعه برخوردار است که می تواند به موفقیت دولت جدید عراق کمک شایانی کند و خواهد توانست به هموار کردن راههای حمایت مردم اعم از شیعه و سنی ، کرد و عرب بینجامد. بر این اساس دیدار نوری مالکی با آقای سیستانی و بیانیه صادره از طرف بیت ایشان ، بخش مهمی از قوت قلب و آن ابزارهای لازم برای دولت عراق به شمار می رود. مهم این است که اگر دولت عراق از افراد مناسب ، کاردان و دارای اخلاق روشن و جهان بینی ، اعتقاد به کار برای مردم و ایجاد عراق مستقل و توسعه یافته باشد ، استفاده کند ، می تواند از این حمایت آقای سیستانی بیشترین بهره برداری را بنماید.

در بیانیه بیت آیت الله سیستانی بر تامین امنیت عراق در همه عرصه ها تاکید شده است. از دیدگاه شما راههای تحقق امنیت در فضای کنونی این کشور چه خواهد بود؛
همان طور که در بیانیه دفتر آقای سیستانی تاکید شده ، امنیت مهمترین نیاز فعلی عراق به شمار می رود؛ اما این که راههای تحقق امنیت در این کشور چگونه است ، یک بحث بسیار مفصل و عمیق است . به این خاطر که عراق از یک سو ، توسط نیروهای خارجی اداره می شود و از سوی دیگر فضای داخلی این کشور به محل تصفیه حساب گروههایی که به عنوان تروریست شناخته می شوند ، بدل شده است . از طرف دیگر ، پیچیدگی های قومی در عراق شرایطی را ایجاد کرده که ایجاد وحدت در بین گروههای مختلف با دشواری همراه است و عده ای درصدد به راه انداختن درگیری های قومی و مذهبی هستند که تمام این عوامل باعث ایجاد یک بافت پیچیده امنیتی در عراق می شود. همچنین باید ، حضور عوامل رژیم بعث در عراق که درصدد خرابکاری و ایجاد آشوب در داخل این کشور هستند را نیز بر این بافت پیچیده امنیتی اضافه کرد و در نهایت باید خواست برخی کشورهای عربی همسایه عراق مبنی بر روی کارآمدن حکومت سنی و کنار رفتن دولت شیعی را در این موضوع درنظر گرفت لذا شرایط عراق بسیار شکننده است و ضرورت دارد تا به تک تک این مولفه های امنیت زدا توجه و رسیدگی شود و ریشه های ناامنی مورد ارزیابی قرار گیرد تا بتوان امنیت نسبی و سپس در ادامه امنیت مطلوب را در عراق ایجاد کرد. به اعتقاد بنده ، امنیت در این که فقط تروریست ها دستگیر یا نیروهای اشغالگر از عراق خارج شوند ، معنا نمی شود بلکه باید در نگاه به مقوله امنیت از جامعیت آن نیز غافل نبود. بدین مفهوم که روی کار آمدن دولت شیعی در عراق نیز امنیت کامل را برقرار نخواهد کرد و باید برای تحقق امنیت همه شاخصهای امنیت زا را در کنار هم قرار داد لذا باید دولت عراق به آرامی حرکت کند و برای برقراری امنیت تنها نباید به نیروهای خارجی تکیه کند یا به تنهایی درصدد برقراری امنیت باشد. به علت وجود چنین فاکتورهایی که مخل امنیت در عراق هستند ، آقای سیستانی بیانیه ای را تنظیم کردند و از دولت عراق خواستند تا جلوی اقدامات جنایت آمیز را بگیرد تا از کشته شدن مردم بی گناه جلوگیری کند و بتدریج شرایط صلح و سازش را به جامعه عراق بازگرداند.

موضوع «وحدت» از تاکیدات آیت الله سیستانی بوده و دولت جدید عراق نیز بر تشکیل کابینه وحدت ملی اصرار دارد. آیا این امر محقق خواهد شد و همزیستی مسالمت آمیز گروههای قومی و مذهبی را شاهد خواهیم بود؛
این موضوع به بحث قبلی معطوف است که عوامل خارجی و داخلی می توانند وحدت ملی را در عراق مخدوش کنند که اگر به آن عوامل که به آنها اشاره کردم ، به درستی پرداخته شود در این صورت ، دولت عراق این امکان را دارد که بتواند بر مشکلات فائق آید و دولت وحدت ملی را به وجود آورد. اگر تاثیر کلام و نفوذ آقای سیستانی که هم در جامعه عراق و هم بر روی امریکایی ها، آن را مشاهده می کنیم ، به خوبی به استخدام گرفته شود و دولت نیز بتواند با یک فعالیت همه جانبه خود را مطلوب و مقبول گروههای داخلی نشان دهد و اجازه ندهد تا عوامل گریز از مرکز قومی و مذهبی در داخل عراق رشد کنند ، در این صورت دولت وحدت ملی عراق قادر خواهد بود به طور نسبی آرامش را به جامعه عراق بازگرداند.