توجه به مصالح عمومی در مدیریت شهری

در این میان، مفهومی عمیق به نام مصالح عمومی شهروندان وجود دارد كه اعضای جدید شورای شهر پس از انتخاب توسط مردم، باید نسبت به آن توجهی ویژه داشته باشند. این مفهوم كلیدی، حكم معیار و مقیاسی دارد كه می‌توان با تفسیر دقیق، صحیح و در نظر گرفتن مصادیق صحیح در قبال آن، اقدامات به‌سزایی را صورت داد، اقداماتی كه قطعا تحقق آنها منجر به كسب فرصت‌های عمومی و متعاقبا، از بین رفتن بسیاری از تهدیدات شهری خواهد شد.

زمانی كه به تاریخچه شهر و شهری شدن یا همان رواج مفهوم مدنیت می‌نگریم، به نام یونان باستان می‌رسیم. یونان را می‌توانیم مصداق بارزی از آغاز پروسه شهری شدن تصور كنیم.

یونانی‌ها گرد هم آمدند و دولت - شهر‌هایی را ایجاد كردند که از قِبَلِ آن گردهمایی‌ها خیر و مصحلت عمومی همگان تامین می‌شد. از دل آن دولت-شهرها، فیلسوفانی چون ارسطو و افلاطون برآمدند كه تا امروز سرمشق بسیاری از اندیشمندان دانش‌های اجتماعی هستند.

اگر به اندیشه این فلاسفه نظری اجمالی بیفكنیم، خواهیم دید «مصالح عمومی» كلیدواژه تمام مباحث فلسفی آنها در ارتباط با دولت - شهرها بوده است.

امروز قرن‌ها از پایه‌گذاری شهرها و زندگی شهری در جهان اعم از باستان و دوره‌های جدید تمدنی می‌گذرد، اما به‌نظر می‌رسد در شهرهای ما، علی‌الخصوص شهرهای با مركزیت سیاسی و اقتصادی، مفهوم «مصالح عمومی» به‌درستی فعلیت نیافته و مدیریت شهری كلانشهرها به دلایل مختلف در به‌كارگیری نگاهی كه متضمن این مفهموم محوری باشد، توفیق چندانی نداشته است.

ذكر دلایل این ناكامی در زمینه‌های مختلف ملموس است و نیازی به ذكر دوباره نیست. اما آنچه امروز بر همه ما شهروندان اعم از انتخاب‌كننده و انتخاب‌شونده ضروری به‌نظر می‌رسد، این است كه نگاه‌مان را در مدیریت شهری از یك نگاه فرداگرایانه كه برآیندی جز تامین منافع گروه‌های حداقلی را دربر نخواهد داشت، تغییر داده و به سمت تحصیل و تامین منافع حداكثری برای حداكثر شهروندان، تحت عنوان «خیر و‌ مصالح عمومی» گام برداریم.

پر واضح است جوانان متدین، تحصیلكرده و متخصص می‌توانند با سرعت و كیفیت بیشتر، توأمان چنین مطلوبیتی را محقق نمایند.

زمانی كه این مطلوبیت تحقق پیدا كند، شاهد رفع بسیاری از معضلات و در عین حال مشاركت عمومی در حل و فصل بسیاری از معضلات شهری خواهیم بود.

از این رو لازم است مفهوم مصالح عمومی و مشتقات و مصادیق آن، به‌خوبی توسط اعضای جدید شورای شهر درك شود و در سایه این ادراك، گام‌های موثری در راستای تعالی و پیشرفت همه‌جانبه در شهرهای مختلف كشور عزیز و اسلامی ما برداشته شود.

سجاد ریحانی‌ نژاد - کارشناس حقوق عمومی / روزنامه جام جم