ژانر وحشت در هالیوود عرب

همان گروهی که جلوه‌های ویژه فیلم‌های هالیوودی را در عالم واقعیت بازتولید کرده و به ‌جای بدل‌کاری و استفاده از حقه‌های سینمایی، مردم شیعه، کرد، عرب، ایزدی، آشوری و ارمنی را قربانی صحنه‌هایی می‌کند که دیدنشان حتی برای بزرگسالان هم تشویش‌آور است.

داعشی‌ها که در سال‌های قبل کسی جگرخواری‌شان در سوریه را نمی‌دید و همه به طمع مبارزه این گروه با دولت بشار اسد، چشم خود را بر جنایت‌هایشان در سوریه بسته بودند، امسال ناگهان با فتح موصل و نزدیک شدن به بغداد، خواب را از سر غرب و شرق پرانده‌اند و تراژدی بزرگی را در خاورمیانه رقم زدند؛ یک تراژدی تلخ که افکار عمومی جهان را در حیرت فرو برد و تمدن بشری را تهدید به نابودی کرد.

داعشی‌ها گروهی پارادوکسیکال هستند که هرچند خود را «دولت» می‌دانند و خلیفه‌ای هم برای خودشان دست و پا کرده‌اند، ولی رفتارهایشان نه شبیه دولت‌ها که بیشتر به راهزنان می‌ماند. آنها مدعی اسلام هستند، ولی هیچ یک از رفتارهایشان اسلامی نیست. آنها ادعای بازگشت به هویتی پیشینی را دارند، ولی چنان در تبلیغ خود وابسته به شیوه‌های مدرن ارتباطی همچون تکیه بر توییتر، یوتیوب و دیگر شبکه‌های اجتماعی هستند که باید به‌ جای سنت، پست‌مدرنیته را بستر رشد این گروه چندملیتی دانست. گروهی که زاییده عصر جهانی‌شدن است و محصول نظریه‌پردازی برای «برخورد تمدن‌ها». هر چه هست، در سال 93 مهم‌ترین عامل ناامنی خاورمیانه و بخشی دیگر از کشورهای جهان چه در اروپا و چه شمال آفریقا و چه حتی آسیای مرکزی، داعشی بود که پرچم سیاهش تبدیل به نماد خشونت‌طلبی شد. خبرهای قتل و غارت این گروه بعثی ـ تکفیری چنان در رسانه‌ها بازتاب یافت که برخی عجایب این گروهک تروریستی نتوانست در میان این حجم بالای اخبار تلخ مورد توجه قرار گیرد. آنچه در ادامه می‌آید، نگاهی است به این عجایب. عجایبی هفتگانه که نشان می‌دهد جهان با پدیده‌ای نوین روبه‌روست؛ پدیده‌ای هالیوودی که گویی از پرده سینما بیرون آمده و چنگ به گردن واقعیت انداخته است. پدیده‌ای که برای مهارش باید از روش‌های نمایشی و حقه‌های سینمایی فراتر رفت و تدبیری واقعی برایش اندیشید.

بردگی جنسی در قرن بیست‌ویکم

رپرهای اروپایی و خوانندگان غربی با چشمانی آبی و موهای بلوند و مدل‌های عجیب و غریب لباس، وقتی به داعش می‌پیوندند، جهانی را با این علامت سوال روبه‌رو می‌کنند که دیسکوهای لندن کجا و خلافت به اصطلاح اسلامی داعش کجا!

جماعت افیونی از ملت‌های مختلف که به هوای «جهاد نکاح» می‌پندارند قلمرو داعش، سرزمین رویایی آنها برای دوری کردن از پوچ‌گرایی روزمره است، تنها وقتی با واقعیت روبه‌رو می‌شوند که درمی‌یابند، همه سهم آنها از مشارکت در گروهی ماجراجو، تمیز کردن توالت‌ها و بردگی جنسی مردانی است که در برخورد با زنان هیچ ترتیب و آدابی نمی‌جویند. جماعت 1500 نفره زنان و دختران نوجوان و جوان غربی پیوسته به داعش نمونه‌ای از یارگیری‌های اینترنتی گروهی است که در دست و دلبازی در قتل انسان‌ها، بیشتر شبیه بازی‌های رایانه‌ای عمل می‌کنند تا یک گروه واقعا تروریستی!

داعش را باید یک تجارتخانه برای جذب و سپس اسارت دختربچه‌هایی یافت که تحت تاثیر جاذبه‌های رسانه‌ای داعش در فضای مجازی، از چاله تحقیر هویتی غرب بیرون آمده و در چاه افراطی‌گری داعش سقوط می‌کنند.

خزانه داعش؛ از نفت تا جنازه

کم نیستند آنها که معتقدند یارگیری داعش از تندروها در کشورهای مختلف براساس وعده‌ای است که برای ثروتمند شدن به آنها داده می‌شود. وعده‌ای که البته معمولا محقق نشده و تنها به قتل و غارت بیشتر شهرها و روستاها در کشورهای عراق و سوریه منتهی می‌شود.

منابع درآمدی داعش متنوع است و هرچند گفته می‌شود بخش اعظم آن حاصل کمک‌های کشورهای غربی و عربی مدعی مبارزه با این گروه است، اما بخشی دیگر از آن به وسیله فروش نفت با قیمتی بسیار نازل‌تر از قیمت بازار تامین می‌شود. فعالان بازار سیاه نفت مهم‌ترین نقش را در خرید طلای سیاه از این گروه برعهده دارند. با این حال نفت و کمک خارجی، تنها منبع درآمدی داعش نیست و جالب این‌ که این گروه حساب ویژه‌ای روی گروگان‌گیری و فروش اسیران نیز باز کرده است. داستان تلخ مهندسان ژاپنی در بند داعش نشان می‌دهد که این گروه چطور با به اسارت درآوردن اتباع کشورهای مختلف و طلب پول درازای آزادی آنها، برای کسب درآمد برنامه‌ریزی کرده است. علاوه بر این برده‌فروشی در قرن 21، داعشی‌ها جنازه قربانیان خود را نیز به خانواده‌شان می‌فروشند که این خود منبع درآمد دیگری به‌شمار می‌رود تا در کنار غارت اموال مردم شهرهای تحت تصرف و نیز سرقت از بانک‌ها، این گروهک تروریستی را امسال به ثروتمندترین گروه تروریستی جهان تبدیل کند.

فرهنگ‌سوزی برای حذف تاریخ

چند ماه قبل بود که داعشی‌ها بیش از 2000 کتاب را در شهر موصل آتش زدند تا نشانی از تاریخ و فلسفه و فرهنگ در این قلمرو سیاه نماند.

داعشی‌ها که شاید می‌دانند نام موصل از «وصال» و تقریب گروه‌ها و مذاهب مختلف برآمده، سعی می‌کنند نشانه‌ها و نمادهای فرهنگی را از بین برده و به بهانه باورهای تکفیری خود، سیاست یکپارچه‌سازی فرهنگی را به اجرا گذارند. سیاستی که ادامه‌دهنده همان راهبرد رژیم صدام در حذف تکثر و اقلیت‌های قومی ـ مذهبی است. بر همین اساس داعش با ویران کردن موزه موصل، از بین بردن کتاب‌ها در شهرهای مختلف و نیز حمله به آرامگاه‌های شخصیت‌های مورد احترام مردم، دکترین خلأ هویتی در عراق و شام را دنبال می‌کند. با وجود این به ‌دلیل ناتوانی داعش در زایش فرهنگی، بعید است این گروه بتواند در ازای حجم بالای تخریب‌ها، نشان تمدنی از خود به یادگار بگذارد. جالب اینجاست که محو میراث فرهنگی ارزشمند برای جهان، یکی از تفریحات تروریست‌ها محسوب می‌شود!

کودک ـ تروریست‌های داعشی در خط مقدم!

یکی دیگر از عجایب داعش، آموزش‌های تروریستی به کودکانی است که در سنین پایین سر بُریده در دست گرفته و با این سرها فوتبال بازی می‌کنند.

خبرهای منتشر شده از شهرهای تحت تصرف داعش حاکی است که این گروه به کودکان آموزش سر بریدن و آدم‌کشی داده و فعالیت با اسلحه را با آنها تمرین می‌کند و به ‌این ترتیب نسلی تازه از تروریست‌های تعلیم‌یافته را به خط مقدم مبارزه می‌فرستد. گفته می‌شود در مدارس داعش، کودکان افزون بر آموختن تعالیم تکفیری، برای خشونت‌ورزی و خالی شدن از هر گونه احساسات، تربیت شده و در این راه حتی از نمایش فیلم‌های غیراخلاقی و جنسی به کودکان نیز دریغ نمی‌شود!

امسال برای اولین بار بود که ویدئوهایی حضور کودکان در صحنه‌های قتل حضور داشتند، منتشر شد و نگرانی‌ها از تربیت نسل‌های آینده گروه‌های افراطی را برانگیخت.

مرزهای سیاه خلافت وحشت

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های داعش با دیگر گروه‌های تروریستی، ادعای آنها در تشکیل دولت است. هرچند مرزهایی که آنها برای کشور خیالی خود ترسیم کرده‌اند، جهانی را در بر می‌گیرد، اما واقعیت این است که این گروهک که گفته می‌شود حداکثر حدود30 هزار عضو دارد، تا به حال از حفظ همه شهرهای تحت تصرف خود ناتوان بوده است.

داعشی‌ها در نخستین روزهای بروز و ظهور خود که به حدود 9 ماه قبل بازمی‌گردد، نقشه‌ای را از قلمروشان منتشر کردند که از آسیای شرقی تا اروپای غربی را دربرمی‌گرفت. آنها برای خود 14 استان هم درنظر گرفته‌اند که از مرزهای غربی ایران تا مرزهای شرقی آسیا را «خوراسان» نامیده و غرب آفریقا را هم «مغرب» نام نهاده‌اند. توهم داعش در دستیابی به این قلمرو گسترده که کل جهان بجز آمریکا را در بر می‌گیرد، نشانی دیگر از سیاست این گروه در هراس‌افکنی در جهان به‌شمار می‌رود.

جاسوس قدیمی، خلیفه امروزی

ابراهیم عواد ابراهیم البدری القرشی السامرایی همان زندانی چند سال قبل آمریکایی‌هاست که امروز به نام ابوبکر البغدادی ادعای خلافت اسلامی داشته و مسلمانان را به بیعت خود فراخوانده است.

این تروریست سیاهپوش چهل و چهار ساله در حالی در رأس داعشی‌ها قرار گرفته که در سالی که گذشت، بارها خبر مرگش منتشر شد، اما گویا هنوز زنده است. شاید یکی از دلایل زنده ماندن او، ادعاهایی باشد که درباره وابستگی‌اش به سرویس جاسوسی ایالات متحده مطرح است. انتشار عکس‌هایی منسوب به او که البغدادی را کنار مک‌کین، سناتور تندرو آمریکایی نشان می‌دهد، یکی از اسنادی است که وابستگی البغدادی به کاخ سفید را روشن می‌کند. داستان‌های زیادی درباره تعداد زنان، سبک زندگی و باورهای عجیب و غریب خلیفه دیپلمه داعش منتشر شده، اما آنچه بیش از همه در اولین ویدئوی منتشر شده از وی در سطح جهان بازتاب یافت، ساعت گرانقیمت بر دست او بود که نشان می‌داد مدعی بازگشت به صدر اسلام، در انتخاب وسایل شخصی خود، چندان هم دور از سبک زندگی اشرافی و مد روز بازارهای غربی نیست.

ائتلاف توبه‌کاران؛ 2 فیلم با یک بلیت!

اما هر قدر که ادعاهای اسلامی داعش نمایشی و غیرواقعی است، ادعای 40 کشور مدعی مبارزه با داعش در تشکیل ائتلاف علیه این تروریست‌ها نمایشی‌تر و دروغی‌تر است. همان ائتلافی که چندی قبل وزیر امور خارجه کشورمان آن را «ائتلاف توبه‌کاران» نامید، هرچند اقدامات بعدی این ائتلاف در ارسال تسلیحات برای داعش به‌جای بمباران آنها نشان داد که آنها چندان هم توبه‌کار نیستند و در واقع در کنار داعش، بازیگران فیلم دیگری در عراق و سوریه به‌شمار می‌روند؛ فیلمی در دل فیلمی دیگر!

زنده‌زنده سوزاندن خلبان اردنی حاضر در ائتلاف یاد شده، شکست عملیات این ائتلاف برای پیشبرد اهداف خود را بوضوح نشان می‌دهد. با این همه، هنوز هم برخی کشورها اصرار دارند تحت عنوان «ائتلاف جهانی»، ژست مبارزه با داعش را حفظ کنند. این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران از جمله داگلاس اولیوانت مدیر سابق حوزه عراق در شورای امنیت ملی آمریکا، ائتلاف جهانی مبارزه با داعش را «ائتلاف عجایب» می‌نامند.

با این‌که به لطف کمک‌های ایران به کشورهای قربانی تروریسم در منطقه، داعش نتوانست به گسترش حوزه نفوذ خود در خاورمیانه ادامه دهد، با این حال هنوز هم باید ویدئوهای شبه‌هالیوودی داعش را مهم‌ترین تهدید برای آینده فرهنگی جهان دانست. همان ویدئوها و توییت‌هایی که مروج آدم‌سوزی و سر بُریدن و خشونت است و پیامی جز توسعه افراطی‌گری و اسلام‌هراسی در پی ندارد.

سال گذشته «سال تروریسم» بود و با وجود ادعای همبستگی جهانی برای مبارزه با این پدیده شوم، فقط در سال گذشته میلادی بیش از 30 هزار نفر، قربانی 13هزار عملیات تروریستی در سطح جهان شدند. عملیاتی که داعش سهم مهمی در به انجام رسیدن آنها داشت. براساس تخمین‌های نظامی، مبارزه جهانی با داعش با روندی که اکنون دارد، بعید است حتی در سال 94 به خشونت‌های این گروه پایان دهد و به این ترتیب باید منتظر ماند و دید در سال آینده، سوژه نابی چون داعش، چگونه دستمایه فیلمسازان آمریکایی قرار خواهد گرفت تا محصول فرهنگ‌سازی‌های خود در جهان را به سوژه‌های تازه‌تری برای رواج خشونت تبدیل کنند. سوژه‌هایی خشن‌تر و واقعی‌تر از «دراکولا» و «زامبی» که هالیوود را در مناطق مختلف جهان از عراق و سوریه گرفته تا افغانستان، لیبی‌و نیجریه و کامرون تکثیر می‌کند!

یوسف آبشاریان