نحوه امدادرسانی به مصدومان گازگرفتگی

یکی از مواردی که می‌تواند به مسمومیت تنفسی منجر شود گاز منواکسید کربن (co) است. گاز منواکسید کربن بی‌رنگ و بی‌بو است و در اثر احتراق ناقص مواد سوختی تولید می‌شود. مکش نامناسب یا مکش نداشتن لوله‌های بخاری گازی یا نفتی، سوختن ناقص نفت بخاری، بد کار کردن شومینه گازی یا سوختن ناقص شومینه‌هایی که سوخت آنها چوب است، سوختن ناقص زغال (در منقل‌هایی که برای کرسی استفاده می‌شود)، بد کار کردن اجاق خوراک‌پزی، سوختن ناقص یا نامناسب آبگرمکن ژنراتورهای خانگی و در جا کار کردن خودرو در پارکینگ دربسته، از دلایل عمده مسمومیت با گاز منواکسید کربن است. پیشگیری از مسمومیت با گاز منواکسید کربن امری ضروری است که در این خصوص استفاده از از وسایل گرمایشی استاندارد، اطمینان از مکش کامل و مناسب لوله‌های بخاری‌ها، بازبینی صحت کار وسایل گرمایشی و باز بودن مسیر دودکش توصیه می‌شود. استفاده از بخاری، آب گرمکن و اجاق گازهای غیراستاندارد به مسمومیت با منواکسید کربن منجر می‌شود. استفاده نکردن از وسایل گازسوز و گرمایشی بدون دودکش، کنترل دودکش وسایل گرمایشی قبل از استفاده،‌ اطمینان حاصل کردن از باز بودن مسیر دودکش، استفاده از دودکش‌ بخاری کوتاه‌تر و مستقیم از دیگر راه‌های پیشگیری از مسمومیت با منواکسید کربن است. محل اتصالات دودکش باید محکم باشد تا از جای خود بیرون نیاید. دودکش‌های‌ بالای پشت‌بام باید دارای کلاهک مخصوص بوده و دست‌کم 75 سانتی‌متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.

در فصل زمستان همه روزنه‌های جریان هوا ‌در منزل یا محیط کار را نباید مسدود کرد و در صورت امکان از یک شناساگر گاز منواکسیدکربن در منزل استفاده کرد. نصب نکردن آبگرمکن در حمام، نسوزاندن چوب یا ذغال درون خانه، چادر و محیط سربسته نیز در پیشگیری از مسمومیت با منواکسید کربن موثر خواهد بود.

از نشانه‌های مسمومیت با گاز مونواکسید کربن می‌توان به سردرد، سرگیجه، استفراغ، کاهش سطح هوشیاری و در نهایت اغما و مرگ اشاره کرد. اولین و مهم‌ترین اقدام برای نجات فردی که دچار مسمومیت با منواکسید کربن و دیگر انواع گازگرفتگی شده ‌است، رساندن اکسیژن (هوای تازه) به او است. به همین دلیل به محض مشاهده فردی که دچار گازگرفتگی شده، باید پنجره‌ها را باز کنید تا هوای تازه سریع وارد اتاق شود و در صورت امکان، فرد گازگرفته را به پنجره نزدیک کنید. منبع نشت گاز را شناسایی و قطع کنید و سریع با اورژانس 115 تماس بگیرید. بلافاصله دستمال مرطوبی جلوی دهان و بینی‌تان بگیرید تا دچار گازگرفتگی نشوید. تا رسیدن اورژانس هیچ خوراکی یا نوشیدنی به فرد گاز گرفته ندهید چون به دلیل حالت تهوع احتمال خفگی بیشتر می‌شود. به زنان باردار، کودکان و سالمندان زودتر از بقیه آسیب‌دیده‌ها کمک کنید.