بنزین پاتیلی دلیل توقف واردات

اصطلاحی بنزین "پاتیلی" زمانی به کار می رود که این فرآورده خارج از یک واحد پالایشگاهی و با ترکیب برخی از مؤلفه‌ها در یک مخزن (پاتیل) تولید شود؛ البته این نوع بنزین به نام بنزین " افغانی" هم معروف است؛ چرا که برخی از شرکتهای صادرکننده، با ترکیب برخی از مشتقات و ترکیبات بی‌کیفیت، محصولی را به نام بنزین تولید و آن را به کشور افغانستان صادر می‌کنند.

اما این بار اصطلاح پاتیلی و افغانی به بنزین وارداتی داده شد؛ علت آن هم اسناد آنالیز بنزین وارداتی است که نشان می دهد، این فرآورده وارداتی، بعد از ترکیب چند فرآورده نامرغوب و بی‌کیفیت آن هم خارج از پالایشگاه تولید و وارد کشور شده است.

اگر چه پیش از این مدیران وزارت نفت مدعی بودند که از ابتدای سال 1393 بنزین با استاندارد یورو4 وارد شده است اما در ادامه این گزارش اسناد آنالیز دو محموله بنزین واردتی از فجیره - امارات متحده عربی- بررسی می‌شود که نشان می‌دهد، بنزین وارداتی از آنچه که مدیران دولتی ادعا داشتند چقدر فاصله دارد.

درصد بنزن در این محموله بنزین که در تاریخ 12 فروردین امسال وارد کشور شده است بیش از دو درصد است؛ این در حالیست که طبق استاندارد یورو 4 ، باید بنزن کمتر از یک درصد باشد. همچنین این آنالیز تایید می‌کند که ترکیبات الکلی و اِتر نیز در این محموله وجود دارد؛ با توجه به این که مشخص نشده که ترکیب الکلی مورد استفاده چیست، این امکان وجود دارد که حاوی "متانول" - یک ترکیب خطرناک برای سلامتی- در این ترکیبات وجود داشته باشد.

در حالی که سازمان محیط زیست مدعی استفاده از حلالها در ریفرمیت تولید شده در واحدهای پالایشی است که در ادامه آنالیز این محموله بنزین وارداتی شاهد هستیم که از افزودنی های غیرمجاز مانند مشتقات الکلی، ام.ام.تی(معروف به بنزین چینی)، یک نوع حلال عالی و فروسین( Forrocene) با حجم زیاد استفاده شده که کاربردی هم نبوده است.
استفاده از ام.ام.تی ( حامی منگنز و حلال عالی است) و فروسین در جهان ممنوع شده است و در بنزینهایی که در پالایشگاه تولید و در بازارهای جهانی عرضه می شود استفاده نمی شود. این دو ترکیب علاوه بر این که بر مبدلات کاتالیستی و خودرو اثرات مخرب دارد، میزان جذب آن توسط پلاسمای خون 37 برابر بیشتر است، همچنین این ترکیب بیمارهای تنفسی، کلیوی و پارکینسون را هم به همراه دارد.

اگرچه در این آنالیز عنوان نشده چه نوع حلالی به کار رفته است اما به طور کل حلالها موادی سرطان زا محسوب می‌شوند.

اما در آنالیزی که توسط دستگاههای نظارتی در مقصد بر روی این محموله بنزین وارداتی انجام شده باز هم شاخصهای زیست محیطی مانند آروماتیک، بنزن،‌ گوگرد و الفین آزمایش نشده است.

نکته مهم دیگر این که نتایج آنالیز مقصد با نتایج آنالیز مبدأ مغایر است؛ عدد اکتان بنزین در مبدأ 95.1 بود که در مقصد به 94.5 کاهش یافته است. همچنین در مبدأ عدد "گام" 0.5 بوده که درمقصد این رقم با شش برابر افزایش به سه رسیده است.

تغییر نتایج آنالیز مقصد نسبت به مبدأ نشان می‌دهد که قبل از تحویل محموله، افزودنیهایی که موجب کاهش کیفیت می‌شوند با آن ترکیب شده است.

اما محموله دوم بنزین وارداتی هم بهتر از محموله اول نیست.این محموله بنزین وارداتی که در تاریخ 11 اردیبهشت 1393 بارگیری شده، نه تنها بر اساس استاندارد یورو4 ارزیابی نشده، بلکه درصد بنزن آن بیش از یک درصد است؛ این در حالیست که طبق استاندارد یورو4 باید درصد بنزن زیر یک باشد. همچنین بنزن ریفرمیت پتروشیمی نوری کمتر از دو درصد است. حتی درصد بنزن وارداتی از بنزن، بنزین تولید پالایشگاهی هم بیشتر است.

این محموله هم حاوی ام.ام.تی است؛ همان ترکیبی که در رسانه‌های کشور به نام " بنزین چینی"‌معروف شده است و مدیران وزارت نفت تاکید کرده‌اند که این ترکیب به هیچ عنوان در بنزین استفاده نخواهد شد. علی‌رغم این موضوع در آنالیزمحموله بنزین وارداتی مورد نظر شاهد، 100 پی.پی.ام، ام.ام.تی هستیم.

اما نکته مهم در این سند که به طور واضح این بار نسبت به محموله قبلی بیان شده است این است که این محموله وارداتی از یک مبدأ پالایشگاهی نداشته است؛ چراکه استفاده از این مؤلفه‌ها در بنزین در بازارهای جهانی مرسوم نیست.

این محموله که ملغمه‌ای از مؤلفه‌های بنزین با برخی ترکیبات و افزودنی‌های غیر مجاز است موضوع شائبه وجود برخی واسطه‌های سودجو را که با خرید مخازن ذخیره‌ در خارج از کشور و خرید و ترکیب مؤلفه‌های بنزین، اقدام به واردات این فرآورده به کشور می‌کنند را تقویت می‌کند.

و طبق معمول ارزیابی بنزین وارداتی در کشور، شاخص های مهم از نظر زیست محیطی – آروماتیک،‌ بنزن، گوگرد و الفین- این محموله که در 15 اردیبهشت به کشور وارد شده است، مورد آزمایش قرار نگرفته است.
همچنین عدد مرکاپتان این محموله که توسط اداره نظارت بر صادرات و مبادلات نفتی آزمایش شده،‌ بالا تر از حد مجاز است. بالا بودن عدد مرکاپتان نشان دهند بالا بودن فراریت بنزین مورد نظر است.همچین تست خوردگی این محموله هم انجام نشده است.

به طور کلی این دو محموله نه تنها بر اساس استاندارد یورو4 ارزیابی نشده است بلکه حتی برخی از شاخصهای استاندارد یورو2 هم در آنالیزها آزمایش نشده است که این امر نشان می‌دهد ریفرمیت تولیدی در واحدهای پتروشیمی و حتی بنزین پالایشگاهی کیفیت بهتری از بنزین وارداتی دارد.
به گزار ش تسنیم،‌ درسه ماه پایانی سال گذشته حدود 600 میلیون لیتر و در ابتدای امسال بیش از 400 میلیون لیتر بنزین با کیفیتی که در گزارش بالا تشریح شده وارد کشور شد تا بلکه به زعم مدیران نفتی و سازمان محیط زیست از عرضه بنزین تولید شده به کمک پتروشیمی‌ها جلوگیری و در نتیجه هوای پاک و سلامت مردم تامین شود اما اکنون شاهد هستیم نه تنها بنزین واردتی استانداردهای یورو2 را نداشته بلکه حاوی ترکیباتی الکلی و حلالهای عالی است؛ ترکیباتی که مدیران ارشد محیط زیست مدعی بودند در بنزین معروف به پتروشیمی‌ها وجود دارد و با همین بهانه تولید این فرآورده را در داخل کشور متوقف کردند.
اکنون این سؤال مطرح است که چرا رئیس سازمان محیط زیست و کارشناسان آن با وجود مشاهده و آگاهی از اسناد آلایندگی و خطرناک بودن بنزین وارداتی، نگران سلامت مردم نمی‌شوند؟

البته بعد از انتشار اسناد آلایندگی بنزین واردتی توسط رسانه‌ها و آگاهی اذهان عمومی در این زمینه، علی‌رغم انکار مسئولان مرتبط، مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران با ارسال نامه‌ای به مدیریت بین ‌الملل شرکت ملی نفت ایران - مسئول واردات بنزین - واردات بنزین متوقف شد تا از نیمه تیرماه امسال بنزین با استاندارد یورو4 وارد کشور شود. (تسنیم)