«اکسیر» نسخه‌ای برای زندگی سالم

این برنامه ترکیبی که در گروه اجتماعی شبکه سه سیما تولید می‌شود، به شیوه و سبک زندگی، سلامت و عادات ایرانیان می‌پردازد و در عین حال به معضلات مرتبط با حوزه اجتماعی نیز پرداخته و با حضور متخصصان و کارشناسان فن، مفاهیم مربوط به شیوه صحیح زندگی را بر مبنای سبک ایرانی ـ اسلامی به مخاطبانش منتقل می‌کند. فشار خون، سکته‌های قلبی و مغزی، دیابت، افسردگی و... از جمله معضلات حوزه سلامت است که در برنامه اکسیر به آنها پرداخته می‌شود. سیاستگذاران و دست‌اندرکاران این برنامه امیدوارند اثرشان بتواند اتفاقات جدیدی را در این حوزه رقم بزند.

اکسیر در 52 قسمت 55 دقیقه‌ای تدارک دیده شده که تا به امروز نزدیک به 11 قسمت آن ضبط و چهار قسمت نیز روی آنتن رفته است. این برنامه سلامت‌محور هر پنجشنبه ساعت 23 و 15 دقیقه با اجرای فرزاد حسنی از شبکه سه سیما پخش می‌شود. در ساعت 17 همین روز هم بازپخش برنامه هفته گذشته نمایش داده می‌شود.

انطباق با فرهنگ ایرانی

تهیه‌کننده برنامه اکسیر درباره دلایل و چگونگی ساخت آن به جام‌جم توضیح داد: با توجه به تاکیدات ریاست سازمان صداوسیما درباره آموزش شیوه صحیح زندگی در رسانه ملی در آذرماه 93 یک پیش‌پژوهش توسط یک گروه هفت‌نفره صورت گرفت. در ادامه با بررسی چندین برنامه سلامت‌محور موفق روز دنیا، آموزه‌ها و داشته‌های مثبت آنها که مطابق با فرهنگ ایرانی بود، استنباط و یک طراحی جدید روی آنها انجام شد. از فروردین تا آذر سال گذشته فاز پیش‌تولید برنامه آغاز شد و چندین ساختار مختلف برای برنامه شکل گرفت و آزمون و خطاهای لازم بر روی آن صورت گرفت تا شکل اولیه و استاندارد به دست آمد.

مصطفی شریفی افزود: در فاز اول به ده برنامه نیاز داریم تا به ساختار و چارچوب مناسب و مقبول برسیم. برای اکسیر چهار ماه پژوهش و یک سال پیش‌تولید داشته‌ایم و این مهم، برنامه را جزو آثار تلویزیون به لحاظ پژوهش آکادمیک و عملیات اجرایی با توجه به واقعیات جامعه قرار داده است.

برخورداری از خط تولید در سطح استانداردهای جهانی

شریفی در واکنش به این پرسش که کدام مسائل و معضلات حوزه سلامت در اولویت طرح در برنامه اکسیر قرار دارد، تصریح کرد: با معاونت‌های مختلف وزارت بهداشت نزدیک به 14 جلسه برگزار کردیم تا بر اساس الگوی سلامت مردم ایران اولویت‌بندی‌هایی را انجام دهیم و بیشتر به عوارضی بپردازیم که جامعه با آن درگیر است. نخستین برنامه اکسیر درباره فشار خون بود که اتفاقا مردم زیادی با آن درگیر هستند.

تهیه‌کننده اکسیر ادامه داد: سه اتاق فکر و گروه در برنامه تشکیل شده است. در اتاق اول که متشکل از 160 متخصص است موضوعاتی برای طرح در برنامه مشخص و اولویت‌‌بندی می‌شود. سپس طرح‌ها به گروه دوم که از 9 پزشک و عده‌ای از خبرنگاران حوزه سلامت تشکیل شده، ارائه می‌شود تا برای هر طرح، یک سناریوی علمی 60 دقیقه‌ای بنویسند. در مرحله آخر هم این سناریوی علمی به دست گروه نویسندگان سپرده می‌شود تا آن را دراماتیزه کنند.

وی با تاکید بر این‌که اکسیر از یک خط تولید تلویزیونی در سطح استانداردهای جهانی برخوردار بوده است، درباره دعوت از فرزاد حسنی به عنوان مجری برنامه هم توضیح داد: ما نیاز به یک مجری کارشناس و راوی دانا داشتیم که فرزاد حسنی از این لحاظ انتخاب مناسبی به نظر می‌رسید.

گفتنی‌ها را متخصصان می‌گویند

فرزاد حسنی اجرای برنامه اکسیر را به عهده دارد. این مجری مجرب درباره حضورش در این برنامه توضیح می‌دهد: نزدیک به یک‌سال پیش تهیه‌کننده برنامه طرحی یک خطی را در زمینه روش و سبک زندگی مطرح کرد. اکثر ما روش‌های نادرستی را در زندگی از خورد و خوراک گرفته تا ورزش و استراحت به‌کار می‌گیریم و اکسیر قرار است سبک مناسب زندگی را به مخاطبانش معرفی کند. نکته دیگری که مدنظر تهیه‌کننده اکسیر قرار داشت، ارائه راه‌حل‌هایی برای درمان امراض جسمی و روحی بود. به هر حال هر انسان در طول زندگی خود ممکن است به امراض جسمانی و روانی مبتلا شود که البته برای هر یک راه‌های درمانی وجود دارد. اولین قدم پیشگیری است، دوم فهم و درک و سوم گام‌های نخستین جهت درمان. مهم‌ترین نکته هم که حلقه اتصال این درمان‌ها به شمار می‌رود، تشخیص است.

اکسیر به نوعی اولین تجربه حسنی در زمینه اجرای برنامه‌های سلامت‌محور به شمار می‌رود. وی در این خصوص می‌گوید: من تا پیش از برنامه اکسیر در حوزه سلامت فعالیت اجرایی نکرده بودم اما همواره به این حوزه علاقه داشتم. همه چیز را از نقطه صفر آغاز کردیم. طرح خودجوشی بود که دوستان به آن رسیده بودند. در طول یک سال، طرح برنامه توسط عده زیادی از صاحب‌نظران حوزه سلامت و بهداشت تجزیه و تحلیل و سپس کامل شد. چند پزشک مشاور هم به ما پیوستند. به دنبال یک پزشک ثابت هم بودیم که قرار بود در اکثر بخش‌های برنامه با ما همکاری کند. انتخاب پزشک مورد نظر کار آسانی نبود چرا که وی هم باید دارای دانش کافی می‌بود و هم فن بیان و چهره مناسبی داشت. باید از چهره‌ای برخوردار بود که مردم می‌توانستند به او اعتماد کنند. من اطلاعات حداقلی از حوزه سلامت و بهداشت داشتم اما برای اجرای برنامه در طول یک سال گذشته در کارگاه‌های آموزشی مختلفی شرکت کردم. در عین حال، دو پزشک به عنوان مشاور با من بودند و آزمون می‌گرفتند. من مثل یک دانشجوی رشته پزشکی که در حوزه سلامت کار می‌کند، در محضر اساتید طلبگی کرده‌ام.

حسنی ادامه می‌دهد: هر چه در این برنامه گفته می‌شود ده‌ها بار توسط کارشناسان بازبینی شده است. حتی هنگام ضبط برنامه در پشت صحنه هم یک پزشک حضور دارد و مطالب مطرح شده در جلوی دوربین کنترل و بازنگری می‌شود. تلاش دارم با اطلاعات کافی برنامه را اجرا کنم. من در برنامه به هیچ عنوان طبابت نمی‌کنم یا راه درمان ارائه نمی‌دهم؛ فقط زمینه آنچه را که دکتر کارشناس قرار است بگوید، فراهم کرده و در انتقال مفاهیم به بینندگان نقش ایفا می‌کنم. گفتنی‌ها در برنامه توسط متخصصان گفته می‌شود.

شریفی: « اکسیر» کپی نیست

در اکسیر از تجربه‌های موفق برنامه‌های مشابه خارجی استفاده شده و در عین حال با توجه به فرهنگ و نیازهای جامعه یک بازیابی روی آنها صورت گرفته است. اکسیر به هیچ عنوان کپی نیست. برنامه ما ربطی به آثاری مثل «دکتر آز» ندارد. در برنامه دکتر آز یک پزشک به تنهایی برنامه را اجرا می‌کند اما در اکسیر یک مجری و راوی داریم. اکسیر چه در دکور و موسیقی و چه از منظر بخش‌ها و نحوه اجرا شباهتی به برنامه دکتر آز ندارد. ما چند مدل موفق خارجی را در هم آمیخته‌ایم تا اکسیر درست شود. از اینها که بگذریم، در اکسیر فقط به مسائل مرتبط به پزشکی پرداخته نمی‌شود و به معضلات مرتبط با حوزه‌ اجتماعی هم نگاه ویژه‌ای شده است.

محسن محمدی