لغو تحریم و آغاز نگرانی‌های تورمی

اما سوالی که در روزها و هفته‌های گذشته پیش آمده، علت نگرانی کارشناسان از افزایش نرخ تورم پس از رفع تحریم‌های بانکی و آزادسازی پول‌های بلوکه شده است. نکته‌ای که این کارشناسان را نگران کرده افزایش پایه پولی و نقدینگی به واسطه آزادسازی این منابع و در نتیجه افزایش تورم است.

به زبان ساده‌تر، یکی از علل افزایش تورم، افزایش پایه پولی است و یکی از اجزای پایه پولی، دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است. البته پایه پولی، اجزای دیگری هم دارد که سهم دارایی‌های خارجی در تغییرات آن بسیار پررنگ است. این عامل یکی از دلایل ریشه‌ای افزایش نرخ تورم در کشورمان به حساب می‌آید. به‌گونه‌ای که با ورود دلارهای نفتی و فروش نرفتن کل این دلارها در بازار داخلی، بانک مرکزی همواره ناچار به خریداری صوری این دلارها از دولت و چاپ ریال در ازای آن می‌شود. به این ترتیب، دارایی‌های خارجی بانک مرکزی بالا می‌رود و ضمن کاهش ارزش ریال، تورم افزایش می‌یابد.

حالا شاید علت نگرانی اخیر کارشناسان بهتر مشخص شده باشد. رفع بلوکاژ دلارهای موجود در بانک‌های خارجی که متعلق به ایران است، می‌تواند سرنوشتی همانند دلارهای در دسترس نفتی داشته باشد. یعنی بازار داخلی قادر به جذب آن نبوده و بانک مرکزی ناچار است جور آن را بکشد. به این ترتیب، بدیهی است با آزادسازی این دلارها نرخ تورم افزایش خواهد یافت.

اما خوشبختانه رئیس کل بانک مرکزی در روزهای گذشته پاسخ این نگرانی را داد. اگر آن‌گونه که سیف گفته است عمل شود دیگر جای نگرانی بابت تورم‌زایی دلارهای آزاد شده نیست. رئیس کل بانک مرکزی گفته معادل این دلارها، ریال به دولت داده شده و رفع بلوکاژ آن دیگر تغییری در حجم نقدینگی ایجاد نمی‌کند.

با این اظهارات می‌شود گفت دیگر نه‌تنها احتمال افزایش تورم از این محل وجود نخواهد داشت، بلکه با استفاده از دلارهای آزادشده می‌توان‌ سرمایه‌گذاری مجدد یا گشایش اعتبارات اسنادی کرد که خود راهگشای خوبی در جهت تسهیل مبادلات تجاری خواهد بود. البته تمام اینها در حالتی است که دوصد گفته را نیم کردار‌ باشد...