این شهرستان خفته در پای قله سرکش درفک که جنگلی انبوه همچون نگین انگشتری آن را در برگرفته هر ساله میزبان خیل عظیمی از مسافران و گردشگران از اقصی نقاط کشور است.
قله «درفک» در ارتفاع دو هزار و 733 متری البرز غربی در گیلان قرار دارد، این آتشفشان خاموش از دیرباز در اذهان کوهنوردان طنین انداز بوده، کوهی زیبا چشم انداز و یکی از نعمت های بی نظیر خداوند است.
سیاهکل با تاریخ پرفراز و نشیبش با تحولات فراوانی روبه رو بوده و هم اکنون در جوار منطقه ای به نام «برفجان» رشد و گسترش یافته است.
این شهرستان در ناحیه شرقی گیلان واقع شده است، از شمال و شمال شرقی به لاهیجان، از شرق به لنگرود، از جنوب شرقی به املش و رودسر، از جنوب به مازندران، از جنوب غربی به رودبار و از غرب به رشت محدود می شود.
همچنین قسمتی از رشته کوه البرز، ناحیه بزرگی از جنوب این منطقه را شامل می شود، مهمترین رودخانه های جاری در آن «شیم رود» و «خرارود» است.
این منطقه دارای دو ناحیه عمده جغرافیایی جلگه ای و کوهستانی است، آب و هوای ناحیه جلگه ای، مرطوب و کوهستانی، نیمه مرطوب است، میزان بارندگی در شهرستان سیاهکل هزار تا هزار و 400 میلیمتر است.
دستبافت های پشمی و تولید سفال از صنایع دستی مردمان این شهرستان است و مهمترین محصولات این ناحیه شامل برنج، جو، توتون، چای، فندق، سیب زمینی، گردو و مواد لبنی است.
عمده قسمت این شهرستان که دارای پیشینه تاریخی است «دیلمان» و مهمترین روستای آن «اسپیلی» است، دیلمان در گذشته وسعت بسیاری داشته و از یک طرف به مازندران و از طرف دیگر به قزوین محدود و در قرون چهارم و پنجم هجری قمری مقر حکومت دیلمیان بوده است.
پس از انقراض خاندان آل بویه و تعرض سرداران محلی، این سرزمین وسیع کم کم کوچک تا امروز که یکی از بخش های گیلان به شمار می آید.
دیلمان دارای پیشینه تاریخی غنی است
سیاهکل به جهت پیشینه پررمز و راز تاریخی اش از آثار دیدنی و تاریخی بسیاری برخوردار است، قومیت اهالی شهرستان سیاهکل، گیلک است و به زبان گیلکی با لهجه «بیه پیش» (شرق گیلان) و گویش دیلمی سخن می گویند، مذهب رایج این شهرستان، شیعه اثنی عشری است.
جاذبه های طبیعی، تاریخی و مذهبی سیاهکل شامل مجتمع فرهنگی ـ تفریحی استخر سیاهکل، استخر سید وارستان، آبشار لونک، قلعه دزدک، قلعه دیماسرا، حمام شاه عباسی دیلمان، بقعه آقا سید محمد و آقا سید سلطان، مکانی در روستای کلامسر معروف به وجود دستخط امام زین العابدین (ع) است.
قلعه گرماور، بقعه آقا سید محمود و آقا سید محمد، قله درفک در دیلمان با غارهای یخی و آهکی، تی تی کاروانسرا، کاروانسرای سرداب، قلعه کوتی، بقعه آقا سید اسماعیل و آقا سید ابراهیم، بقعه پیله همشیرخانم و کوچه همشیرخانم، بقعه ابونصاربن موسی بن جعفر(ع )، بقعه آقا سید مصطفی، بقعه آقا سیدابراهیم و آقا سید اسماعیل، بقعه آقا سید قاسم، سردخانه میربلوک شهر دیلمان، بازار هفتگی سیاهکل، منزل خانم عضدی، تونل سوچپراز دیگر جاذبه های گردشگری این شهرستان است.
همچنین بشکاته سنگ، بقعه شاه شهیدان، عروس تله، استخر اشکجان پلو، تالاب ازبرم، شیرقلعه فیروزکوه، پل مالده به پاشاکی، چنار داربن، آبشار باباولی، ماهی مشو، غار اسپهبدان، کافر قلعه عین شیخ، گرد کول، چشمه های آب معدنی لاریخانی، خاص خالی، گوتیه بون، کلاه فرنگی و ناظم الدیوان، چشم اندازهای آغوزی، آبی نام، ماکلاش، زرده کندی و سیدسرا، مناطق ییلاقی گاودیلان، اسپیلی، دیلمان و غیره از جلوه های مهم طبیعی، تاریخی و مذهبی شهرستان سیاهکل است.
«حمام دیلمان» که یکی از آثار تاریخی شهرستان سیاهکل است در مجموعه بافت تاریخی شهر دیلمان قرار دارد، این بنای تاریخی که «حمام میربلوک» خوانده می شود، پس از آنکه به دست میرزا علی اکبر بلوک مورد مرمت و بهره برداری قرار گرفت، به این نام شهرت یافت.
حمام تاریخی دیلمان متعلق به عصر صفویه است
قدمت این حمام بر اساس یافته های باستان شناختی به عصر صفویه برمی گردد که در دوره های مختلف، ضمن اضافه کردن الحاقات، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
حمام دیلمان دارای ساختاری ساده است که متناسب با شرایط سخت آب و هوایی کوهستان طراحی و ساخته شده است، سه پله از سطح زمین به سمت پایین حمام امتداد دارد که به رختکن یا سربینه منتهی می شود و در گذشته، حوض کوچکی برای شست و شوی پا جلوی درب ورودی آن قرار داشته است.
صحن مرکزی حمام، هشت ضلعی است که چهار ضلع بزرگ و چهار ضلع کوچک آن به صورت یک درمیان قرار گرفته اند و در یکی از اضلاع بزرگ خزینه، آب گرم و در سه ضلع دیگر، سه سکو به چشم میخورد.
درهای که در هریک اضلاع کوچک تعبیه شده اند، به گرم خانه، سردخانه، سربینه و تنویرخانه باز می شود.
شالوده اصلی بنا از سنگ و دیوارهای آن از آجر و ملات بکار رفته و نورگیرهای بالای گنبدها از جنس مرمر شفاف است.
«تی تی کاروانسرا» از دیگر آثار تاریخی مهم شهرستان سیاهکل است که بر مسیر راه کاروانی دیلمان به لاهیجان، بر سر دوراهی رودخانه باباکوه و میثم رود احداث شده است.
دارای حیاط مرکزی و ورودی هشتی مانند و دو ایوان در اطراف هشتی است. مصالح آن سنگ رودخانه ای، آجر و ملات گچ و ساروج است.
این کاروانسرا را «تی تی خانم» از منسوبان خاندان صفوی ساخته است، تی تی کاروانسرا متعلق به دوره صفویه بوده و دارای شماره ثبت ملی 1784 سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است.
به هر حال اهمیت گردشگری در عصر حاضر بیش از همه وابسته به چرخه اقتصادی آن است که قابلیت بالایی در زمینه پویایی اقتصاد محلی و بین المللی دارد.
منطقه دیلمان در سیاهکل از زیبایی طبیعی خاصی برخوردار است
با توجه به تاثیر عمیق توریسم در اقتصاد و فرهنگ جهان امروز بی توجهی به آن به معنی از دست دادن فرصت های کسب درآمد ایجاد اشتغال و سایر مزایای بسیار مهم آن خواهد بود.
سیاهکل با داشتن جاذبه های همچون زیارتگاه ها، آثار تاریخی، فرهنگی، طبیعت زیبا و متنوع، امکانات تفریحی و اقامتی، وجود بازارهای متنوع خرید و فروش یکی ازمهمترین شهرستان های کشور است که جایگاه ویژه ای در زمینه جذب گردشگر به خود اختصاص داده است.
در این راستا نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه منطقه دیلمان در سیاهکل از زیبایی طبیعی خاصی برخوردار است، گفت: لاهیجان و سیاهکل و در یک جمله تمام شهرستان های استان گیلان، تابلوی گردشگری ایران هستند.
ایرج ندیمی با اشاره به اینکه در این دو شهرستان کوه، دشت، جنگل و دریا توامان وجود دارد، افزود: لاهیجان و سیاهکل یک بسته کامل گردشگری است.
وی با بیان اینکه منطقه دیلمان در لاهیجان و سیاهکل از زیبایی طبیعی خاصی برخوردار است، اظهار کرد: این منطقه هر ساله پذیرایی گردشگران و مسافران از اقصی نقاط کشور است.
جاده سیاهکل به دیلمان یک مسیر بی بدیل صنعت گردشگری در گیلان
عضو کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی گفت: صنعت گردشگری امروزه در جهان به یکی از منابع مهم درامدی کشورها تبدیل شده است.
وی با تاکید بر اینکه گسترش استفاده از صنعت گردشگری کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال برای جوانان را به دنبال دارد، افزود: در شهرستان سیاهکل نیز از وجود این ظرفیت ها و پتانسیل های بالای گردشگری می توان استفاده کرد و درآمد و اشتغال ایجاد کرد.
ندیمی با تاکید بر ظرفیت های بالای گردشگری در سیاهکل اظهار کرد: طبیعت زیبا و کوهستانی، آبشارهای دلنواز، جنگل های بکر و غیره از مزیت های این شهرستان در حوزه گردشگری است.
وی در ادامه جاده سیاهکل به دیلمان را یک مسیر بی بدیل صنعت گردشگری در استان توصیف کرد و افزود: از تمامی ظرفیت های گردشگری باید در راستای پویایی اقتصادی منطقه بهره گیری کرد.
سیاهکل بر بستری از خاطرات کهن گیلان زمین و یادآور شکوه دیلمان است. نام محلی سیاهکل بدان گونه که مردم اش تلفظ میکنند (سی کل) است، سی به معنی صخره بزرگ و کوه با شیب تند است و کل به معنی آبادی است در واقع نام سیاهکل به معنی آبادی کنار کوه با شیب تند است.
برخی نیز این نام را برگرفته از نام طایفه «کرد سیاهگلی» دانسته اند که ۱۵۰ سال پیش از اطراف قزوین به این منطقه کوچ داده شدند و امروز بازماندگان شان با نام ایلیات ها در سیاهکل زندگی می کنند.
سیاهکل با جلوه های طبیعی باشکوه و پنهان در دل زیبایی های گیلان به دلیل داشتن جاذبه های طبیعی و خدادادی، سالانه میزبان مسافران و گردشگران از مناطق مختلف کشور است.
شکوه زیبایی های سیاهکل را باید دید نه نوشت
فرماندار سیاهکل نیز صنعت گردشگری را زمینه ساز توسعه این شهرستان قلمداد کرد و گفت: این منطقه با داشتن قابلیت های فراوان در بخش میراث فرهنگی و گردشگری توان جذب گردشگران داخلی و خارجی زیادی دارد.
حسنعلی حاجتی افزود: گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به شمار می رود بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند.
وی همچنین به ظرفیت های گردشگری سیاهکل اشاره کرد و افزود: توسعه زیرساخت های گردشگری این منطقه به اشتغال مولد و پایدار کمک خواهد کرد.
فرماندار سیاهکل اشتغالزایی و درآمدزایی را از جمله اثرات مثبت توجه به جاذبه های گردشگری دانست و گفت: با توسعه صنعت گردشگری فرصت های شغلی بسیاری ایجاد خواهد شد.
وی افزود: پویایی و تحرک، تولید ثروت و ایجاد فرصت های شغلی از ویژگی های ممتاز صنعت گردشگری است.
حاجتی یادآور شد: توسعه صنعت گردشگری نقش موثری در کاهش بیکاری و بهبود توزیع درآمد و افزایش درآمدهای دولت دارد.
وی در ادامه از ساخت دهکده مینیاتوری گردشگری در این شهرستان خبر داد و افزود: این دهکده از مناطق بسیار زیبا گردشگری در سیاهکل است و می تواند نقش مهمی در رونق اقتصادی داشته باشد.
فرماندار سیاهکل همچنین با اعلام اینکه در این دهکده 220 واحد ویلایی، پیست اسب سواری، دوچرخه سواری و سایر امکانات گردشگری طراحی شده است، اظهارداشت: گردشگری نقش مهمی در کاهش نرخ بیکاری منطقه دارد.
لزوم توسعه سرمایه گذاری گردشگری در سیاهکل
وی بر ضرورت توسعه سرمایه گذاری در صنعت گردشگری این شهرستان گفت: سیاهکل دارای جاذبه های گردشگری چون مناظر طبیعی- تاریخی، هوای مطبوع و لطیف، چشم اندازهای بدیع، پوشش گیاهی مناسب و تنوع فرهنگی بوده که فضای مناسبی را برای جذب توریست فراهم کرده است.
حاجتی در ادامه با بیان اینکه توسعه گردشگری یک ضرورت اقتصادی است، یادآورشد: با تلاش و همکاری همگانی مسئولان و بخش خصوصی صنعت گردشگری استان به ویژه شهرستان سیاهکل باید به یکی از بخش های سرآمد اقتصادی تبدیل شود.
این دیار دارای سابقه تاریخی درخشانی است؛ دیلمان خاستگاه یکی از قدرتمند ترین سلسله های حکومتی ایران به نام آل بویه است. این منطقه با تاریخی پُرفراز و نشیب با تحولات فراوانی رو به رو بوده است.
ساکنان اصیل این منطقه دیلمی، گالشی هایی هستند که در دامنه های درفک و ییلاقات مجاور زندگی می کنند و از فرهنگ و آداب و رسوم گیلکی و دیلمی برخوردارند و دارای لهجهای شبیه به شرق گیلانی ها هستند.
اقتصاد سیاهکل بر پایه دامداری و کشاورزی بوده و عمدهترین محصولات این منطقه انواع میوه، کرم ابریشم، عسل مرغوب و محصولات جالیزی است که در کنار آن، تولیدات سفال تزئینی و دوخت لباس های محلی و مُعرق نیز رونق ویژهای دارد.
دستبافت های پشمی و تولید سفال از جمله صنایع دستی آنان است و مهمترین محصولات این ناحیه شامل برنج، جو، توتون، چای، فندق، سیب زمینی، گردو و مواد لبنی است.
بازارهای محلی یکی از پُرطرفدارترین جنبه های گردشگری سیاهکل
بازارهای محلی گیلان یکی از پُرطرفدارترین جنبه های گردشگری این استان است و دوشنبه بازار و پنجشنبه بازار سیاهکل نیز یکی از شلوغ ترین و پُرجمعیت ترین بازارهای هفتگی گیلان است.
به هر حال مهمترین بخش گردشگری سیاهکل را می توان در آبشار لونک، منطقه دیلمان و اسپیلی جست و جو کرد. آبشار لونک در منطقه جنگلی کنار جاده کوهستانی سیاهکل به دیلمان پس از شهر سیاهکل قرار دارد و فاصله آن تا شهر سیاهکل 25 کیلومتر است.
آبشار لونک آبشاری کوچک اما زیباست. بیشترین گردشگرانی که به گیلان و سیاهکل می آیند از این آبشار و طبیعت سبز و خنک اطراف آن لذت می برند.
با توجه به تاثیر شگرف توریسم در اقتصاد و فرهنگ دنیای امروز، بی توجهی به این صنعت درآمدزا و کار آفرین به معنی از دست دادن فرصت های بالقوه ی کسب درآمد و ایجاد اشتغال و سایر مزایای مهم آن خواهد بود.
شهرستان سیاهکل با داشتن جاذبه هایی همچون آثار تاریخی، فرهنگی، طبیعتِ زیبا و وجود بازارهای متنوع خرید و فروش، یکی از مهمترین شهرهای گیلان است که می تواند جایگاه ویژه ای در زمینه جذب گردشگر به خود اختصاص دهد و یکی از فرصتهای خوب گردشگری این استان باشد، مشروط بر اینکه محدودیت ها و موانعی که بر سر راه مسافران و گردشگران این منطقه وجود دارد، هموار شود.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
محمد نصرتی در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛