بله تحریم بسیار اثرگذار است ولی مهم، عاجز نبودن مدیریت کشور در اینگونه تدابیر است که باید انجام میشد و نشد و ما یک عقبگرد هم کردیم؛ یعنی حدود ۳۵درصد از استهلاک سرمایه در کشورمان در این دهه جبران نشد. نهفقط رشد اقتصادی ما نزدیک به صفر بود، بلکه وضعیت ما در استهلاک سرمایه، ۳۵درصد هم منفی شد. طی دهه۹۰ این امکان وجود داشت که از ظرفیتهای درونی و مناسبات بینالمللی استفاده شود و گشایش پدید آید اما ما شاهد یک تعطیلی نسبی شدیم. در درون کشور کارهایی که باید صورت میگرفت، انجام نشد.در کنار این موضوع هم کاهش قیمت نفت را داشتیم که حتما اثرگذار بود و هم محدود شدن فروش آن را. ما روزانه در حدود ۳۰۰ ــ ۲۰۰ هزار بشکه نفت را میتوانستیم صادر کنیم و با توجه به تحریمهای آمریکا بیش از این ممکن نبود.خانم کلینتون، وزیر خارجه دولت اوباما رسما اعلام کرد که تحریمهای وضعشده علیه ایران بالاترین تحریمها در طول تاریخ است که هیچ کشوری دچار آن نشده و اقتصاد ایران را فلج خواهد کرد. انتظارشان توقف و فلج شدن اقتصاد بود اما در ادامه با توجه به اینکه در همان دوره هم تلاشهایی توسط دولت سیزدهم، بنگاهها، مردم و... صورت گرفت که روال عادی زندگی ملت ایران زیاد تحت تأثیر و فشار تحریمها قرار نگیرد، بنابراین تدبیر دولت آمریکا محقق نشد وهمین مقدار هم جای تقدیر دارد.درعینحال سهم تحریمها دروضعیت اقتصادی ما سهم خیلی بالایی نیست. اینطور که به یاد میآورم،اتاق بازرگانی ایران چندتحقیق درباره این موضوع انجام داده بود و میزان آن درمشکلات اقتصادی ایران حدود۳۰درصد بود و بقیه عوامل مربوط به تحریمها نبود.
