تحویل این سامانههای پدافند هوایی( از نوع پاتریوت) نقطه آشکارساز راهبرد کلان آمریکا مبنی بر حفظ تنش در اطراف روسیه است. بدیهی است چنین اقدامی با سکوت روسیه همراه نخواهد بود.
پس از اینکه رسانههای آمریکایی در سهشنبه ۱۳دسامبر۲۰۲۲ گزارش دادند که پنتاگون در حال نهایی کردن طرحهایی برای ارسال سامانههای دفاع موشکی پاتریوت به اوکراین است، مسکو در بیان و در عمل به این موضوع واکنش نشان داد. سفارت روسیه در واشنگتن روز چهارشنبه در بیانیهای اعلام کرد هرگونه ارسال موشکهای پاتریوت آمریکا به اوکراین میتواند عواقب پیشبینیناپذیری در پی داشته باشد و امنیت جهانی را تهدید کند. در بیانیه سفارت روسیه آمده است: «اگر این موضوع تأیید شود، شاهد یک اقدام تحریکآمیز دیگر از سوی دولت[بایدن] خواهیم بود که میتواند به عواقب غیرقابل پیشبینی منجر شود.»
استقرار موشکهای بالستیک از سوی روسیه
پاسخ روسیه به اقدام آمریکا در ارسال سامانه پاتریوت، محدود به اظهارات و مواضع سیاسی و رسمی نشده است. وزارت دفاع روسیه اخیرا با انتشار یک ویدئو و در اقدامی کمسابقه استقرار موشکهای بالستیک قارهپیمای یارس را رسانهای کرد. این رویداد، درست دو روز پیش از سالروز تاسیس نیروهای موشکهای راهبردی روسیه اعلام شد. در ویدئوی وزارت دفاع روسیه آورده شده است که اهمیت این عملیات در این واقعیت نهفته است که این موشکها طبق برنامه از پیش تعیین شده عملیاتی خواهند شد. این موشکهای هستهای این امکان را فراهم میکند تا در برابر هرگونه اقدام راهبردی آماده باشیم.
تردید درمورد فایدهمندی پاتریوت
شبکه بیبیسی در یکی از گزارشهای خود اذعان کرده است استقرار سامانههای موشکی پاتریوت نمیتواند لزوما موفقیت ساختار پدافندی اوکراین در برابر توان موشکی روسیه را تضمین کند، بهخصوص اگرپای موشک بالستیک درمیان باشد. بیبیسی در این خصوص مینویسد: «سامانه آمریکایی پاتریوت همیشه یکی از مزیتهای نسبی آمریکا و متحدان این کشور در حوزه دفاع موشکی محسوب شده و در مناطق مختلفی از جهان از آن به عنوان ابزاری برای دفاع در برابر حملات موشکی احتمالی یاد شده است؛ اما کارشناسان نظامی در مورد اثربخشی این سامانه در جنگ اوکراین تردید دارند. کشور اوکراین با طیف وسیعی از تهدیدات روسیه مواجه است و پاتریوت ممکن است در برابر برخی از این تهدیدها خوب ظاهر شود ولی در برابر برخی دیگر چندان مفید نخواهد بود.»مرکز آمریکایی مطالعات راهبردی و بینالمللی در گزارش ماه ژوئیه خود آورده است که در حال حاضر هر موشک رهگیر برای استفاده در سامانه پاتریوت تقریبا چهار میلیون دلار هزینه برمیدارد، علاوه بر این که به ازای هر پرتابگر هم باید حدود ۱۰میلیون دلار خرج کرد. از سوی دیگر، برای راهاندازی و نگهداری هر آتشبار پاتریوت به ۹۰نیرو نیاز است و یکی از دلایلی که تاکنون ایالات متحده تمایلی به ارسال این سامانه پیچیده به اوکراین نداشته همین مسأله بوده چراکه ارسال این سامانه به معنی ارسال نیروی همراه است که قطعا باعث تحریک روسیه شده و خطر اصابت هر کدام از این موشکهای آمریکایی به داخل خاک روسیه نیز وجود دارد که میتواند موجب تشدید درگیریها شود.در نتیجه نیروهای آمریکایی باید ابتدا نیروهای اوکراینی را درمورد نحوه استفاده و نگهداری از این سیستم و هدفگیری و استفاده از رادار به صورت پیشرفته آموزش دهند. موضوعی که تاکنون توسط مقامات آمریکایی به آن اشارهای نشده است. در هر حال، سامانه پاتریوت در برابر موشکهای بالستیک کوتاهبرد تا اندازهای موثر خواهد بود اما قرار نیست با یک آتشبار، مسیر جنگ اوکراین تغییر کند. پاتریوتها قدرت حفاظت از یک شهر بزرگ مانند کییف با حتی شهرهای مناطق شرقی این کشور را ندارند.
آمریکا، آتش جنگ را شعلهور میکند
رویکرد آمریکا در جنگ اوکراین، بر مبنای تعمیق بحران شکل گرفته است. بر اساس اسناد آشکاری که منتشر شده ،َآمریکا با هدف فروش سلاح بیشتر و کسب پول بیشتر قصد دارد جنگ در اوکراین را حداقل تا پایان سال۲۰۲۵ ادامه دهد. سخنگوی وزارت خارجه روسیه میگوید این اسناد منتشر شده و مقامات آمریکا هم تلاش ندارند آنها را مخفی کنند. به گفته زاخارووا، رسانههای آمریکایی آشکارا از جزئیات فساد کاخسفید-کییف-کاخسفید لذت میبرند. این شرایط فسادزا توضیح میدهد چرا دولت بایدن کنگره را ترغیب کرده ۳۷میلیارد دلار کمک اضافی برای اوکراین در بودجه سال۲۰۲۳ آمریکا گنجانده شود. بخش قابلتوجهی از این کمک مالی صرف نیازهای ارتش اوکراین شده و سپس تصمیم گرفته میشود که چه مقدار از این کمکهای مالی باید در صندوقهای خصوصی، بانکهای جهانی و اروپایی پسانداز شود. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه نیز در واکنش به اقدامات واشنگتن و اعضای ناتو اعلام کرده ارتش روسیه ممکن است برای مدت طولانی در اوکراین بجنگد، اما وی نیازی به بسیج سربازان ذخیره در این مرحله از جنگ با اوکراین نمیبیند.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد