هم‌نشینی تحلیل و حماسه

اگر در چند سال گذشته و به‌خصوص در جریان وعده‌های صادق، پیچ تلویزیون را به سمت شبکه سه چرخانده باشید، اذعان خواهید کرد که سه مجری برنامه «سیاست خارجی» درست در خلاف گفته ابتدای متن است.

علاوه بر مهدی خانعلی‌ زاده که سردبیری و تهیه‌کنندگی این برنامه را هم در دست دارد و الهام عابدینی که توانسته تخصص خود را با تعهد بیامیزد و اجرای در‌خور مخاطب ارائه کند، نمی‌توان از اجرای امیرحسین طهماسبی گذر کرد که سبک ویژه خود را در بیان مطالب دارد. مثلا اگر در وعده صادق 2، مخاطب شبکه سه بوده باشید، آن اجرای ویژه و ذوق طهماسبی در اصابت موشک‌های ایران به اراضی اشغالی را در خاطر خواهید داشت. طهماسبی هم مثل دیگر اعضای تیم سیاست خارجی تلاش کرده روایتی صادقانه، تبیین‌کننده و استاندارد از وضعیت سیاست خارجی ایران ارائه کند.

او در‌خصوص این سبک خاص خود در اجرا به جام‌جم می‌گوید: وظیفه‌ای بر دوش ماست، به‌عنوان کسانی که خود را در دایره نظام اسلامی و سرباز انقلاب اسلامی می‌دانند؛ چه در زمینه جمع‌آوری اطلاعات و چه متخصص شدن در وظیفه‌ای که برعهده دارند، حالا چه اجرا باشد یا هر حوزه دیگر. ما باید بتوانیم خود را مجهز کنیم تا در مواقع لازم، بهترین عملکرد و کارایی را داشته باشیم؛ هم کارایی و هم اثربخشی که در نهایت منجر به بهره‌وری شود. آنچه مدت‌ها در سیاست خارجی به‌دنبال آن بودیم، این است که بتوانیم بسته‌ای اطلاعاتی و تحلیلی به مردم ارائه دهیم که چه در شرایط بحران و چه در شرایط عادی، حاوی اطلاعات صحیح، دست اول، واقعی و میدانی از اوضاع باشد و در عین‌حال آرامش‌بخش نیز باشد؛ چرا که اساسا وقتی با تحلیل‌های درست مواجه می‌شویم، می‌توانیم پردازش صحیح انجام دهیم و به تصمیم درست برسیم اما اگر اطلاعات و خوراک خبری غلط باشد، ناخواسته مسیر اشتباه را طی خواهیم کرد.

لزوم روایت درست از توان ایران 

وی ادامه می‌دهد: در سیاست خارجی، اگر این موضوع به‌خوبی اجرا شود، برای مردم مفید خواهد بود. مردم لطف دارند، بزرگوارند، محبت دارند، نظر می‌دهند و حتی نقد خود را راحت بیان می‌کنند و ما هم می‌شنویم. تا این‌که به ماجرای حمله تروریستی به تهران رسیدیم. وقتی صحنه را نگاه می‌کردیم، طبیعی بود که در مردم نگرانی ایجاد شود. هجمه سنگین رسانه‌ای در گذشته باعث شده بود که مردم احساس کنند آیا واقعا توانمندی موشکی داریم؟ آیا می‌توانیم با اسرائیل درگیر شویم؟ بسیاری از این سؤالات که امروز در فضای مجازی مطرح است، بخشی از آن به روایت‌هایی برمی‌گردد که ما می‌توانیم ارائه دهیم. یعنی وقتی می‌گوییم «سجیل» شلیک کردیم، سجیل چیست و چه کارایی دارد؟ وقتی می‌گوییم «فتاح» یا «خرمشهر» را زدیم، اینها باید برای مردم روشن شود. شخصا به لطف خداوند متعال، این حس به من منتقل شد که باید بتوانیم حماسه و روایت حماسی را در کنار توانمندی موشکی به‌طور همزمان ایجاد کنیم. مردم امروز به روحیه و انرژی نیاز دارند و باید این خودباوری را داشته باشند. چه کسی بهتر از رسانه می‌تواند این کار را انجام دهد؟

طهماسبی بیان می‌کند: مردم باید هنگام تماشای تلویزیون، تفاوتی میان سایر رسانه‌ها با تلویزیون احساس کنند؛ مثلا وقتی شبکه سه را می‌بینند، باید با شبکه خبر که صرفا خبرخوانی و رعایت استانداردهای خبری است، تفاوت داشته باشد. باید هیجان و حماسه‌ای بر پایه عقلانیت در برنامه‌ها باشد؛ ما نمی‌خواهیم حماسه‌ای بی‌پشتوانه و پوچ بسازیم بلکه پشتوانه آن را توان موشکی کشور می‌دانیم و با یقین باور داریم که می‌توانیم و قدرتش را داریم. وقتی این باور با رسانه و بیان مجری‌ها همراه شود، مردم را دلگرم و مطمئن می‌کند و ترس را از دل آنها دور می‌سازد. 

در روز حمله به سازمان چه گذشت 

وی در بیان روایت خود از حمله به سازمان صداوسیما هم می‌گوید: روز عملیات تروریستی، ما از شب قبل مطلع بودیم که سازمان تهدید شده و منطقه ۳ هم تهدید شده بود، هرچند هدف اصلی سازمان نبود اما ساختمان شیشه‌ای شبکه یکی از اهداف دم‌دست و مهم به‌شمار می‌رفت. با این حال ما سر کارمان ماندیم، پخش و آنتن برقرار بود و نه من، نه سیاست خارجی، نه سایر شبکه‌ها و همکاران، هیچ‌کدام محل را ترک نکردیم. حتی در روز حادثه، دوستان آمدند و گفتند شرایط این‌گونه است و چه باید کرد. نتیجه صحبت‌های ما این بود که اعلام کردیم ما اینجا به عشق مردم ایستاده‌ایم چون برنامه برای مردم است و اگر باز هم تهدید شویم، عقب‌نشینی نمی‌کنیم. این با مرام و اصول ما سازگار نیست و خلاف تعهدمان به مردم است. ما ایستادیم، حتی وقتی ساختمان شیشه‌ای هدف قرار گرفت، باز هم ما ایستادیم و کارمان را ادامه دادیم. در زمان پخش شبکه سه، من، آقای فروغی و بسیاری دیگر از عوامل فنی که همیشه برای تولید بهترین برنامه سیاست خارجی حضور داشتند، سر کار بودیم. مهدی خانعلی‌زاده تهیه‌کننده برنامه هم بود و هیچ‌کدام محل را ترک نکردیم تا این‌که تهدید دوم صورت گرفت و صلاح دیدند که ادامه کار در آن محل نباشد. ما به سرعت استودیو را تغییر دادیم؛ تمهیدات فنی قبلا پیش‌بینی شده بود و به سرعت پخش را از استودیوی جدید ادامه دادیم. با اولین حمله موشکی ایران پس از انفجار صداوسیما، بلافاصله روی آنتن رفتیم و اجازه ندادیم دشمن تصور کند عقب‌نشینی کرده‌ایم یا ترسیده‌ایم. در شبکه سه، برنامه سیاست خارجی و همه مجریان و حتی برنامه ورزشی روی آنتن آمدند تا نشان دهند با چند تهدید مردم و بچه‌های صداوسیما عقب نمی‌نشینند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا سیاست خارجی مختص به یک قشر و باور خاص است؟ این‌طور بیان می‌کند: ما همیشه تلاش کردیم در برنامه‌ها، روایتی مبتنی بر کارشناسان بین‌المللی و صاحب‌نظران، به‌ویژه کسانی که از خارج ایران به مسائل نگاه می‌کنند، داشته باشیم. این کار باعث می‌شود وقتی چهره مهمانان و استناد به رسانه‌های بین‌المللی را می‌بینید، تحلیل‌ها و مطالب متنوعی به مخاطب ارائه شود. این رویکرد به‌طور ناخودآگاه، جامعیتی در میان مخاطبان ما ایجاد کرده و همچنان ادامه دارد. تلاش کرده‌ایم روایتگر این نظرات در قالب سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران باشیم. ما رسانه نظام هستیم و طبیعتا منویات نظام را پیش می‌بریم اما سعی کردیم وجه آکادمیک هم به آن بدهیم تا تحلیلگران بیرونی نیز در برنامه حضور داشته باشند و طیف‌های مختلف مخاطب را جذب کنیم. از پیام‌ها و ارتباطات مخاطبان، حتی در فضای عمومی و جمع‌های خانوادگی، بازخورد می‌گیریم؛ برخی نقد می‌کنند و می‌گویند حرف فلان کارشناس را قبول ندارند، که این نشان‌دهنده دیده‌شدن ما در میان طیف‌های مختلف است.

چیزی به‌عنوان رسانه مستقل نداریم 

این مجری ادامه می‌دهد: این‌که مخاطب نقد و ایراد دارد، خود از نقاط قوت سیاست‌خارجی ماست، چون فضایی ایجاد شده که مردم بتوانند آزادانه نظرشان را بیان کنند. بااین‌حال، باید تأکید کنم که ما رسانه نظام جمهوری اسلامی ایران هستیم و سیاست‌های رهبر معظم انقلاب را بازگو می‌کنیم؛ هیچ رسانه مستقلی در دنیا وجود ندارد، چه نیویورک‌تایمز باشد چه دیگران. حتی مجریان پرمخاطب آمریکایی نیز در خدمت منافع ملی کشورشان هستند. رسانه جمهوری اسلامی ایران هم همین مسیر را دنبال می‌کند و در خدمت منافع و امنیت ملی است.

اما نکته مهم اجرای طهماسبی در برنامه سیاست‌خارجی، شکستن مارپیچ سکوت برای بیان حقیقت است. نه‌تنها در عملیات وعده صادق 3 که در عملیات پیشین نیز صراحت بیان در کلام او، جسارت و غرور ملی را به مخاطب منتقل می‌کرد. طهماسبی درخصوص این‌که این سبک اجرای او از کجا می‌آید، عنوان می‌کند: اول از همه، همه چیز دست خداست؛ این‌که یک مجری در لحظه چه واکنشی نشان بدهد یا چه رفتاری داشته باشد که هم تفاوت ایجاد کند و هم به‌موقع و درست باشد و استانداردهای تلویزیون را رعایت کند، کاملا لطف خداست. گاهی حتی یک کلیدواژه اشتباه می‌تواند روحیه مخاطب را به‌هم‌بریزد و او را مضطرب کند، پس حساسیت بالایی دارد. این‌که الان من درباره حملات موشکی ایران بااحساس و از ته دل حرف می‌زنم، اگر خدا نخواهد این کلام جاری نمی‌شود. البته عشق به کشور و مردمم، دیدن این همه سال سختی مردم و آرزوی این‌که روزی اقتدارشان با عظمت در تلویزیون بیان شود، همه انگیزه من است. سال‌ها درباره امنیت ملی صحبت کرده‌ام، چه در وعده‌های صادق 1، 2 و 3، و چه در وقایع مختلف کشور، همیشه منتظر بودم که بتوانم آرامش را به مردم منتقل کنم.

دنبال آنتن‌پرکردن نیستیم 

طهماسبی تاکید می‌کند: اگر قرار باشد سیاست‌خارجی هم به برنامه‌های فانتزی و صرفا پرکردن آنتن تبدیل شود، هیچ فایده‌ای ندارد. ما همواره بر پمپاژ ایران قوی و قوی‌تر شدن هر روزه تأکید داشته‌ایم و این رسالت ما بوده است. امیدوارم توانسته باشیم وظیفه‌ای را که بر عهده داشتیم، به‌درستی انجام دهیم؛ سال‌هاست از بیت‌المال ارتزاق می‌کنیم تا روزی به درد مردم بخوریم و اگر جا بزنیم، باید پاسخگوی خون ۳۰۰هزار شهید این سرزمین باشیم. امیدوارم مردم از ما حس امید و امنیت گرفته باشند و عظمت ایران را احساس کرده باشند. اگر فقط همین یک هدف را محقق کرده باشیم، برای سال‌ها و نسل‌های آینده کافی است.

4 ساعت خواب برای کار مداوم 

طهماسبی با بیان این‌که در شبکه سه و با مدیریت آقای فروغی، هیچ خط‌قرمزی جز منافع و امنیت ملی نداریم، می‌گوید: اما این‌که چقدر توانمندی و تمرین و تسلط به ادبیات داشته باشی تا در لحظه، درست رفتار کنی و مخاطب را خوشحال و باانگیزه کنی و ترس از او دور شود، به خود مجری برمی‌گردد. البته روایت صرف کافی نیست، چون مخاطب بسیار باهوش است. نکته مهم این است که چقدر خودت را مجهز کرده‌ای؛ مخصوصا وقتی برنامه‌ها پشت‌سرهم است. این را هم بگویم که ما در سیاست‌خارجی یک تیم ثابت و حرفه‌ای داریم که همیشه با هم همکاری می‌کنیم؛ جمعی از بهترین دوستان حوزه محتوا که روز و شب‌مان صرف سیاست‌خارجی و انتقال درست اطلاعات به مخاطب می‌شود. در همین 7 ــ 6 روز اخیر، شاید شب‌ها بیشتر از 4 ــ 3 ساعت نخوابیده‌ایم، چون به مردم و کشورمان عشق داریم و امنیت برای‌مان مهم است. این تیم دائم با هم در تماس هستند و در مواجهه با رویدادهایی مثل حمله تروریستی اسرائیل یا عملیات‌های مهم، بچه‌های علاقه‌مند به ایران و حتی برخی خارج از کشور به ما می‌پیوندند، مشورت و ایده می‌دهند و مسئولانه همراهی می‌کنند تا محتوای غنی و دقیق تولید شود. در انتخاب کلمات و نحوه بیان، تلاش می‌کنیم هم نگرانی مخاطب را کاهش دهیم و هم حس غرور و واقعیت را منتقل کنیم. بسیاری از عزیزان خارج از کشور هم با ارسال تحلیل و ویدئو به ما کمک می‌کنند. هدف ما این است که با کمترین اشتباه و نقد، بهترین محتوا را ارائه کنیم؛ البته می‌دانیم هنوز به نقطه ایده‌آل نرسیده‌ایم و هر روز باید بهتر شویم. اگرچه ممکن است برخی به ادبیات من ایراد بگیرند، اما فعلا تصمیم گرفته‌ایم همین مسیر را ادامه دهیم. هریک از اعضای تیم، وظیفه خاص خود را دارند؛ مثلا من باید حس امید را منتقل کنم و اگر به آن اعتقاد نداشته باشم، مخاطب باور نمی‌کند.

این مجری در ادامه بیان می‌کند: مخاطبان با پیام‌ها و تماس‌های‌شان نشان می‌دهند که صداقت و احساس ما را درک می‌کنند. ما تمام تلاش‌مان را می‌کنیم تا دشمنی‌هایی که امروز با آن روبه‌رو هستیم، به‌درستی برای مردم تبیین و وجه آکادمیک سیاست‌خارجی حفظ شود. حتی وقتی به‌واسطه پررنگ‌شدن برخی حوادث، موضوعاتی مثل فلسطین کمرنگ‌تر می‌شود، ما اجازه نمی‌دهیم از آنتن حذف گردد و دشمنی آمریکا با مردم ایران را همواره در صدر برنامه‌ها قرار می‌دهیم تا مخاطب بداند تهدید اصلی از کجاست. بنابراین، زنده‌نگه‌داشتن حافظه تاریخی و بازگوکردن کدهای رسانه‌ای، آن‌هم از زبان دیگران و نه‌فقط سیاستمداران ایرانی، باعث می‌شود مخاطب متوجه شود حتی اگر در دوران آرامش به‌سر می‌بریم، نبرد ما هنوز تمام نشده است. طرف مقابل مدام خودش را آماده می‌کند و ما هم باید به همان اندازه آماده باشیم؛ زیرساخت‌های اقتصادی و شکاف‌های اجتماعی‌مان را ترمیم و معضلات داخلی را برطرف کنیم، وگرنه آسیب می‌بینیم. سعی کردیم این نگاه را در سیاست حفظ کنیم. این‌که ما دائم از توانمندی و اقتدار ایران حرف می‌زنیم و تأکید داریم که ایران باید روی پای خودش بایستد، به‌خاطر این است که باور «ما می‌توانیم» را تقویت کنیم؛ حتی اگر برخی این عبارت را به تمسخر گرفتند، ما آن را به مردم منتقل کردیم تا بدانند به همان اندازه که طرف مقابل خودش را بزرگ نشان می‌دهد، ما هم توانمند هستیم و می‌توانیم نظم امنیتی منطقه را تغییر دهیم. نمونه‌اش همین است که امروز عربستان‌سعودی یا چین به‌دنبال میانجی‌گری برای بهبود روابط با ایران هستند، چون می‌دانند اگر بخواهند در منطقه موفق باشند، باید رضایت تهران را جلب کنند.