پاترول؛ خودرویی برای تمام فصول

تویوتا لندکروزر با انواع اتاق و در نسل‌های مختلف، نسخه‌های مختلف پاژن، انواع جیپ‌های وارداتی و تولید داخل در ابعاد متفاوت و نیسان پاترول در نسخه‌های مختلف تنها بخشی از گزینه‌هایی است که حتی با وجود محدودیت، در بازار کشور حضور دارند اما در این میان، نیسان پاترول را می‌توان یکی از معقول‌ترین و محبوب‌ترین گزینه‌هایی دانست که برای استفاده روزمره و سفرهای خارج از شهری مناسب است. این خودرو که در انواع دو در، چهار در و در نهایت وانت بار در بازار کشور یافت می‌شود، با برچسب‌های قیمتی از 10 تا 30 میلیون تومان معامله می‌شود و از نظر استهلاک، قطعات یدکی و بازار فروش شرایط مناسبی دارد.

پاترول، ساده و دوست داشتنی

آنچه ما در ایران با عنوان نیسان پاترول می‌شناسیم ، نسل سوم خودرویی است که از اواخر دهه 60 میلادی در بازار جهانی حضور داشت. پاترول نسل سوم که با عنوان سری 160 شناخته می‌شود، خودرویی است که برای نخستین بار در سال 1980 روی خط تولید نیسان و داتسون قرار گرفت و از اواسط دهه 60 شمسی نیز به بازار ایران عرضه شد. این نسل از نیسان پاترول،‌ نسبت به نسل‌های گذشته خود، چهره‌ای عامه‌پسندتر و امروزی‌تر داشت. در پاترول سری 160، خطوط بدنه اندکی نرم‌تر شد و استایل کلی از حالت جعبه‌ای نسل‌های گذشته که شبیه جیپ ویلیز یا تویوتا کالسکه‌ای بود، بیرون آمد. به همین علت، عرضه این خودرو از سال 1362 تا 20 سال بعد، همراه با موفقیت بسیار در بازار ایران بود. همان طور که بالاتر اشاره شد، پاترول در انواع دو در و چهار در و وانت (پیک آپ تک کابین) در بازار کشور حضور داشت و انواع مختلفی از پیشرانه‌های چهار و شش سیلندر نیز روی این خودرو قرار گرفت. نمونه چهار در این خودرو ، ابعادی معادل 7‌/‌4، 7‌/‌1 و 8‌/‌1 متر به ترتیب برای طول، عرض و ارتفاع دارد در حالی که فاصله بین دو محور نمونه چهار در این خودرو به چند میلی متر کمتر از سه متر می‌رسد اما پاترول دو در با طول چهار متری، عرض و ارتفاعی شبیه نسخه چهار در و با فاصله بین دو محور 3‌/‌2 متری، فضای کابینی بسیار کوچک‌تر از نسخه چهار در دارد، اما توجه داشته باشید، این ابعاد جمع و جور، کار شما را در استفاده روزمره، بویژه در شهرهای بزرگ آسان‌تر می‌کند. همان طور که گفته شد، طول بدنه و فاصله محورهای بلندتر پاترول چهار در، آسایش بیشتری برای سرنشینان فراهم می‌سازد. همچنین فاصله بلندتر محورها در پاترول چهار در، سواری راحت‌تری را نسبت به نمونه دو در به شما ارائه می‌کند و در کابین این خودرو تنش‌های کمتری حس خواهد شد اما توجه داشته باشید ، فاصله کوتاه‌تر محورها در نمونه دو در، کار شما را در عبور از مسیرهای آفرودی بویژه در کوهستان آسان‌تر خواهد کرد.

بررسی فنی

نیسان پاترول در دو دهه عرضه، با پیشرانه‌های متعددی در بازار کشور حضور داشت که تماما از انواع چهار و شش سیلندر بود. هر یک از انواع این خودرو با دامنه مشخصی از پیشرانه‌های کاربراتوری یا انژکتوری به بازار عرضه شدند که درادامه به بررسی دقیق‌تر آنها خواهیم پرداخت. پیشرانه شش سیلندر P40 که نمونه‌ای مشترک با پاترول عرضه شده در ژاپن است، با حجم چهار لیتر،‌ قدرتی حدود 130اسب بخار دارد که این نهایت توان را می‌توان چیزی در حد یک سیتروئن زانتیا دانست.

اما آنچه از یک خودروی شاسی بلند، آفرودری توانمند می‌سازد، گشتاور و مجموعه انتقال قدرت (متشکل از جعبه دنده و دیفرانسیل) است. اگر بخواهیم مثالی ساده برای تفاوت عملکرد گشتاور و قدرت بیاوریم،‌ می‌توان گفت ‌ قدرت نشان می‌دهد که می‌توانید با چه سرعتی به یک دیوار برخورد کنید، اما گشتاور نشانگر این است که پس از برخورد چه مقدار از دیوار را با خود می‌برید! پاترول شش‌سیلندر پی40 با بهره‌گیری از یک پیشرانه 294 نیوتن متری، گشتاور بسیار خوبی به شما عرضه می‌کند تا مشکلی برای کشش نداشته باشید. جعبه دنده و دیفرانسیل قدرتی این خودرو نیروی خوبی به راننده ارائه می‌کند، اما با توجه به این که این پیشرانه و مجموعه انتقال قدرت نمی‌تواند‌ دوری همچون خودروهای آمریکایی مثل جیپ آهو داشته باشد، گاه مانند عبور سرعتی از رمل‌های با شیب زیاد دچار مشکل افت دور خواهید شد و اگر خواسته باشید‌ دنده را چاق نگه دارید، به پیشرانه فشار زیادی وارد می‌شود. موتور پی40 غیر از پاترول چهاردر برای مدت محدودی (مدل‌های اواخر دهه 60) روی نسخه دو در این خودرو قرار گرفت که با توجه به وزن کم اتاق، نتیجه‌ای بسیار اغواگر و عالی دارد اما مساله مهم، کمیاب بودن نمونه‌های دو در شش سیلند در بازار کشور است. همچنین نمونه‌های وانت این خودرو با همین پیشرانه به بازار عرضه شده‌اند. اگر به آفرودهای سنگین علاقه دارید و کمبود فضای کابین برای شما مساله مهمی نباشد، این خودرو گزینه‌ای ایده‌آل است.

موتور Z24 و مگاموتور

پاترول‌های چهار سیلندر دو در از پیشرانه Z24 با حجم 4‌/‌2 لیتر بهره می‌برند که با توجه به جثه، چندان ضعیف به نظر نمی‌رسد. مصرف داخل شهر 15لیتر در 100 کیلومتر و خارج از جاده‌ای 13لیتری این خودرو، بهینه به نظر می‌رسد هر چند پیشرانه پاترول دو در نیز از سال 1376 به بالا با نمونه‌های مگا موتور جایگزین شد که پیشرانه مگا موتور استهلاک بالاتری نسبت به Z24 دارد اما از نظر توان و کشش تقریبا در یک سطح قرار می‌گیرد. تعداد نسبتا محدودی از نمونه‌های چهار سیلندر چهار در با پیشرانه‌های 16 سوپاپ نیز در بازار وجود دارند که هرچند توان و کششی در حد نسخه شش سیلندر ندارد، اما مصرف سوخت بهینه تر، از جمله مشخصه‌های بارز این موتور است. در نهایت نیز تعدادی از نسخه‌های مدل بالایی پاترول چهار در که به پاترول سافاری ایرانی مشهور هستند، از پیشرانه‌ای مشابه (چهار سیلندر 16 سوپاپ) با سیستم پاشش سوخت انژکتوری بهره می‌برند که البته این نسخه از بال عقب، رینگ اسپرت آلومینیومی، سقف بلندتر و عمدتا رنگ سبز بهره می‌برد.

مشکلات عمده پاترول ها

سیستم تعلیق خشک، مصرف و وزن بالا، گیربکس و دیفرانسیل قدرتی و در نهایت سرسیلندر بسیار حساس به گرما از‌جمله ضعف‌های بسیار واضح و بارز نیسان پاترول است. برای هر یک از این مشکلات، راه حل‌های متفاوتی وجود دارد. برای سیستم تعلیق می‌توانید از کمک فنر‌های بادی یا فنرهای هایپربولیک (به جای فنر تخت) استفاده کنید که مثلا هایپربولیک‌کردن فنرها حدود یک میلیون تومان هزینه دارد، اما این هزینه علاوه بر سواری بهتر، قابلیت کشسانی بهتری به تعلیق ارائه می‌کند که این موضوع به قابلیت‌های خارج از جاده‌ای خودرو می‌افزاید. مصرف بالای این خودرو را می‌توان با گازسوزکردن به صورت کاملا اصولی یا تعبیه سیستم انژکتوری برطرف کرد یا مثلا می‌توانید سیستم خنک کننده پیشرانه را با رادیاتورهای آلومینیومی پنج‌کاناله تقویت کنید.

معید حمیدی‌‌ - جام‌جم