زمانی که کفش خودرو را باید عوض کرد

این در حالی است که معمولا زمان مناسب تعویض لاستیک یا انتخابی مطمئن در این زمینه همواره باعث درگیری ذهن رانندگان شده است. بازار جام‌جم این هفته سری به خیابان ملت و حوالی میدان امام خمینی(ره) مرکز خرید و فروش لاستیک اتومبیل زده تا برایتان از چند و چون این بازار بگوید.

داخلی یا خارجی

در بسیاری موارد، موجودی حساب بانکی خریداران است که میان لاستیک‌های خارجی یا تولیدات داخلی دست به انتخاب می‌زند، اما اگر شرایط اقتصادی تمام متقاضیان لاستیک خودرو را یکسان در نظر بگیریم و صرفا قصد انتخابی کارشناسانه در این بازار داشته باشیم، باید بگوییم به اعتقاد کارشناسان با توجه به امکانات و تکنولوژی بومی ساخت لاستیک خودرو در کشورمان، محصولات داخلی می‌توانند رقیبی جدی برای برندهای وارداتی، بخصوص تولیدات کشور چین باشند، اما برای برخی خودروهای وارداتی این موضوع با توجه به محدودیت‌های موجود کمی متفاوت است و چاره‌ای جز انتخاب وارداتی‌ها برای خریداران باقی نمی‌گذارد.

علائمی سرنوشت‌ساز

بارها برای خرید لاستیک خودرو به فروشگاه مراجعه کرده باشید و با طرح سوالی کاملا مشخص از فروشنده «قیمت لاستیک... چنده» با توجه به توان اقتصادی و اطمینان از کارشناسی فروشنده در معرفی لاستیک مناسب خودرویتان خرید کرده و از رانندگی لذت برده‌اید، اما آیا تاکنون به نوشته‌ها و علامت‌هایی که در حاشیه داخلی و بیرونی لاستیک نوشته شده توجه کردید یا از خودتان پرسیده‌اید این علائم بیانگر چه اطلاعاتی هستند؟ به طور کلی علائم ثبت شده در حاشیه‌های لاستیک خودرو حاوی اطلاعاتی چون سال ساخت، نوع لاستیک، حداکثر سرعت، میزان بار مجاز، طول عمر، مواد تشکیل‌دهنده و در نهایت کارخانه تولیدکننده هستند.

اولین و مهم‌ترین علامت برای انتخابی مناسب، مربوط به سایز و اندازه لاستیک است که به عنوان مثال برای خودروی پرتیراژ پراید P165‌‌/‌‌65R13 است. در این عبارت، حرف P نشانه خودروی سواری و سه رقم بعدی آن بیانگر پهنای لاستیک براساس واحد میلی‌متر است، اما در بخش دوم یعنی پس از علامت اعشار، دو عدد اول بیانگر نسبت ارتفاع دیواره لاستیک (فاق) به پهنای آن است که با درصد محاسبه می‌شود و حرف R هم از رادیال بودن لاستیک می‌گوید. در نهایت به قطر رینگ خوردو متناسب با این لاستیک می‌رسیم که رینگ استاندارد این خودرو با سایز 13 معرفی شده است.با کمی فاصله از سری اول اطلاعات درج شده در لبه داخلی لاستیک، نوبت به حد بارگذاری لاستیک خواهد رسید که معمولا با اعدادی از صفر تا 279 نشانه‌گذاری شده که این عدد برای خودروهای سواری از 75 شروع شده و در نهایت تا 105 به پایان خواهد رسید. در این مورد برای خودروی پراید عدد 76 به عنوان استاندارد از سوی سازنده تعیین شده که بیانگر تحمل 400 کیلوگرم بار است. آخرین علامت در این ردیف را حرفی لاتین مربوط به حداکثر سرعت مجاز رانندگی با این لاستیک به خود اختصاص داده است.

این علامت با یکی از حروف لاتین از A تا Z از سوی سازندگان تعیین شده که هرچه به آخرین حرف لاتین نزدیک شویم به معنی تحمل سرعت بالاتری توسط لاستیک تولید شده است. به عنوان مثال اگر حرف H روی لاستیک مورد نظر شما منعکس شده در صورت رعایت تمام استانداردها از قبیل فشار باد و بار مجاز می‌توانید حداکثر تا 320 کیلومتر در ساعت با این لاستیک رانندگی کنید، هرچند سرعت مجاز کشور ایران در بالاترین شرایط 120 کیلومتر برساعت تعیین شده است.

بخش دیگر اطلاعات مندرج روی لاستیک مربوط به ترکیبات سازنده لاستیک است که دانستن آنها هرچند برای رانندگان حرفه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما با درنظر گرفتن شرایط استاندارد بازار کافی است از فروشگاه معتبر خرید کنید تا مسئول فروشگاه بتواند در این زمینه شما را یاری کند، اما مهم‌ترین موضوع در این باره تاریخ تولید لاستیک است چون تاریخ تولید در سلامت و کارکرد لاستیک خودرو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و بسیاری از کارشناسان معتقدند به دلیل انبار شدن لاستیک‌های وارداتی و نگهداری آنها در شرایط غیراستاندارد از سوی واردکنندگان غیرحرفه‌ای، باید در صورت امکان از میان تولیدات داخلی برای خودرو لاستیک تهیه کنیم چون فاصله تولید تا ورود آن به بازار طولانی نخواهد بود.

اما بد نیست بدانیم این اطلاعات به طور کلی با یک عدد 4 رقمی روی جداره لاستیک درج شده که دو عدد اول نشان‌دهنده هفته ساخت و دو رقم بعدی حکایت از سال تولید می‌کند. به عنوان مثال 1010 نمایان‌کننده هفته دهم از سال 2010 میلادی است. لازم به یادآوری است که امروزه تمام لاستیک‌های وارداتی باید دارای کارت شناسایی باشند تا شما بتوانید از طریق ثبت اطلاعات در اینترنت، صحت اطلاعات مندرج روی لاستیک را دریابید و در صورت کارکرد نامناسب امکان پیگیری آن را داشته باشید.

چه زمانی به تعویض لاستیک نیاز دارید

با توجه به اهمیت سلامت سرنشینان هنگام رانندگی و جایگاه ویژه لاستیک در این زمینه باید درباره تعویض لاستیک‌ها در زمان مناسب کاملا حساس باشیم و درست عمل کنیم، اما سوال اصلی اینجاست که چه زمانی واقعا بهترین زمان این تغییر و تحول است؟ به طور کلی می‌توان چهار نشانه را در این زمینه درنظر داشت.

اولین آن درباره عمق آج لاستیک‌هاست. برای این منظور هرچند وسیله‌ای برای اندازه‌گیری آج لاستیک طراحی شده، اما می‌توانید از یک سکه نیز برای این کار استفاده کنید. به این صورت که کافی است یک سکه را داخل شیار‌های روی لاستیک فرو ببرید و اگر سکه کمتر از 2 میلی‌متر داخل شیار قرار گرفت یقین داشته باشید زمان تعویض لاستیک خودروی شما فرا رسیده است.

دومین راه تشخیص زمان تعویض لاستیک را می‌توان به نوار شاخصه تعبیه شده روی خود لاستیک دانست. اگر به لاستیک دقت کنید، نوارهایی به صورت عمود بر آج لاستیک و داخل شیارهای لاستیک وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توانید زمان تعویض لاستیک را مشخص کنید. این نوارها هنگام نوبودن لاستیک نامرئی هستندو هرچه از زمان استفاده لاستیک بگذرد بیشتر قابل رویت خواهند بود.

سومین نشانه را می‌توان در ایجاد تغییرات ظاهری لاستیک دانست که تاول زدن یا ترک خوردن عمده‌ترین آنهاست. این تغییرات معمولا در بدنه لاستیک صورت گرفته و باید نسبت به آنها کاملا جدی باشیم چون ممکن است باعث ترکیدن لاستیک هنگام رانندگی شود.

آخرین نشان را می‌توان هنگام رانندگی متوجه شد، آن هم لرزش‌های زیاد خودرو هنگام رسیدن به سرعتی مشخص است، این در حالی است که باید عواملی چون بالانس نبودن یا مشکلات جلوبندی اتومبیل را هم در نظر داشته باشید، اما اگر همه احتمالات در حد صفر بود و باز هم این مشکل تکرار شد مطمئن باشید لاستیک خودروی شما باید تعویض شود.

همچنین به اعتقاد کارشناسان با انجام سرویس‌های دوره‌ای لاستیک می‌توانیم طول عمر و عملکرد آنها را به حداکثر خود برسانیم. براساس توصیه کارشناسان باید هر 20 هزار کیلومتر این سرویس برای لاستیک‌ها انجام شود به این معنی که لاستیک‌های عقب و جلوی اتومبیل را به صورت ضربدری با یکدیگر تعویض و دوباره بالانس کنید این کار باعث ساییدگی همزمان و منظم لاستیک‌ها در طول مدت استفاده خواهد بود که حاصل آن طول عمر و بهبود کیفیت رانندگی خواهد بود.

عماد عزتی / جام‌جم