چشم امید چایکاران به حمایت ویژه دولت

از این‌رو دست‌اندرکاران این صنعت بویژه چایکاران گیلانی امید دارند در سفری که فردا رئیس‌جمهور به این منطقه دارد درهای امید بیشتری برای رفع مشکلات به سوی آنها باز شود.

دو استان گیلان و مازندران در مجموع حدود 30 هزار هکتار سطح زیرکشت چای دارند که از این میزان حدود 28 هزار هکتار یعنی بیش از 90 درصد آن در گیلان قرار دارد. این گستره، نان و معیشت بیش از 60 هزار خانوار این استان‌ها را تامین می‌کند و نقش مهمی در اقتصاد این استان‌ها بویژه گیلان دارد، با این حال این محصول و صنعت چایکاری کشور طی یکی دو دهه اخیر به دلایلی همچون سوءمدیریت، نبود برنامه‌ریزی، توجه و حمایت از کشاورزان و واردات بی‌رویه با مشکلات متعدد و روزافزونی دست به گریبان شده است، به‌طوری‌که بسیاری از چایکاران باغات چای خود را به دلیل به صرفه نبودن فعالیت در این بخش، رها کردند و بسیاری نیز به مرحله‌ای رسیدند که به قوت لایموت خود محتاج شده و جز ضرر و قرض دستاورد دیگری نداشتند. در هر روی این صنعت یکبار دیگر و در دولت تدبیر و امید مورد توجه خاص قرار گرفت و گام‌های متعددی در راستای رفع این مشکلات برداشته شد، به‌طوری‌که رئیس اتحادیه چایکاران کشور در گفت‌وگو با جام‌جم معتقد است که گام هایی که در این دولت برای اعتلای وضع چایکاران برداشته شد، موجبات امیدواری چایکاران را فراهم کرده است، زیرا در دولت‌های قبل نه‌فقط کمترین عنایتی به این صنعت نشد، بلکه بیشترین ظلم در حق این صنعت روا شد؛ به‌طوری‌که تولید چای به‌تدریج نقصان پیدا کرد و از حدود 70 هزار تن در سال 79 به حدود 12هزار تن در سال گذشته کاهش یافت.

ایرج هوسمی با بیان این‌که یکی از بزرگ‌ترین مشکلات چایکاران در سال‌های گذشته بحث فروش چای و قیمت پایین برگ سبز چای بوده است، می‌افزاید: سال گذشته، قیمت برگ سبز چای صددرصد نسبت به سال پیش از آن، افزایش یافت و امسال نیز شاهد افزایش 16 درصدی قیمت در این زمینه هستیم. در هر حال این افزایش قیمت‌ها، بی‌لطفی‌های گذشته را جبران نمی‌کند و هنوز مشکل چایکاران درخصوص قیمت رفع نشده است، زیرا در 20 سال گذشته قیمت برگ سبز چای یا ثابت بود و یا تغییراتی در حد ده تا 20 ریال داشت که با توجه به میزان تورم هر ساله و افزایش هزینه‌های تولید، ظلم بزرگی در حق چایکاران بود.

هوسمی با اشاره به این‌که افزایش قیمت خرید فقط بخشی از مشکلات چایکاران را رفع می‌کند و هنوز مشکلات زیادی باقی‌مانده است، می‌افزاید: درخواست ما از دولت این است که کمیته‌هایی در این زمینه تشکیل دهد تا با ارزیابی صنعت چایکاری و موقعیت چایکاران در گذشته و حال و همچنین برآورد هزینه‌های تولید و سرمایه خوابیده چایکار در باغ چای، قیمت مناسبی را برای این محصول مشخص کند تا چایکار حداقل بتواند به زندگی معمولی و فعالیت چایکاری خود ادامه دهد و از ورطه فقر و قرض و فلاکت خارج شود.

رئیس اتحادیه چایکاران با اشاره به دیگر اقدامات دولت درباره اعمال تغییرات مثبت در بخش مدیریت سازمان چای، اعطای وام هرس و به‌زراعی باغات چای به کشاورزان و تشکیل صندوق حمایت از چایکاران، به مشکل چای سنواتی و پیامدهای منفی آن اشاره کرده و یادآور می‌شود: با این‌که طی یکی دو سال اخیر تکلیف بخش زیادی از چای سنواتی روشن شده، اما هنوز حدود صد هزار تن از این چای که باید به کود و کمپوست تبدیل شود، در انبارهای گیلان و تهران باقی‌مانده و بیم آن می‌رود که همچون یکی دو سال گذشته و به دور از نظارت‌های دقیق، همزمان با فصل برداشت چای داخل، فرآوری شده و به عنوان چای خوب وارد بازار شود که این امر چایکاران و صنعت چای کشور را در سراشیبی سقوط قرار خواهد داد.

هوسمی با اظهار امیدواری مبنی بر این‌که رئیس‌جمهور در راستای اقدامات اخیر خود در حمایت از چایکاران، یکبار برای همیشه تکلیف چای سنواتی باقی‌مانده را روشن کند تا بیش از این به چای داخل و چایکاران ضربه نزند، درباره واردات چای نیز خاطرنشان می‌کند: با توجه به این‌که میزان تولید داخلی کفاف مصرف موردنیاز را نمی‌کند، واردات ضروری است، اما مشکل در این خصوص فقط واردات قاچاق است و آنچه باید مدنظر دولت قرار گیرد این است که این واردات، قانونی و زیر نظر و نظارت دقیق دولت صورت گیرد تا جلوی این قاچاق گرفته شود.

60 میلیارد تومان تسهیلات

محمدولی روزبهان، رئیس سازمان چای نیز در پاسخ به این پرسش جام‌جم که چه اقداماتی برای بهبود وضع چای کشور انجام شده یا در حال انجام است، می‌گوید: از ابتدای سال 93 حمایت‌های ویژه‌ای از سوی دولت جدید نسبت به چایکاران صورت گرفته که اولین اقدام بحث تامین به‌موقع بهای برگ سبز خریداری شده از چایکاران بود که به این منظور دولت صد میلیارد تومان اعتبار اختصاص داد و توانستیم با این اعتبارات آخرین قسط چایکاران را در آبان و پس از تحویل آخرین محموله برگ سبز چای پرداخت کنیم، در حالی که پرداخت این حق چایکاران در سال‌های گذشته مدت‌ها به طول می‌انجامید.

وی به تامین اعتبار 60 میلیارد تومانی از سوی دولت برای انجام اصلاح، به‌زراعی و نوسازی در باغ‌های چای اشاره و تصریح می‌کند: با توجه به فرسودگی باغات چای و این‌که برخی از آنها 110 سال از عمرشان می‌گذرد و دیگر بازدهی ندارد، از همین‌رو دولت برای نوسازی این باغات و هرس بوته‌های چای که به دو نوع کف بر و کمر بر صورت می‌گیرد، به ترتیب وام‌های پنج و دو میلیون تومانی اختصاص یافته و به متقاضیان پرداخت خواهد شد که اولا بی‌بهره است و ثانیا اقساط آن پس از گذشت دو سال و از محل بازپرداخت برگ سبز چای خریداری شده، دریافت خواهد شد.

روزبهان تاسیس صندوق چای در اسفند سال گذشته را از دیگر اقدامات دولت در حمایت از چایکاران عنوان و خاطرنشان می‌کند: سهام این صندوق که اعضای آن شامل 25 هزار نفر از چایکاران، مالکان کارخانجات فرآوری چای و دولت است، 51 درصد مربوط به چایکاران و 49 درصد مربوط به دولت است که به منظور حمایت از قشر ضعیف چایکار همان 51 درصد سهام چایکاران را هم دولت پرداخت کرده و این صندوق اکنون 40 میلیارد تومان اعتبار دارد که تا آخر سال به 70 میلیارد تومان افزایش خواهد یافت.

وی با بیان این‌که این صندوق نخستین صندوق حمایتی است که سهام آن توسط چایکاران و دولت تامین شده است، اعطای وام و تسهیلات به چایکاران برای انجام امور به‌زراعی، نصب سیستم آبیاری نوین و... را از وظایف این صندوق عنوان کرده و می‌گوید: این صندوق بزودی کار خود را آغاز خواهد کرد. روزبهان با تاکید بر این‌که همه این اقدامات در راستای افزایش انگیزه چایکاران برای تولید بیشتر این محصول است، از بازگشت بسیاری از چایکاران به باغات رها شده خبر داده و تاکید می‌کند: با توجه به شرایط خوب اقلیمی، چای تولیدی در کشور تنها چای موجود در جهان است که عاری از سم بوده و بنابراین مرغوب‌ترین چای نیز به شمار می‌رود که به همین دلیل بسیاری از کشورها از جمله کشورهای اروپایی خواهان آن هستند و گرچه اکنون ذائقه ایرانیان نسبت به این نوع چای تغییر کرده و به سمت چای‌های عطردار و طعمدار بعضا بی‌کیفیت رفته است، اما امیدواریم بزودی چای ایرانی جایگاه خود را در میان ایرانیان باز یافته و بازارهای بزرگ جهانی را تصاحب کند.

رئیس سازمان چای کشور درباره سفر رئیس‌‌جمهور به گیلان و طرح مشکلات چایکاران در این سفر نیز می‌گوید: به‌طور قطع هنور موارد و مشکلات متعددی باقی‌مانده که در این سفر با هیات دولت در میان گذاشته می‌شود، اما فعلا و تا پیش از این سفر و طرح این موارد، صلاح نیست رسانه‌ای شود و ان‌شاءالله در صورت تصویب به اطلاع عموم خواهد رسید.

فاطمه مرادزاده / گروه ایران