کپی‌برداری‌های غیرهنری

ناخودآگاه توجهم به آهنگ جلب می‌شود و به نظرم خیلی آشنا می‌آید. انگار که کاری شبیه به آن را قبلا شنیده باشم. کمی که دقت می‌کنم متوجه می‌شوم این کار در فرم خواندن و حتی در متن ترانه کاملا از روی اثر یک خواننده خارجی کپی شده است.

در اولین فرصت هر دو اثر را به دقت گوش دادم. متن ترانه‌ها را بررسی کردم و دیدم خواننده ایرانی حتی در ترانه‌اش هم از اثر خواننده خارجی تقلید کرده و فقط به کپی کردن ریتم و فرم کار قناعت نکرده است.

بعد از این ماجرا بود که کمی حساس‌تر شدم و آهنگ‌های دیگری را هم بررسی کردم و دیدم که متاسفانه خیلی از آثار پرمخاطب موسیقی پاپ ما یک کپی‌برداری خیلی ساده و راحت از آثار خوانندگان اروپایی و آمریکایی است.

البته این موضوع فقط به عرصه موسیقی هم محدود نمی‌شود و این روزها شاهد عناوین آشنایی هم برای برخی آلبوم‌های موسیقی و فیلم‌ها هستیم.

مثلا این روزها فیلمی با عنوان «و خداوند زن را آفرید» در شبکه نمایش خانگی پخش شده است و نام این اثر یادآور یک فیلم کلاسیک فرانسوی است.

همچنین نام یکی از آلبوم‌های موسیقی که چندی پیش منتشر شد، «کازابلانکا» است که این هم نام یکی از فیلم‌های نام‌آور سینمای جهان محسوب می‌شود البته این دست کارها بیش از هر چیز برای جذب مخاطب انجام می‌شود و با تداعی یک اثر موفق دیگر مخاطب را به تهیه اثر هنری دوم ترغیب می‌کند.

پس از این بررسی‌ها این احتمال در ذهن پررنگ می‌شود که شاید اگر در هنرهای دیگر هم این بررسی‌ها را انجام دهیم به کپی‌کاری‌های زیادی در آثار هنرمندان برسیم.

این اتفاق خوشایند نیست، چرا که رفته‌رفته این تقلیدها رو می‌شود و مخاطب حساس را نسبت به آثار هنرمندان ایرانی بدبین می‌کند تا جایی که در مواجهه با هر اثری از خودش بپرسد آیا این کار تقلید از کارهای خارجی است یا ایده آن متعلق به هنرمند ایرانی بوده است؟

زینب مرتضایی‌فرد‌ -‌ گروه فرهنگ و هنر