موج سواری قیمت ها در دریای نوروز

دولتی ها از کنترل نوسانات بازار می گویند

حسن رادمرد، رییس مرکز امور اصناف و بازرگانان وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت و گو با خبرنگار «جام جم آنلاین» از تلاش دولت برای کنترل قیمت ها در ایام نوروز سخن گفته و خاطرنشان کرد: ما از تاریخ یک اسفندماه، برنامه ریزی های گسترده ای برای تنظیم بازار انجام داده ایم که درنهایت با همکاری برخی از سازمان ها و مراکز دیگر، از افزایش بی رویه قیمت ها در ایام نوروز جلوگیری کردیم.

"ما در ایام نوروز و برای جلوگیری از افزایش قیمت ها، حدود 400 نمایشگاه و بالغ بر 40 هزار غرفه توزیع کالا در سراسر کشور دایر کرده ایم که در این راه، 21 هزار واحد صنفی منتخب در دوهزار و 100 اتحادیه صنفی با ما همکاری می کنند."

وی یادآور شد: این نمایشگاه ها با عرضه کالاهای پرتقاضایی مثل کیف، کفش، شیرینی، شکلات و لوازم خانگی در ایام نوروز، فروش فوق العاده خود را ادامه می دهند و  برای افزایش عرضه میوه نیز که معمولا تقاضا برای آن در چند روز مانده به شب عید، بسیار افزایش پیدا می کند، برنامه ریزی های مشابه و دقیقی صورت داده ایم.

رادمرد در پایان اظهار داشت: برای کنترل نوسانات بازار شب عید، 10 هزار بازرس صنفی با ما همکاری می کنند و این بازدیدها و نظارت های دقیق تا پایان خریدهای نوروزی ادامه خواهد داشت.

علی پورکاوه، مدیرکل دفتر برنامه ریزی، تامین،‌ توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در گفت و گو با خبرنگار ما معتقد است که امسال قیمت میوه در مقایسه با سال قبل، تغییری نداشته است.
"ما برای تامین میوه شب عید مردم، هیچ مشکلی نداریم و به جز اختلاف قیمت های جزئی که بر سر حمل بار ایجاد می شود، هم اکنون تفاوت قیمت محسوسی را در بازار میوه سراسر کشور شاهد نیستیم."

وی تاکید کرد: به دلیل تامین کامل میوه شب عید مردم، حتی شاهد هستیم که قیمت پرتقال و سیب در برخی از میادین عرضه میوه، افت کرده است."

پورکاوه در خاتمه با بیان این که هم اکنون عوامل مویرگی توزیع کالا در سه هزار شهرستان کشور فعال هستند، عنوان کرد: علاوه بر توزیع مناسب، در زمینه نظارت بر ثبات قیمت ها هم فعال هستیم و  از سه کانال نظارتی شامل نظارت جامع در "سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان"، نظارت در"شورای اصناف" و ناظرانی متشکل از این دو گروه با همراهی بازرسان تعزیرات حکومتی، برای ثبات قیمت ها در ایام نوروز تلاش می کنیم.

فراز و فرود قیمت ها از دریچه نگاه مردم

این روزها، یکی از عمده مباحث رایج بین مردم، صحبت از قیمت اقلام ضروری و غیر ضروری در شب عید است.

در همین زمینه، برخی از شهروندان نیز در گفت و گو با «جام جم آنلاین» از دغدغه ها و نگرانی های خود درخصوص روند رو به رشد قیمت کالاها در روزهای پایانی سال سخن گفتند.

محمد رضا خسروی، کارمند یکی از شرکت های خصوصی، ضمن ابراز تاسف از افزایش قیمت برخی از کالاها در روزهای پایانی سال گفت: حداقل تا همین چند هفته قبل هم می شد با 20 هزار تومان، یک کیلو گوشت گوسفندی خرید اما در همین یک ماه پایانی سال، رفته رفته قیمت مواد غذایی بالاتر رفته است؛ به طوری که حالا یک کیلو گوشت گوسفندی بین 22 تا 28 هزار تومان فروخته می شود.

وی با بیان این که باید مسوولان، کنترل بیشتری بر روی قیمت مواد غذایی داشته باشند، تاکید کرد: شرایط در این روزهای آخر سال به گونه ای شده است که ما کارمندان با وجود یک حقوق متوسط، نمی توانیم همگام با افزایش قیمت ها، همه نیازهای ضروری خود را تا پایان امسال برطرف کنیم.

"یعنی برخلاف ادعای مسوولان، قیمت برخی از کالاها در روزهای پایانی امسال افزایش پیدا کرده که این افزایش قیمت ها با وجود ثابت بودن حقوق ما مزدبگیران، غیر منطقی و خارج از قاعده انصاف است."

مریم روزبهانی، مدرس یکی از آموزشگاه های زبان خارجی از نوسان قیمت در بازار کفش و لباس در ایام نوروز سخن گفته و یادآور شد: اگر همین حالا به پاساژهای شهر تهران سر بزنید، متوجه می شوید که فروشنده ها برای یک جفت کفش، قیمت های بسیار متفاوتی به شما می دهند.

"مثلا من در همین چند روز اخیر، برای خرید یک جفت کفش معمولی که مارک دار هم نبود، هفت قیمت مختلف از زبان فروشنده های پایتخت شنیدم."

وی خاطرنشان کرد: کلا انگار رسم شده است که در ایام نوروز، اقلامی مثل کیف و کفش و لباس که قیمت مقطوعی ندارند، بسته به سلیقه و انصاف فروشنده، با مبالغ متفاوتی در اختیار خریداران نوروزی قرار بگیرد."

کارگر یکی از شرکت های رنگ سازی تهران هم درباره قیمت کالاهای مصرفی در ایام نوروز عنوان کرد: قیمت ها در میادین میوه و تره بار و غرفه های سطح شهر، نسبت به قیمت مغازه ها، کمی پایین تر است اما وقتی قیمت یک کیسه برنج 10 کیلویی غیر ایرانی، 26 هزار تومان شده است، ما حتی توان پرداخت این هزینه ها را در ایامی غیر از عید نوروز هم نداریم.

"ما قشر کارگر جامعه با این دستمزدهای پایین نمی توانیم حتی از پس خرید بعضی از کالاهای حراج شده در شب عید بربیاییم. الان برای خرید یک کیلو مرغ ناقابل، باید حداقل چهار هزار و 500 تومان پرداخت کنیم و در چنین شرایطی که توان خریدمان ناچیز است، دیگر برای ما، بین قیمت های حراج و غیرحراج در شب عید فرقی وجود ندارد."

در ایام عید، شاهد گران فروشی هستیم

در همین خصوص، یحیی آل اسحاق، ‌رییس اتاق بازرگانی استان تهران نیز در گفت و گو با خبرنگار «جام جم آنلاین» به سوء استفاده برخی کسبه ها در ایام نوروز اشاره کرد و گفت: برخی از کسبه ها به دلیل این که نیاز عمومی مردم را در ایام نوروز تشخیص می دهند، دست به احتکار و گران فروشی می زنند که دولت باید با این فروشندگان خاطی، برخورد قاطعی داشته باشد.

"البته دولت باید از فروشندگان هم در ایام نوروز حمایت کند. مثلا اگر قیمت واقعی یک کالایی 100 تومان است، دولت نباید به فروشنده فشار بیاورد که آن کالا را 90 تومان بفروشد."

این فعال اقتصادی، ذخیره سازی مناسب کالا توسط دولت را یکی از راه های کنترل قیمت در ایام نوروز دانست و اضافه کرد: طبیعی است که در بازار عید، تقاضا به هیچ وجه کم نمی شود، به همین دلیل دولت باید برای تثبیت قیمت ها، عرضه را در روزهای پایانی سال افزایش دهد.

وی یادآور شد: در علم اقتصاد، بین تقاضاهای واقعی و تقاضاهای غیر واقعی فرق وجود دارد. در واقع،  مردم باید بتوانند بین "خرج" و "برج" خانواده خود تفاوت قایل شوند. مثلا عوض کردن دکوراسیون منزل و صرف این گونه هزینه های غیر ضروری در ایام عید، بر افزایش قیمت کالاها تاثیر مستقیم می گذارد.

آل اسحاق با اشاره به تفاوت های بین گرانی و گران فروشی، تاکید کرد: بین گرانی و گران فروشی فرق وجود دارد و البته جالب است که ما در ایام عید، شاهد گرانی و گران فروشی هستیم.

"وقتی جنسی واقعا گران شده است باید با استفاده از توزیع بیشتر، افزایش قیمت آن کالا را جبران کنیم اما اگر قیمت واقعی یک جنس، به طور غیر واقعی در روزهای نوروز افزایش پیدا کند، آنگاه باید تعزیرات حکومتی، اوضاع بازار را کنترل کند.

 شمشیر دو لبه نوروز

پرواضح است که یکی از وظایف اصلی دولت ها، راضی نگه داشتن شهروندان است. در واقع، افزایش رضایت مندی مردم با ایجاد تسهیلات و امکانات مناسب در جامعه، رابطه مستقیمی دارد.

یکی از عمده راه های راضی نگه داشتن و اقناع شهروندان، کنترل مستمر بر روند قیمت کالاها در کلیه ایام سال و بخصوص در روزهای خاصی مثل جشن نوروز است.

در حقیقت، دولت می تواند با کنترل قیمت ها در جشن هایی همچون نوروز، میزان محبوبیت و مشروعیت خود را افزایش داده و در صورتی که از این وظیفه خود اهمال کند، طبیعی است که مقبولیت آن دولت در پیشگاه مردم، افول خواهد کرد.

در همین رابطه، دکتر غلامرضا رضایی فر، کارشناس جامعه شناسی در گفت و گو با خبرنگار ما بر این باور است که اگر قیمت ها در شب عید کنترل نشود، اقشار متوسط به پایین، بیشترین ضربه را از افزایش قیمت ها خواهند خورد.

"بسیاری از شهروندان ایرانی در ایام نوروز، تمایل به مصرف گرایی دارند که بازخورد این فرهنگ غلط، مستقیما بر افزایش قیمت ها در روزهای پایانی سال تاثیر می گذارد. بخصوص طبقاتی که از بعد اقتصادی ضعیف تر هستند، به شدت از افزایش ناگهانی قیمت ها ضربه می خورند و به نوعی آن ها نیز ناخواسته متاثر از فرهنگ مصرف گرایی می شوند."

وی با بیان این که جشن نوروز همانند شمشیر دو لبه عمل می کند، تاکید کرد: این جشن به خودی خود، کارکردهای بسیار مثبتی مثل نظافت، صله رحم، مسافرت و شادابی را به همراه دارد اما وقتی این جشن تاریخی به مامنی برای اسراف و سقوط مالی مبدل می شود، کارکردهای مثبت آن کم رنگ تر دیده خواهد شد.

این فعال اجتماعی در خاتمه از لزوم فرهنگ سازی برای مدیریت بهتر ایام نوروز سخن راند و اظهار داشت: جدای از این که دولت موظف است در مقوله افزایش قیمت ها، حکم ضربه گیر را بازی کند و فشار را از دوش شهروندان بردارد، رسانه های جمعی نیز باید به فرهنگ سازی جهت مدیریت مالی ایام نوروز، توجه بیشتری داشته باشند.

امین جلالوند – خبرنگار جام جم آنلاین