لایه‌های پنهان جنگ اوکراین

در یکسوی این جنگ، روسیه است که دلایل خود را برای آغاز این جنگ دارد و در سوی دیگر، اوکراین، آمریکا و جمع زیادی از کشورهای ناتو و غیرناتو هستند که در طول این یکسال از هیچ کمکی برای تقویت اوکراین دریغ نکردهاند. یکی از مهمترین دلایلی که از سوی روسیه بهعنوان ریشه این جنگ مطرح شده، خلف وعدههای ناتو و نقض تعهداتی است که در گذشته داده است؛ البته با ورق زدن تاریخ میتوان ریشههای این جنگ را بهصورت دقیقتری بررسی کرد. در اینجا نگاهی انداختهایم به نقاط عطف روابط روسیه و اوکراین تا شاید شفافتر بتوان به این مسأله پرداخت: ۱۹۱۸پس از انقلاب روسیه، تحرکات ملی اوکراین برای خودمختاری آغاز و جمهوری خلق اوکراین در صحنه بینالمللی بهرسمیت شناخته شد و این کشور در ۲۳ ژوئن ۱۹۱۷ استقلال یافت. ۱۹۲۲از زمان استقلال اوکراین، درگیریهایی میان روسیه و این کشور وجود داشت و درنهایت اوکراین سال ۱۹۲۲ در قالب یکجمهوری خودمختار به اتحاد جماهیر شوروی کمونیستی پیوست. ۱۹۹۱اوکراین در سال ۱۹۹۱ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق با برگزاری یک همهپرسی، اعلام استقلال کرد. این همهپرسی همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. ۲۰۰۴در پی پیروزی ویکتور یانوکویچ، نامزد مورد حمایت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری، اعتصابهایی با هدایت غرب صورت گرفت که به انقلاب نارنجی شهرت یافت و نهایتا نتایج انتخابات لغو شد. ۲۰۰۸با کنار گذاشتن یانوکویچ، مسیر برای پیوستن اوکراین به ناتو هموار شد و سازمان ناتو به اوکراین نوید داد که این کشور روزی عضویت این پیمان نظامی را کسب خواهد کرد. ۲۰۱۰یانوکویچ که در سال ۲۰۰۴ با انقلاب نارنجی کنار گذاشته شده بود، توانست در انتخابات این سال، تیموشنکو را شکست دهد و به ریاستجمهوری برسد. ۲۰۱۲اتحادیه اروپا در این سال دور جدیدی از تلاشها را برای گسترش چتر خود بر اوکراین آغاز کرد که بخشی از این تلاشها به معاهده همکاری با اوکراین اختصاص داشت. ۲۰۱۳یانوکویچ، توافق اتحادیه اروپا را رد کرد و پس از آن اوکراین شاهد اعتصابهای گسترده از سوی حامیان غرب و مخالفان روسیه بود که برخی مقامهای ارشد آمریکایی هم در میان معترضان بودند. ۲۰۱۴پس از گسترش اعتراضات، یانوکویچ از قدرت برکنار شد و کمی بعد روسیه به کریمه لشکرکشی و خاک کریمه را به روسیه ضمیمه کرد. پس از آن جنگ داخلی در شرق اوکراین آغاز شد. ۲۰۲۲نقطه پایانی تنشها میان روسیه و غرب بر سر اوکراین، جنگ نظامی بود که اسفند سال گذشته با حمله نیروهای روسیه آغاز شد و یکی از اهداف جنگ، نجات اوکراین از خطر گسترش فاشیسم بود. روزنامه جام جم