استفراغ در​ کودکان ​کمتر از ​3 ماه

استفراغ ـ مقدار کمی از شیر خورده شده به صورت دلمه بسته که پنیرک نام دارد ـ اتفاقی است که بسیاری از خانواده ها با آن کاملا طبیعی برخورد می‌کنند.

با توجه به این‌که محل اتصال معده به مری در یک شیرخوار کم‌سن ممکن است شل باشد، بازگشت مقدار کمی شیر در صورتی که نوزاد، استفراغ جهنده نداشته و از رشد کافی نیز برخوردار باشد، طبیعی تلقی می‌شود.

آنچه پزشکان در این باره توصیه می‌کنند این است که در نوزادان رسیده و با وزن کافی، حداقل فاصله بین دو شیردهی، دو و نیم ساعت باشد. بعضی نوزادان نیز پرخور هستند و ممکن است دچار استفراغ شیر اضافه شوند.

بعد از هر بار شیردهی، نوزاد را روی شانه خود قرار داده، به آرامی پشت او را ماساژ دهید. این امر باعث خروج هوا از شکم نوزاد و کمک به هضم بهتر مواد غذایی خواهد شد. بعد از یک‌ربع هواگیری از معده می‌توان نوزاد را به آرامی روی زمین خواباند.

به خاطر داشته باشید بعد از گذشت یک ماه از تولد نوزاد، دل دردهای کولیکی شیرخوار آغاز می‌شود و در این زمان مادر باید آموزش کافی برای حفظ آرامش و کنترل دل دردهای نوزاد را ببیند.

اگر استفراغ‌های نوزاد جهنده و حاوی مقدار زیاد شیر خورده شده باشد و در فاصله کمی بعد از شیر خوردن رخ دهد باید احتمال بروز ریفلاکس بدهید.

در این نوزادان به علت اشکال در وجود فشار طبیعی در محل اتصال معده به مری، امکان باقی ماندن شیر در فضای کوچک معده نوزاد کم می‌شود.

از طرف دیگر، در سنین نوزادی وجود حساسیت به مواد غذایی خورده شده از سوی مادر یا پروتئین‌های موجود در شیرخشک باعث بروز استفراغ‌های مکرر در نوزاد می‌شود.

بروز حساسیت با علائمی چون کاهش تحمل به مواد غذایی مانند دردهای شکمی، نفخ، ضایعات پوستی اگزمایی خود را نشان می‌دهد.

همچنین در این دسته از نوزادان، وزن‌گیری نامناسب، ابتلا به عفونت‌های مکرر دستگاه تنفسی و سرفه مزمن نیز رخ می‌دهد و حتی ممکن است موارد بستری در بیمارستان به علت عفونت‌های تنفسی وجود داشته باشد.

در مواردی که حساسیت به پروتئین شیر گاو وجود دارد نیز می‌توان برای مادر از رژیم‌های فاقد لبنیات و مواد محرک استفاده کرد و در صورتی که نوزاد از شیر خشک استفاده می‌کند، لازم است شیرهای خاص که فاقد پروتئین گاوی است ـ که هیپوآلرژن نام دارد ـ برای کودک تجویز شود.

در این نوزادان، گرفتن هوای معده، نقش مهمی دارد و هنگام خواباندن آنان توصیه می‌شود بدن با زمین، زاویه حدود 30 تا 45 درجه داشته باشد.

ماساژ شکم در جهت عقربه‌های ساعت نیز در این نوزادان برای کمک به جابه‌جایی و دفع هوا لازم است. همچنین درمان‌های دارویی در صورت وجود استفراغ آلرژیک یا ریفلاکس ضروری است.

دکتر فریبا شیروانی - متخصص اطفال و فوق‌تخصص عفونی اطفال