اردوی فیلمسازی؛ از ایده تا تولید

خروجی بحث تنوع ژانری و توجه به اقلیم و فرهنگ مناطق مختلف کشور که در قالب فیلم‌های مختلف دوره اخیر جشنواره فیلم کوتاه نمود داشت و حتی در داوری هم با ضریب بالایی لحاظ شد در فضای آموزشی و کلاس‌های انجمن در دفاتر ۵۲گانه انجمن در سراسر ایران هم بروز و ظهور دارد. یکی از مهم‌ترین طرح و برنامه‌های انجمن سینمای جوانان ایران در دوره جدید، برپایی اردوی منطقه‌ای فیلمسازی «ایده تا تولید» است که از اوایل امسال کلید خورد و این روزها چهارمین دوره خود را سپری می‌کند. هر دوره از این اردوهای فیلمسازی به میزبانی یک دفتر انجمن برگزار می‌شود و هنرجویان انجمن که سابقه فیلمسا‌زی فیلم کوتاه دارند، طی چند روز و تحت آموزش و هدایت کارگاهی اساتیدی معتبر و شناخته شده، ایده‌ها و طرح‌های خود را مطرح و بعد از تایید، آن را به فیلمنامه تبدیل می‌کنند و می‌سازند.

نکته ویژه و قابل اشاره این اردوها، توجه به ژانر است که در راستای سیاست‌های مدیریت انجمن سینمای جوان قرار دارد و هرکدام از استادان مسئولیت هدایت هنرجویان فیلمساز را در یک ژانر مشخص به عهده می‌گیرند. این اردو و تمرین فیلمسازی گرچه با آزمون و خطاهایی روبه‌روست و شاید در یک بازه زمانی کوتاه مدت، نتواند حق مطلب را ادا کند اما در همین مدت و تجربیات کم گاهی به خروجی‌های خوب و قابل دفاعی هم رسیده است و مهم‌تر این‌که در درازمدت و درصورت استمرار، این توجه به ژانرها، اقلیم و فرهنگ‌های مختلف کشور به یک روند مثبت تبدیل می‌شود و هم به کار خود فیلم کوتاه می‌آید و هم در آینده سینمای بلند و حرفه‌ای ایران هم می‌تواند از آن بهره مند شود. بوشهر، همدان و اردبیل سه میزبان قبلی اردوی ایده تا تولید انجمن سینمای جوان بودند و بعد از برگزاری اردوی چهارم در مشهد، پنجمین اردو هم اواخر سال در کاشان برگزار خواهد شد.

دوره چهارم، رنگ و بویی از بوم مشهد

در چهارمین اردوی ایده تا تولید که این روزها در مشهد برگزار می‌شود، ۱۵هنرجوی فیلمسازی در کارخانه نوآوری گرد هم آمده‌اند تا تحت آموزش، نظارت و هدایت کمال تبریزی، همایون اسعدیان و امیرشهاب رضویان از صفر تا صد خلق و تولید سه فیلم کوتاه را طی کنند. کمال تبریزی با تجربه ساخت فیلم‌هایی چون مارمولک، لیلی با من است، مارموز، ما همه با هم هستیم، طبقه حساس، از رئیس جمهور پاداش نگیرید و همیشه پای یک زن در میان است، استاد گروه کمدی، همایون اسعدیان با تجربه ساخت فیلم‌هایی چون طلا و مس، بوسیدن روی ماه و یک روز به‌خصوص، استاد گروه ملودرام و امیرشهاب رضویان هم با تجربه ساخت فیلم‌هایی چون تهران ساعت ۷ صبح، مینای شهر خاموش و سفر زمان، استاد گروه فانتزی و علمی ــ تخیلی این دوره است. توجه به این سه ژانر که سینمای کوتاه ایران کمتر سراغ آنها می‌رود، امیدوارکننده است و درصورت خروجی مناسب، این امیدواری افزایش هم می‌یابد.

در مراسم افتتاحیه چهارمین اردوی فیلمسازی ایده تا تولید که علاوه بر این هنرمندان، افرادی چون مهدی آذرپندار مدیرعامل انجمن سینمای جوانان، سعید پوراسماعیلی معاون آموزش انجمن سینمای جوانان، آرش رصافی مشاور عالی انجمن سینمای ایران، عالیه هاشمی مدیر آموزش انجمن سینمای جوانان ایران، سیدمیثم موسوی‌مهر مدیرعامل موسسه شهرآرا، محمد حسین‌زاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، سوسن محمدزاده رئیس گروه سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی و سیدوحید سیدحسینی مدیر انجمن سینمای جوانان مشهد حضور داشتند، به بحث اقلیم و اشاره به ظرفیت‌های بومی و فرهنگی مشهد هم اشاره شد.

سیدمیثم موسوی‌مهر، مدیرعامل موسسه فرهنگی شهرآرا دراین خصوص گفت: برنامه ما این است که موضوعات مرتبط با شهر خودمان را به اشتراک بگذاریم و به تولید برسانیم. بخشی از آن رویداد تولید فیلمنامه است و بخشی دیگر را با همکاری و تفاهم با انجمن سینمای جوانان ایران، بنیاد سینمایی فارابی و دیگر موسسات سینمایی پیش می‌بریم و امیدواریم به سمت خروجی‌های قابل قبول و تاثیرگذار گام برداریم.
محمدجواد میری، پژوهشگر هم درباره هویت شهر مشهد و ظرفیت‌هایی که فیلمسازها برای نمایش فرهنگ و بوم مشهد می‌توانند استفاده کنند، توضیح داد: مسأله اصلی این است که هویت امروز مشهد چیست؟ نگاه‌های مختلف تاریخی، ژورنالیستی و آکادمیک درباره مشهد هست و خوب است که نگاهی بینابینی داشته باشیم که کاربردی باشد.

سیدوحید حسینی، مدیر دفتر مشهد انجمن سینمای جوانان ایران هم درباره این اردو که با همکاری انجمن سینمای جوان ایران، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی و موسسه فرهنگی شهرآرا برگزار و با هدف کوتاه کردن فاصله آموزش هنرجویان تا تولید برگزار می‌شود، گفت: براساس توافق صورت گرفته برای برگزاری این اردو، قرار بر آن است تولیداتی که در مشهد صورت می‌گیرد، رنگ وبویی از بوم مشهد داشته باشد و سه فیلم با همین فضا تولید شود. چهارمین اردوی فیلمسازی «ایده تا تولید» در روند برنامه‌های دفتر مشهد انجمن، به تفاهم‌نامه چهارمیلیاردی موسسه فرهنگی شهرآرا پیوست و قرار بر این شد که سه فیلم کوتاه پایان دوره اردوی فیلمسازی ایده تا تولید، جزو ۲۰فیلم کوتاه تفاهم‌نامه قرار بگیرد و فیلمنامه‌های این سه فیلم‌ کوتاه هم طبق مفاد ذکرشده در این تفاهم‌نامه باشد.

مراسم افتتاحیه چهارمین اردوی فیلمسازی ایده تا تولید انجمن سینمای جوانان ایران با معارفه استادان، دستیاران، مدیران تولید گروه‌ها و فیلمسازان جوان بورسیه‌شده در این اردو به پایان رسید و ۱۵فیلمساز شرکت‌کننده به سه کلاس با ژانرهای اشاره‌شده رفتند تا در دو روز اول اردوی فیلمسازی پیش‌تولید و انتخاب لوکیشن، بازیگر و عوامل را کامل کنند و درنهایت از روز سوم وارد مرحله تولید شوند. اختتامیه چهارمین اردوی فیلمسازی «ایده تا تولید» هم شنبه ۶ اسفند امسال با نمایش هر سه فیلم کوتاه پایان دوره برگزار خواهد شد.

دوره سوم، فرصتی استثنایی برای هنرجویان

سومین دوره فیلمسازی ایده تا تولید دی‌ماه امسال به میزبانی انجمن سینمای جوانان اردبیل و با محوریت ساخت سه فیلم کوتاه در ژانرهای معمایی، پلیسی، کمدی و ملودرام برگزار شد. شش استان اردبیل، آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، زنجان، قزوین و گیلان در این اردوی تخصصی فیلمسازی فیلم کوتاه مشارکت داشتند. هادی مقدم‌دوست که امسال با فیلم عطرآلود در بخش سودای سیمرغ چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت، عطاءا... مجابی و سعید نجاتی، سه استاد اردوی سوم ایده تا تولید بودند.

میردولت موسوی، رئیس انجمن سینمای جوان اردبیل درباره روند برگزاری سومین دوره فیلمسازی ایده تا تولید گفته بود: این اردو برای فیلمسازان و هنرجویان ما فرصتی استثنایی به وجود آورد تا در مراحل مختلف در جریان کار بگیرند و همراه با مدیر تولید، فیلمبردار، صداگذار، دستیاران و سایر گروه‌ها بتوانند از تجربیات آنها استفاده کنند. ۲۵ نفر از اعضای انجمن سینمای جوان استان اردبیل در این اردو حضور داشتند تا در کنار بهره‌مندی از آثار تولیدشده، در فرآیند کار تخصصی تولید فیلم قرار بگیرند و تجربه ارزشمندی برای خود به‌دست‌آورند.

دوره دوم، آموزش کاربردی‌تر

دومین اردوی فیلمسازی ایده تا تولید تیر و مردادماه امسال به میزبانی دفتر همدان برگزار شد. شهرام مکری، داریوش غریب‌زاده و علی ملاقلی پور سه استاد این دوره بودند و ۱۵فیلمساز فیلم کوتاه از استان‌های همدان، ایلام، کرمانشاه، لرستان، کردستان و البرز را برای ساخت سه فیلم هدایت کردند. علی ملاقلی‌پور، استاد گروه ژانر کمدی، شهرام مکری، استاد گروه ژانر رازآلود و داریوش غریب‌زاده هم استاد ژانر ملودرام بود.
شهرام مکری زمان برگزاری ایده تا تولید درباره این رویداد گفته بود: حرکت دوره‌های آموزش فیلمسازی به سمت فرم جدید که هم عملی و هم کاربردی‌تر است، در مقایسه با دوره‌‌های تئوری و محتوایی، مسأله‌ای است که سال‌ها فضای آموزش در فیلمسازی به آن نیاز داشته است.

دوره اول، تجربیات ژانری

نخستین اردوی فیلمسازی ایده تا تولید اردیبهشت‌ماه امسال در بوشهر برگزار شد. مهدی جعفری، عادل تبریزی و ارسلان امیری، سه استاد این دوره بودند که هدایت هنرجویان فیلمسازی را برای تولید سه فیلم کوتاه در ژانرهای مختلف به عهده داشتند؛ جعفری استاد ژانر سینمای جنگی و دفاع‌مقدس، تبریزی استاد ژانر کمدی فانتزی و امیری هم استاد ژانر وحشت و رازآلود بود.

ارسلان امیری، کارگردان فیلم «زالاوا» زمان برگزاری اولین دوره ایده تا تولید گفته بود: ژانرها به‌دلیل این‌که فرم‌های جواب‌پس‌داده‌ای در زبان سینما هستند و از لحن و فرم خاصی در نگارش فیلمنامه، تولید و تدوین بهره‌مندند، به‌تنهایی باعث می‌شوند که یک فیلمساز جوان که سینما را با فیلم‌کوتاه آغاز کرده است، در دل کار و در عمل، فرم‌ها را آموزش ببیند. ژانر مانند یک الگو، باعث می‌شود که سینماگران در فیلم کوتاه درگیر سینمای تجربی شوند و با کار کردن در ژانر ذهن سینمایی خود را در ساختار و البته موضوع، بازتر کنند.

روزنامه جام جم