چرخ خیاطی؛ جزء جدایی‌ناپذیر جهیزیه‌های امروزی

بدنیست بدانید اولین چرخ خیاطی که وارد ایران شد، سوغات مظفرالدین شاه بود که همراه یک خیاط قفقازی تهران آورد تا لباس درباریان با چرخ خیاطی دوخته شود. تهرانی‌ها در ابتدا به این وسیله روی خوش نشان ندادند، زیرا بر این باور بودند که دوختن لباس با آن جایز نیست و این‌که دندانه‌های چرخ خیاطی باعث جویده شدن و بی دوام شدن پارچه می‌شود.

بعد از گذشت چند سال، بتدریج چرخ خیاطی توانست در میان وسایل منزل جای خود را پیدا کند و کار به آنجا رسید که کدبانوی خانه برای رخ کشیدن آن به دیگران، آن را کنار اتاق مهمانخانه، روی میزی قرار می‌داد و رویش را با روچرخی گلدوزی شده‌ای با دقت و سلیقه می‌پوشاند. بعد از مدتی هم چرخ خیاطی از وسایل پر اسم و آوازه جهیزیه دختران شد، تا آنجا که برای فرستادن جهیزیه به خانه شوهر، چرخ خیاطی در طبقه دوم و پشت سر آینه و چراغ قرار می‌گرفت.اکنون بیشتر افرادی که تبحر و علاقه به هنر خیاطی دارند از این وسیله استفاده می‌کنند و چرخ‌‌های خیاطی خانگی در مدل‌ها و طرح‌های گوناگون در بازار موجود است.

نگاهی به انواع چرخ خیاطی

سیر تحول چرخ‌‌های خیاطی خانگی نیز جالب توجه است. در ابتدای چرخ‌‌های خیاطی که وارد بازار مصرف شد، برای دوخت و دوزهای ساده به‌کار می‌رفت و از طریق به گردش درآوردن دسته چرخ خیاطی با دست، کار می‌کرد و برنامه‌های متنوع دوخت نداشت. اما چرخ‌‌های خیاطی به مرور زمان پیشرفته‌تر شد و برای آسان‌تر شدن کار، انرژی مکانیکی مورد نیاز چرخ خیاطی از طریق پدال که در پایین چرخ خیاطی تعبیه شده بود تامین می‌شد.

امروزه با پیشرفت صنعت تولید لوازم خانگی، چرخ خیاطی نیز از فناوری مدرن بهره برده و حالا علاوه بر آن‌که استفاده از آن بسیار راحت‌تر شده، بلکه برنامه‌های متنوع دوخت و دوز را نیز دارد که فقط با فشار دادن دکمه‌ای انتظارات مصرف‌کننده را تا حد بسیاری برآورده می‌کند.

معروف‌ترین چرخ‌‌های خیاطی

اکنون چرخ‌‌های خیاطی موجود در بازار انواع مختلفی از برندهای گوناگون را شامل می‌شود که از جمله معروف‌ترین آنها ژانومه، سینگر و مارشال از برندهای خارجی و کاچیران از ایرانی‌های مطرح در بازار داخلی است.

البته این روزها دیگر فقط نامی از چرخ‌‌های خیاطی سینگرخاطره‌انگیز باقی ‌مانده و این چرخ در حال بازنشسته شدن از بازار ایران است، اما در مقابل آن ژانومه برندی مطرح در بازار است.

این در حالی است که به گفته فعالان بازار، به‌دلیل قیمت مناسب‌تر، تامین قطعات، ارائه ضمانت‌نامه و... کاچیران برندی مطرح در بازار چرخ خیاطی محسوب می‌شود و بیشتر مصرف داخلی را به خود اختصاص داده است. با این حال این امر موجب نشده تا چرخ‌‌های خیاطی خارجی بدون مشتری باقی بماند و عده‌ای هنوز ترجیح می‌دهند که جنس خارجی استفاده کنند.

در بین مارک‌های خارجی که بیشتر تولیدات خاور دور از جمله تایوان و ژاپن به چشم می‌خورد، «برنیتا» و «ژانومه» دو مارکی است که از اقبال بیشتری برخوردار است و با قیمت بالایی نیز به فروش می‌رود.

این در حالی است که چرخ‌‌های خیاطی چینی مانند بِرادِر در این بازار هم نتوانست جایگاه مناسبی کسب کند و برخی از مارک‌ها چون بِرادِر که پیشتر معروفیت داشت امروز به‌دلیل نمونه‌های چینی، آن مطلوبیت گذشته را ندارد.

کتایون مافی / گروه اقتصاد