مرد عنکبوتی، زی‌زی گولو را خورده است

او که تاکنون در بسیاری از مهد‌های‌کودک‌ هم فعالیت داشته، شیفته کودکان و دنیای کودکی است.

ناظر فصیحی یا همان عمو شهاب از سال 75 در زمینه موسیقی کودک فعالیت می‌کند و سعی دارد کودکان را به سمت موسیقی‌های خاص این گروه سنی هدایت کند و آنها را از دنیای بتمن و مرد عنکبوتی و خشونتی که این روزها دنیای مدرن به زندگی انسان‌ها وارد کرده است، برهاند.

با وی درباره این آلبوم موسیقی و آنچه کودکان امروز در موسیقی به آن نیاز دارند، گفت‌و‌گو کردیم و او ضمن بررسی آسیب‌های موسیقی کودک در ایران پیشنهادهایی برای آشتی جامعه با موسیقی کودک مطرح کرد.

شما در آلبوم «فصل شادی» موسیقی پاپ کودک را تولید کرده‌اید. این کار برای نخستین‌بار است انجام می‌شود. کمی درباره دلایل این کار توضیح دهید.

کودکی، پاک‌ترین و رویایی‌ترین دوره زندگی ماست. بچه‌ها متوجه این نیستند و دوست دارند بزرگ شوند. من به عنوان یک آدم بزرگ دوست ندارم از این ایام فاصله بگیرم. کودک درونم بازیگوش است و در کل نمی‌توانم شیطنت کودکانه نداشته باشم. هنوز اغلب وسایلم اسباب‌بازی است و دوستانم بچه‌ها هستند. همین‌ها انگیزه‌ای بود تا اثری خوب برای بچه‌ها تولید کنم. از اسفند 90 تصمیم گرفتم اولین آلبوم کودک با آهنگسازی خودم را منتشر کنم. می‌خواستم این آلبوم متفاوت باشد. پاپ کودک باشد و بچه‌ها را جذب کند. می‌دیدم بچه‌ها به ریتم موسیقی پاپ گرایش نشان می‌دهند و جذب این ترانه‌ها می‌شوند. به همین دلیل تصمیم گرفتم پاپ کودک تولید کنم.

برای مجوز گرفتن مشکلی نداشتید؟

از ابتدای سال 91 به شورای شعر و ترانه وزارت ارشاد می‌رفتم و بعد متوجه شدم در این صف اصلاحیه ترانه و شعر فقط من هستم که کار کودک دارم. ارشاد هم با این‌که پاپ کودک بود مجوز را سریع صادر کرد، چون همه کارها در چارچوب سادگی هستند. کار رنگ و تصویر کودکانه دارد و همین مبین نیازهای کودکان به این نوع موسیقی بود.

فعالیت در عرصه موسیقی کودک کار راحتی نیست و حتی به نظر دشوار می‌رسد. چه شد تصمیم گرفتید در این عرصه فعالیت کنید؟

من از سال 75 تاکنون در مهد‌های‌کودک‌ و پیش‌دبستانی‌‌ها با کودکان کار کرده‌ام و همیشه به این فکر می‌کردم چرا کودکان دهه 70 به بعد موسیقی ندارند و کودکی‌شان درست و طبیعی پیش نمی‌رود. کودکان برنامه‌های تلویزیونی، فیلم‌های سینمایی و موسیقی را دنبال می‌کنند که هیچ ارتباطی با گروه سنی‌شان ندارد. برای همین تصمیم گرفتم موسیقی را برای کودکان تولید کنم که آنها را جذب کند تا کمی از موسیقی‌هایی که مربوط به گروه سنی‌شان نیست فاصله بگیرند.

چه تغییر رفتاری در گروه سنی کودکان می‌دیدید که تصور می‌کردید بدون وجود موسیقی خاص خودشان نمی‌توانند کودکی درستی داشته باشند؟

تجربه کار در مهد‌های‌کودک‌ به من نشان داد کودکان نسل جدید در پنج، شش سالگی اطلاعاتشان در حد یک آدم بیست ساله است و همه چیز را مانند یک انسان بالغ تجزیه و تحلیل می‌کنند. متاسفانه فناوری، بی‌رویه و بدون نظارت خانواده‌ها وارد زندگی امروز ما شده است. تا جایی که داریم آرام‌آرام به سمتی می‌رویم که دیگر کودک نداشته باشیم. این روزها کشتی کودکی از ساحل دور افتاده و هر لحظه دورتر هم می‌شود. اما یک‌دست صدا ندارد و من به‌تنهایی نمی‌توانم تغییر چندان عمیقی در حوزه موسیقی کودکان ایجاد کنم.

به دنبال ایجاد آرامش برای خودم و بچه‌ها هستم. مردم بیش از هر چیزی محتاج آرامش هستند. امروز ناآرامی مانند یک ویروس همه جا را گرفته. بچه‌ها بتمن می‌بینند، اما نه مدرسه موش‌ها. موهای من سفید شده، چون می‌بینم سی‌دی بتمن خیلی راحت مجوز می‌گیرد، اما من باید هزار مرحله را رد کنم تا بتوانم مجوز بگیرم. کارتون‌های قدیم پسر شجاع بود و حنا دختری در مزرعه، پلنگ صورتی و زی‌زی‌گولو، اما کارتون‌های حالا مرد عنکبوتی و بتمن است که زی‌زی‌گولو و حنا را خورده‌اند و مواردی از این قبیل که خشونت را هم در بچه‌ها رواج می‌دهد.

همیشه از تاثیر روانی موسیقی حرف می‌زنیم. به نظر شما فقدان موسیقی متناسب با کودک چه تاثیر بدی روی روحیه آنها دارد؟

ناآرامی بچه‌های امروز یک زنگ خطر است. تکنولوژی دارد همه چیز را با شتاب از بین می‌برد. ما از روی پله برقی می‌دویم. با عجله بی‌آرتی سوار می‌شویم. در جامعه آمار زایمان زودرس بالاست. همه این اتفاقات به هم ربط دارد. همه گاز می‌دهند، می‌دوند و عجله دارند. ما کانال عوض نمی‌کردیم. سر ساعت‌های خاصی می‌نشستیم برنامه کودک می‌دیدیم، اما امروز در هر کلاس مدرسه ابتدایی پنج شش نفر قرص می‌خورند برای این‌که بیش‌فعال هستند. بچه‌ها تا 12 شب بیدارند. پدر و مادر می‌خوابند؛ اما بچه بیدار است و دنبال سرعت و هیجان است. می‌خواهند مثل بتمن رفتار کنند و روی سر همکلاسی‌شان می‌پرند. حرکات خشن انجام می‌دهند. ما باید حرکتی کنیم و محصولات منطقی به بچه‌ها ارائه کنیم.

چرا تولید موسیقی کودک کم شده است؟

به دلایل اجتماعی و اقتصادی همه از موسیقی کودک فاصله گرفته‌اند و برای امرارمعاش به سمت کارهای اجرایی کم‌هزینه‌تر می‌روند. کار اجرایی مولف‌ها برای کودکان هم کم است و تنها محدود به کم بودن تولیدات عرصه موسیقی نمی‌شود.

آلبوم شما فروش خوبی داشت؟

راستش اصلا دنبال فروش آلبوم نبودم. فصل شادی یک آلبوم بهاری بود با محور نوروز. آن را به کودک درونم و به همه بچه‌ها تقدیم کردم و ده هزار نسخه بود که کادو داده شد. برخی شرکت‌هایی هم می‌خواستند کادو بدهند آن را گرفتند. خیلی‌ها از طریق مسافران به خارج از کشور رفت و روی سایتم پیام‌های خوبی گذاشتند.

با توجه به این‌که موسیقی کودک چندان پررونق نیست و حتی گاهی می‌بینیم فراموش هم شده است، کارتان را ادامه خواهید داد؟

من هرگز قید کارم را نمی‌زنم، برای برداشتن قدم بزرگ مجبورم حرکت‌هایی کنم تا کودکان را با این موسیقی آشتی دهم. ضمن این‌که خیلی دوست دارم سی‌دی دوباره منتشر و توزیع شود. دوست دارم مردم کارم را بشنوند، اما می‌دانم نیاز به این است که کار را تصویری کنم. منتظرم و امیدوارم نوروز 93 کلیپ تصویری عرضه کنم. مطمئن هستم بازتاب خوبی خواهد داشت. بچه‌های روستاها هم باید کار را بشنوند.

چرا از اول آلبوم را تصویری منتشر نکردید؟

کار را برای عرضه خیلی جاها بردم، اما گفتند باید تصویری شود تا فروش آن را بپذیرند. آلبوم اسپانسر می‌خواهد. اگر یک نهاد پیدا شود و با من همکاری کند حاضرم هیچ پولی برای خودم دریافت نکنم و کار را انجام دهم. حاضرم کنسرت خیریه هم بگذارم. اما ته ذهنم کار را یک کادو برای بچه‌های خوب ایران می‌دانم.

شما بر چه اساسی علایق و سلایق بچه‌ها را شناخته و در کارتان وارد کردید؟

از تک‌تک بچه‌ها یاد گرفتم چه می‌خواهند وگرنه مهد‌های‌کودک در خوشبینانه‌ترین حالت، آهنگ‌های بزرگسالان را که ریتم جذابی برای کودک دارد انتخاب کرده و شعر کودکانه روی آن می‌گذارند.

مهدهای‌کودک‌ با آلبوم چه برخوردی کردند؟

با این‌که من قیمت را هم پایین آوردم حاضر نشدند آلبوم را بخرند. مهد‌های‌کودک‌ از نظر برخورد با موسیقی کودک رفتار درستی ندارند و حتی حاضر به پرداخت پول برای آهنگسازی هم نیستند. در کم‌کاری مهد‌های‌کودک‌ همین را به شما بگویم که کارهایم را برای ثبت به وزارت ارشاد می‌بردم. مدام نگران بودم مبادا کسی قبل از من آنها را ضبط کرده باشد. اما دیدم سال‌هاست این کارها را در مهد‌های‌کودک‌ برای بچه‌ها اجرا می‌کنم، اما یک مهدکودک نیامده آنها را حتی ثبت کند.

آلبوم تازه‌ای هم برای کودکان خواهید داشت یا خیر؟

بله، آلبومی دارم که تا چند ماه آینده منتشر خواهد شد. در این کار یک تنبک‌نواز کودک هم حضور دارد که بسیار مستعد و تواناست. همچنین از سازهایی مانند پیانو هم استفاده کرده‌ام.

زینب مرتضایی‌فرد ‌- گروه فرهنگ و هنر