نمایش هنرمندانه مشکلات جامعه

به عقیده بسیاری این سریال با نشان دادن مسائلی که گریبان‌گیر جامعه است در خلال قصه دنباله‌دار خود بیننده را درگیر داستان و پیام‌های آموزشی خود کرد.

در همین زمینه با یک جامعه‌شناس و مشاور خانواده و ازدواج و دو منتقد آثار تلویزیونی در رابطه با موضوعاتی که این سریال به آن پرداخته است گفت‌وگو کردیم تا از خلال صحبت‌های آنان به این سوال پاسخ دهیم که آیا سریال زمانه توانسته دغدغه و مشکلات روز جامعه را منعکس کند؟

موفق در انتقال مفاهیم آموزشی

سعید قطبی‌زاده، منتقد آثار تلویزیونی و سینمایی معتقد است که سریال‌های حسن فتحی با پشتوانه فکری قوی تولید و پخش می‌شوند.

به اعتقاد او فتحی از آن کارگردانان نیست که صرفا فیلمنامه‌ای را مصور کند، بلکه همیشه در کنار هنرمندانه روایت کردن داستان یک سریال، حرفی برای گفتن هم دارد.

این منتقد به جام‌جم گفت: فتحی قصه‌هایی را انتخاب می‌کند و حرف‌هایی می‌زند که نشان دهنده این است که این فرد صاحب سخن و دیدگاه است و برای انتقال مفاهیم که دغدغه روز جامعه است تلاش زیادی می‌کند. حالا این سریال می‌تواند در مسیر زاینده‌رود باشد یا میوه ممنوعه یا سریال زمانه.

قطبی‌زاده اضافه کرد: زمانه سریالی است که حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. ممکن است این حرف‌ها به مذاق برخی خوش نیاید و نکاتی که او به آن‌ها اشاره می‌کند چندان خوشایند برخی از افراد نباشد، اما در هر حال پشت هر سکانسی پیامی برای عرضه نهفته است و این موضوع قابل تحسین است.

این منتقد افزود: یکی دیگر از نقاط قوت این سریال این است که بیشتر کسانی که قسمت‌های ابتدایی آن را دیدند، توانستند به خوبی با آن ارتباط برقرار کنند و نتوانستند بقیه سریال را رها کنند که این موضوع به تاثیرگذاری هر چه بیشتر پیام‌های این سریال کمک می‌کند.

وی اضافه کرد: این سریال در شرایط کنونی از معدود سریال‌هایی است که حرف‌های مهم و جدی برای گفتن دارد و به خوبی نیز توانست آنها را مطرح کند.

از حسن فتحی بعید بود

ناصر صفاریان اما از آن منتقدانی است که اعتقاد دارد این سریال نتوانسته از پس انتقال مفاهیمی که بر عهده دارد برآید. به اعتقاد او این سریال در مقایسه با کارهای دیگر این کارگردان مثل «میوه ممنوعه» کاری عادی و معمولی بود.

این منتقد به جام‌جم گفت: اگر نام حسن فتحی را در تیتراژ سریال زمانه نمی‌دیدم هیچ وقت به ذهنم نیز خطور پیدا نمی‌کرد که این کار را کارگردان مطرحی همچون فتحی ساخته باشد.

وی اضافه کرد: این سریال بسیار پیش پا افتاده و معمولی بود و موضوعاتی نیز در آن مطرح شده که از نظر من بسیار ناشیانه در گوشه و کنار قصه گنجانده شده‌ است.

صفاریان با بیان این‌که باید یک سریال را با توجه به پیش‌زمینه ذهنی که از کارهای قبلی سازنده آن داریم، تماشا و قضاوت کنیم، گفت: این موضوع انتظارات بیننده را بالاتر می‌برد و ما با پیش‌زمینه ذهنی که از کارهای قبلی فتحی داریم به این نتیجه می‌رسیم که زمانه نسبت به سایر آثار این کارگردان ضعیف‌تر است و مشخصا نشان‌دهنده این است که سازندگان آن وقت کمتری برای آن گذاشته‌اند.

وی ادامه داد: شخصیت پردازی در این سریال نیز بسیار ضعیف و تغییر شخصیتی همچون وکیل داستان با بازی پریناز ایزدیار خیلی سریع و البته باورناپذیر شکل گرفته بود.

صفاریان با اشاره به این‌که سریال زمانه از لحاظ مضمون و نکات آموزشی که بعضا دغدغه‌های روز جامعه را تشکیل می‌دهد در رده پایین‌تری از سایر سریال‌های این کارگردان است، گفت: به نظر من از نظر محتوایی این سریال جلوه خاص و با شکوهی از یک سریال فاخر را نشان نمی‌داد و نمی‌توانیم ادعا کنیم که موضوعاتی جسورانه را مطرح کرد و از بقیه آثار تلویزیونی بالاتر است.

پیام‌هایی که فقط سرگرم‌کننده نیست

حمدالله رضاپور، مشاور ازدواج و خانواده نیز درباره پیام‌های سریال زمانه به جام‌جم گفت: در هر سریالی، پیام‌دهنده، پیام گیرنده و از همه مهم‌تر محتوای پیام در ماجرا دخیل است.

به اعتقاد این مشاور خانواده اگر سریالی نکات آموزشی را در قالب هنری پیاده کند و با خلق تصاویر بکر و هنرمندانه و قصه‌ای جذاب آنها را به بینندگان منتقل کند اثر موفقی قلمداد می‌شود.

این مشاور در زمینه نکات آموزنده سریال زمانه به جام‌جم گفت: این‌که سریالی این‌گیرایی را داشته باشد که افراد مختلف از طیف‌های گوناگون جامعه را پای خود بنشاند و آنها را جذب داستان خود کند از مهم‌ترین موضوعاتی است که سریال زمانه در آن موفق بوده است.

همچنین این سریال به موضوعاتی اشاره کرده است که فارغ از مثبت بودن یا منفی بودن پیام‌های آن، توانسته جذب حداکثری داشته باشد و یک سری موارد را به خانواده‌ها گوشزد کند و در دراز مدت مسائل آموزشی مثبتی را در زندگی آنها به وجود آورد.

رضاپور ادامه داد: زمانه از آن سریال‌هایی نبود که تنها برای پر کردن اوقات فراغت تهیه شده باشد بلکه در خلال داستان‌های جذاب خود به دغدغه‌های روز نیز اشاره کرده است.

این جامعه‌شناس اضافه کرد: نکاتی از جمله اهمیت نقش پدر در خانواده، نمایش دادن زندگی بی‌تعادل و مشکلاتی که بر سر راه خانواده ارغوان به وجود آمد از این دست پیام‌هاست که به خوبی در این سریال به نمایش در آمده است. این واقعیت یکی از مشکلات مهمی است که امروز گریبانگیر جامعه شده است و بسیاری از خانواده‌ها از نبود پدر رنج می‌کشند و از همین بابت مشکلاتی به آنها تحمیل می‌شود.