«کارا» و «کوشا» به تلویزیون آمدند

 توجه به این مسائل سبب شد تا سال 89 تعدادی از پژوهشگران با همکاری موسسه کار و تامین اجتماعی، اولین بسته آموزشی خلاقیت و کارآفرینی کودکان را تدوین کنند و با بهره‌گیری از دو عروسک کارا و کوشا، مفاهیم کارآفرینی را به کودکان آموزش دهند. پس از استقبال از این بسته آموزشی و عروسک‌ها در کودکستان‌ها، قرار شد با همکاری شبکه دو سیما و حمایت مالی موسسه کار و تامین اجتماعی این‌بار مفاهیم پایه‌ای کارآفرینی از طریق مجموعه‌ای تلویزیونی به کودکان منتقل شود. مجموعه عروسکی ـ نمایشی کارا و کوشا با این رویکرد برای پخش هر روزه از شبکه دو در نظر گرفته شده و ساعت 15 و 30 دقیقه روزهای شنبه تا چهارشنبه روی آنتن می‌رود.

***

برای روایت ماجراهای کارا و کوشا، سازندگان این برنامه یک محله شهری را بازسازی کرده‌اند. در این محله یک پارک پر از درخت با تاب و دیگر وسایل بازی (یعنی جایی که بسیار مورد علاقه کودکان است) وجود دارد. در خیابان اصلی محله، کتاب فروشی (نماد یادگیری و آموزش)، خواربارفروشی (نماد داد و ستد و تفکر اقتصادی)، اسباب‌بازی فروشی (نماد بازی و ابتکار عمل) و گل‌فروشی (نماد زیبایی‌شناسی) دیده می‌شود. در قسمت مسکونی محل نیز خانه شخصیت‌ها قرار گرفته است. با ورود کارا و کوشا به محل، ماجراهای مختلف اتفاق می‌افتد. در هر قسمت مشکلی پیش می‌آید و در پایان داستان گره‌گشایی صورت می‌گیرد. شخصیت‌های مجموعه بسیار فعال و خلاق هستند و هنگام مواجهه با مشکل گریه نمی‌کنند، بلکه با هوش و دانش و استفاده از تجربیات بزرگ‌ترها به حل مساله می‌پردازند. آنها با گام‌های کوچک تغییرات بزرگ ایجاد می‌کنند و به بچه‌ها مدیریت پول و مسائل اقتصادی و مالی را آموزش می‌دهند.

***

عطیه شهیدی، تهیه‌کننده برنامه در رشته مهندسی پتروشیمی تا مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده و بیش از ده سال است در زمینه کارآفرینی پژوهش و فعالیت می‌کند. اولین تجربه تلویزیونی او به سال 82 و ساخت برنامه‌ای به نام گل گندم با موضوع روش مصرف بهینه نان و گندم در کشور برمی‌گردد. او ابتدا درباره انتخاب نام برنامه توضیح می‌دهد: نام کارا برگرفته از واژه کارایی و به معنای فردی است که کار خود را بخوبی انجام می‌دهد. نام کوشا نیز از واژه کوشش می‌آید و به معنای فردی پرتلاش است. این دو شخصیت دوست دارند به اطرافیان خود کمک کنند و برای جامعه مثمرثمر باشند.

او درباره هدف اصلی تولید این مجموعه می‌گوید: هدف اصلی ما آموزش و تقویت روحیه کارآفرینی در کودکان است. کارآفرینی صرفا به معنای کارکردن کودک نیست و به این معناست که بچه‌ها خلاق باشند و تفکر مبتکرانه داشته باشند. از مسائل اطراف خود بی‌توجه عبور نکنند و بیاموزند. در برخورد با مشکلات به دنبال راه‌حل مناسب بگردند تا در آینده با فکرشان کار تولید کنند. در این برنامه سعی کرده‌ایم 24 ویژگی کارآفرینان موفق کشور (مانند ریسک‌پذیری، اعتماد به نفس، عزت نفس، شجاعت، انعطاف‌پذیری و میل به تغییر داشتن) را به زبان ساده و کودکانه به مخاطب منتقل کنیم تا بچه‌ها بفهمند کارآفرینی پدیده‌ای عجیب و غریب نیست، بلکه کافی است به فرصت‌هایی که اطراف همه ما هست، بیشتر دقت و توجه کنیم.

شهیدی در پاسخ به این پرسش که متن‌های برنامه چه ویژگی‌هایی دارد، می‌گوید: این برنامه در 130 قسمت 30 دقیقه‌ای تدارک دیده شده و تمام متن‌ها با مشورت روان‌شناسانی مانند خانم دکتر قاسم‌زاده نوشته شده و به تائید کارشناسان وزارت تعاون و کار و رفاه اجتماعی رسیده است. متن‌ها ساده نوشته شده تا بچه‌ها با مفاهیمی چون عرضه و تقاضا، پس‌انداز، بازاریابی و مشاغل خانگی آشنا شوند. با قصه درگیر شوند، اما داستان همان ابتدا لو نمی‌رود. قصه‌ها سرشار از طنز هستند و ریتم تندی دارند تا برای بچه کسل‌کننده نباشند.

این تهیه‌کننده همچنین درباره موسیقی و دکور کارا و کوشا می‌گوید: ترانه تیتراژ را خانم حق‌جویی سروده و آهنگ آن را ناصر چشم‌آذر ساخته است. برای این کار ما از 40 شعر استفاده کرده‌ایم که تاکنون 20 شعر توسط آهنگسازان باسابقه در کار کودک مانند بهنام صبوحی، احمد میرمعصومی و فرزاد ورزنده با حضور عروسک‌ها و کودکان بازیگر به صورت کلیپ ساخته شده‌ و در خلال کار پخش خواهد شد. در ساخت کلیپ‌ها به مفاهیم کارآفرینی و تلاش و کوشش توجه زیادی شده و بار آموزشی بسیار مورد توجه قرار گرفته، نه فقط شاد کردن فضای برنامه. درخصوص دکور کار نیز باید بگویم فضای کار ما بالغ بر 1200 مترمربع است. دکور را تعدادی از هنرمندان به سرپرستی یوسف بهشتی ساخته‌ و از چوب، پروفیل و نئوپان استفاده کرده‌اند. رنگ دکور بسیار شاد و برای بچه‌ها جذاب است. اولین بار است که برنامه‌ای با محوریت کارآفرینی برای کودکان تولید می‌شود. برای این کار هزینه زیادی متقبل شده‌ و از حمایت مالی وزارت تعاون و کار و رفاه اجتماعی برخوردار بوده‌ایم که اسپانسر کار بوده است. برای همین می‌کوشیم از اهداف اصلی برنامه دور نشویم و کار با کیفیت و استاندارد بسیار بالا به تولید برسد و مورد توجه مخاطبان کوچک قرار بگیرد.

***

مهرداد باقری سال‌هاست در زمیــنه تئاتر کودک کـــار می‌کند و چندی پیش در جشنواره تئاتر شهر، جایزه دوم بازیگری برای نمایش کارآگاهان مدرسه را از آن خود کرد. او می‌گوید: در این مجموعه نقش پیرمردی گل‌فروش به نام باباگل را بازی می‌کنم که 70 سال دارد؛ شخصیتی مثبت که بسیار دانا و باتجربه است و بچه‌ها را راهنمایی می‌کند تا گره‌ داستان را باز کنند. یک گلدان شمعدانی هم دارد که یادگار همسر مرحومش است. من خودم کشاورز زاده هستم و با امور باغبانی آشنایی دارم. چهره‌پردازی کار هم در رسیدن به نقش کمکم می‌کند. سر من اصطلاحاً کچل و موهای دو طرف سرم سفید است. سبیل دارم و عینکی با قاب پهن به چشم می‌زنم. تجربیات تئاتر در این کار یاری‌ام می‌کند و البته به یاد پدر بزرگ خودم نیز هستم. او اهل مشورت دادن بود و بسیار مهربان اما در کودکی من تنها کسی بودم که می‌توانستم او را بخندانم. از او برای این نقش کمی الگو برداری کرد‌ه‌ام. امیدوارم کار به دل بچه‌ها بنشیند.

***

هومن رمضانی، دانش‌آموخته کارگردانی سینماست و بازی در مجموعه‌هایی چون شوقستان، همسفر و افسانه آبیتو در کارنامه‌اش دیده می‌شود. او نقش پدر کارا و کوشا را بازی می‌کند و در این‌باره می‌گوید: در این کار نامم بابک است؛ پدری جدی که بنا به موقعیت شوخ‌طبع می‌شود.سعی می‌کند مشکلات را دوستانه حل کند، به بچه‌ها نزدیک باشد و اگر لازم باشد، قایم‌باشک هم بازی می‌کند. فکر می‌کنم علت انتخابم برای این نقش این بود که کودک درون خودم بیدار و کمی شیطان است. چهره‌پردازی و پوشیدن لباس‌های شاد مرا به نقش نزدیک می‌کند.کار کودک حساس و سخت است، بویژه که در این مجموعه با متن‌ قوی و دیالوگ‌ زیاد سر و کار داریم و تیم ما از 3 بعدازظهر تا 3 نیمه‌شب کار می‌کند تا کار بموقع آماده شود. این تجربه مرا به تجربه‌های جدیدتر می‌رساند و از این که برای کودکان کار می‌کنم، حس خوبی دارم چون دنیای آنان پاک و بی‌آلایش است.

آبتین شیوا