طبیعت در تهدید مسافران نوروزی

همزمان با فرارسیدن سفرهای نوروزی، خاطرات تلخی از تشدید تخریب‌ و آلودگی در محیط‌های جنگلی، دریایی، آتش‌سوزی و انبوه زباله و ترافیک جاده‌ای نگرانی‌ها را افزایش می‌دهد، به‌طوری که حتی معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط‌زیست کشور نیز چند روز پیش با اشاره به این نگرانی یادآور شد: در نوروز امسال، حدود 15 میلیون گردشگر به استان‌های شمالی سفر می‌کنند که این تعداد،‌ به طور متوسط روزانه 15 هزار تن زباله تولید می‌کنند، در حالی‌که استان‌های شمالی شرایط مطلوبی برای دفن زباله ندارد.

دبیر کمیته پسماند حفاظت محیط‌زیست مازندران با بیان این‌که معمولا زباله‌های تولید شده در این استان، در ایام نوروز سه چهار برابر میزان آن در ایام عادی سال است، به جام‌جم گفت: این زباله‌ها با تمام سختی‌ها و مشکلات موجود در این ایام،‌ جمع‌آوری می‌شود،‌ اما مشکل آنجاست که برخی مسافران بویژه در سیزدهم فروردین وارد مناطق جنگلی و طبیعی ممنوعه و فنس‌دار می‌شوند و زباله‌هایی را در آنجا به جای می‌گذارند که این زباله‌ها معمولا در آنجا می‌ماند و موجب زشتی، آلودگی و تخریب محیط‌زیست می‌شود.

فربد فخاری به آبشار آب‌پری به‌عنوان یکی از مسیرهای پرتردد که همواره با انبوهی از زباله مواجه است، اشاره می‌کند و می‌افزاید: این مسیر 60 تا 70 کیلومتری که از دو طرف به تهران منتهی می‌شود، همواره بویژه در ایام نوروز شاهد تردد انبوهی از مسافران است و از آنجا که دو طرف این جاده دارای حاشیه‌های عریضی است، مسافران در این حاشیه‌ها اتراق می‌کنند و متاسفانه برخی زباله‌های خود را همان جا باقی می‌گذارند که امکان جمع‌آوری این زباله‌ها در این مسیر طولانی تقریبا غیرممکن است، مگر به همت و خواست خود مردم و مسافران.

این کارشناس مسئول آلودگی آب و خاک استان مازندران با اشاره به این‌که ورود گردشگران گرچه موجب رونق اقتصادی استان می‌شود، اما در مقابل هزینه‌های زیادی را در زمینه جمع‌آوری زباله‌ها به استان تحمیل می‌کند، یادآور می‌شود: اکوسیستم شکننده استان‌های شمالی از یک سو و نبود و کمبود مکان برای دفن زباله‌ها از دیگر سو، می‌طلبد که به‌طور ویژه و ملی به مشکل تولید و انباشت زباله‌ در استان‌های شمالی نگریست، زیرا همین حالا نیز با توجه به تکمیل ظرفیت سایت‌های دفن زباله فعلی، یکی از دغدغه‌های ما یافتن مکانی برای دفن زباله‌های تولیدی جدید است که براحتی امکان‌پذیر نیست.

برنامه‌ای برای رفع مشکل زباله وجود ندارد

رئیس شورای اسلامی استان گیلان نیز با اشاره به این‌که حجم زباله‌های تولیدی و رها شده در طبیعت استان در ایام نوروز چند برابر می‌شود که در شهرهای مختلف به تناسب ورود گردشگر متفاوت است، به جام‌جم می‌گوید: متاسفانه هیچ برنامه خاصی برای دفن بهداشتی و تفکیک شده، امحا و تبدیل این زباله‌ها در استان‌های شمالی وجود ندارد و این در حالی است که زباله در حال بلعیدن استان‌های مازندران، گیلان و گلستان است.

حسنعلی خدایگانی با اشاره به بودجه بسیار اندک شهرداری‌های استان و با بیان این‌که اکنون 20 شهرداری از 52 شهرداری شهرهای استان ورشکسته است، به طوری که حتی از پس حقوق کارمندان خود هم برنمی‌آیند، می‌افزاید: جمع‌آوری زباله‌ها به‌عهده شهرداری‌هاست، اما به‌دلیل همین محدودیت‌های مالی و امکانات، فقط قادرند زباله‌ها را جمع‌آوری کرده، در مکانی ریخته و بدون هیچ گونه تفکیکی فقط روی آن را با خاک بپوشانند، یا در جنگل‌ها، کنار سواحل یا رودخانه‌ها دپو کنند و در نهایت حصاری دور آن بکشند. مانند زباله‌هایی که در کنار سپیدرود (مکان تخم‌ریزی ماهیان سفید) یا در جنگل‌های انبوه سراوان در رشت یا جنگل‌های سیاهکل ریخته و انباشته می‌شود که ورود روزانه شیرابه آنها به رودخانه‌ها، تالاب‌ها و دریا، نسل آینده ما را با خطر ابتلا به انواع بیماری مواجه می‌کند.

به گفته رئیس شورای اسلامی استان گیلان، ریختن زباله‌ها در جنگل‌ها و طبیعت استان‌های شمالی علاوه بر آلودگی موجب فرار سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در این استان‌ها شده است.

در همین حال استاندار گیلان معتقد است که از حضور گردشگران در این استان جز زباله، چیز دیگری عاید گیلان نمی‌شود و مسافران نوروزی جز زباله و پسماند چیز دیگری برای گیلان به ارمغان نمی‌آورند.

محمدعلی نجفی با اشاره به این‌که وضع نظافت و زباله گیلان نسبت به 16 سال قبل بدتر شده است، یادآور می‌شود: بندرانزلی نمونه‌ای از شهرهای استان است که با وجود تمام ظرفیت‌های اقتصادی، زیبایی و وجود مردمانی با فرهنگ بالا، اکنون یکی از شهرهای کثیف گیلان به شمار می‌رود.

البته طرح مسیر سبز ـ ساحل پاک که دوشنبه سیزدهم اسفند میان سازمان محیط‌زیست کشور از یک‌سو و استانداران شش استان تهران، البرز، قزوین، گیلان، مازندران و گلستان از سوی دیگر به امضا رسید، در جهت مدیریت زباله و رفع این مشکل و دستیابی به محیط‌زیستی پاک، استفاده مشترک از منابع گردشگری منطقه با هدف حفظ محیط‌زیست استان‌های محدوده اجرای طرح و پیشگیری از آلودگی و تخریب محیط‌زیست آنهاست که مرحله اول آن در بیست و هفتم اسفند سال 92 تا شانزدهم فروردین سال 93 به اجرا درآمده و مرحله دوم آن نیز در تابستان 1393 در محورهای هفتگانه منتهی به استان‌های شمالی کشورو سواحل دریای خزر به اجرا در خواهد آمد که اعتبارات مورد نیاز آن نیز از محل اعتبارات ستاد سفرهای نوروزی و اعتبارات ملی و استانی تامین خواهد شد و باید دید که اجرای این طرح که هنوز از جزئیات و نحوه اجرای آن صحبتی به میان نیامده است، چه نتایجی را در برخواهد داشت و آیا کمکی به رفع مشکل انبوه زباله‌های استان‌های شمالی خواهد کرد یا خیر.