آخرین راه درمان آکنه/عوارض مصرف آکوتان

به گزارش جام جم، در این زمان گاهی افراد تصمیم‌های نسنجیده‌ای می‌گیرند و روش‌های درمانی مختلف برای گرفتن نتیجه انتخاب می‌کنند. غافل از این‌که گاهی برخی قرص‌ها یا داروهای موضعی، عوارضی بیشتر از خاصیت درمانی برای فرد دارد و ممکن است سلامت او را به خطر اندازد. آکوتان یکی از داروهای قوی برای درمان آکنه است که عوارض جانبی زیادی هم دارد. بنابراین در این زمان، بهترین راه حل آغاز یک روش درمانی نزد پزشک متخصص و با در نظر گرفتن همه شرایط حفظ سلامت فرد است. به گفته دکتر زهره نیکبخت، متخصص پوست و مو، آکوتان دارویی است که بعد از نتیجه نگرفتن از درمان‌های دیگر به سراغ آن می‌رویم. این دارو فقط با تجویز پزشک و بعد از انجام آزمایش‌های لازم باید مصرف شود تا از بروز عوارض جانبی غیرقابل کنترل پیشگیری شود.

بدون نظر پزشک، آکوتان مصرف نکنید

داروی ایزوترتینوئین، دارویی بسیار قوی برای درمان آکنه‌های شدید پوستی است که باعث کاهش فعالیت غدد چربی و کوچک شدن اندازه آنها می‌شود. معمولا قرص آکوتان با فرمول اساسی ایزوترتینوئین که با چند نام تجاری دیگر نیز در شرکت‌های داروسازی مختلف وجود دارد، به عنوان درمان موثر آکنه در مراحل انتهایی شناخته می‌شود که پوست به هیچ درمان دیگر پاسخ نمی‌دهد.

دکتر نیکبخت، درمان آکنه را به این روش فقط به شرط توصیه پزشک و تحت نظر متخصص مجاز می‌داند و در این باره تاکید می‌کند: به این دلیل که آکوتان پوست را شفاف می‌کند و باعث می‌شود پوست حالت بهتری پیدا کند و آکنه‌ها را بسرعت از بین می‌برد، بسیاری از افراد این قرص را بدون توصیه پزشک مصرف می‌کنند و متوجه عواقب آن نیستند. در حالی که این قرصی است که حتما باید به تجویز پزشک و همراه آزمایش‌های تکمیلی مصرف شود. معمولا پزشک قبل از تجویز این قرص، بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد و با توجه به نتایج آزمایش‌ها، قرص را تجویز می‌کند. برای نمونه در موارد خاصی مثل افرادی که دارای نارسایی یا بیماری کبدی هستند، اجازه مصرف دارو داده نمی‌شود. پس از تجویز نیز لازم است فرد در دوره مصرف قرص تحت نظر پزشک باشد، بعد از مدتی فواصل مصرف کمتر و در نهایت به توصیه پزشک قطع می‌شود.

عوارض آکوتان در زمان بارداری

آکوتان، دارویی با عوارض جانبی زیاد برای بسیاری از افراد است، اما در دوران بارداری می‌تواند آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری به جنین وارد کند.

مصرف این دارو در دوران بارداری در نیمی از موارد منجر به سقط جنین و در غیر این صورت باعث ایجاد مشکلات قلبی - عروقی یا اسکلتی بعد از تولد نوزاد می‌شود. از دیگر مشکلاتی که مصرف آکوتان برای جنین ایجاد می‌کند، می‌توان به اختلالات و مشکلات بینایی، شنوایی، کوچکی سر یا فک، شکاف کام و برخی اختلالات تیروئیدی اشاره کرد.

دکتر نیکبخت به طور کلی در زمان بارداری مصرف هیچ دارویی را توصیه نمی‌کند و درباره این دارو می‌افزاید: شخص باردار فقط می‌تواند به صلاحدید و نظر پزشک متخصص زنان داروی خوراکی یا موضعی برای پوست استفاده کند. در زمان بارداری حتی داروهای موضعی ضدآکنه نیز توصیه نمی‌شود، چرا که این داروها تا حدی جذب بدن می‌شود و می‌تواند عوارض داشته باشد.

عوارض جانبی مصرف آکوتان

خشکی لب و پوست از عوارض شایع مصرف این داروست که حتی ممکن است باعث ایجاد زخم شود. همچنین خشک شدن مجرای تنفسی بینی ممکن است باعث خون دماغ شدن شود. بنابراین بهتر است زمان مصرف دارو از مرطوب‌کننده‌ها و نرم‌کننده‌ها، البته باز هم با تائید پزشک معالج استفاده شود. در طول مدت استفاده از آکوتان، حساسیت پوست در مقابل نور خورشید بیشتر می‌شود و بهتر است در مصرف کرم‌های ضدآفتاب در این زمان بیشتر دقت شود.

سردرد و درد مفاصل و عضلات از دیگر عوارض مصرف آکوتان است که خیلی شایع نیست و به شکل موقت بروز پیدا می‌کند و معمولا در چند هفته اول برطرف می‌شود. با توجه به شواهدی که نشان می‌دهد این دارو روی فعالیت آنزیمی کبد و لیپیدها تاثیرگذار است، پیش از آغاز مصرف اندازه‌گیری این فاکتورهای خونی ضروری است. این موضوع در مورد افرادی که در خطر ابتلا به دیابت یا افزایش چربی خون هستند، بیشتر صدق می‌کند.

تشدید آکنه‌ها به چه معناست؟

گاهی مدتی بعد از آغاز درمان با آکوتان، آکنه‌ها بزرگ‌تر و بیشتر می‌شود و این نشانه‌ای از تاثیرگذار بودن دارو روی پوست است. به گفته دکتر نیکبخت، در این حالت ایزوترتینوئین تا حدودی پوست را لایه‌برداری می‌کند، سطح سلولی پوست را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود آکنه‌های زیر پوست در مرحله اول حدود یک هفته تا ده روز به سطح برسند. اما این روند طبیعی است و آکنه‌ها
بعد از رسیدن به سطح پوست خشک می‌شوند. کسانی که در عمق پوست آکنه‌ای ندارند این حالت را تجربه نمی‌کنند.

در نهایت باید گفت درمان اولیه آکنه، تجویز آکوتان نیست. بسته به وضعیت پوست و آکنه‌ها، داروها و محلول‌های موضعی، انواع آنتی‌بیوتیک‌های ضعیف و قوی برای از بین بردن آکنه‌ها تجویز می‌شود.

همچنین شست وشو و رعایت بهداشت پوست در بسیاری از موارد موثر است. در نهایت وقتی این روش‌ها تاثیرگذار نباشد و آکنه‌ها قوی‌تر باشند، از آکوتان استفاده می‌شود. این فرمول (ایزوترتینوئین) جایگزین نداشته و موارد خاص درمان و روش مخصوص به خود را دارد و به همین دلیل بدون توصیه پزشک نباید مصرف شود.

درباره آکوتان بیشتر بدانید

این دارو با نام‌های تجاری آکوتان (Accutane)، آمنستین (Amnesteen)، کلاراویس (Claravis) و سوترت (Sotret) عرضه می‌شود که معروف‌ترین آنها آکوتان است. آکوتان دارویی است از مشتقات ویتامین A، بنابراین بدن با آن شبیه رفتاری که با ویتامین A دارد، رفتار می‌کند. به همین دلیل زمان مصرف این دارو نباید مکمل‌های ویتامین A مصرف شود.

این دارو معمولا در مدت چهار تا شش ماه نتیجه می‌دهد و گاهی سه تا پنج سال بعد از یک دوره مصرف، آکنه دوباره عود می‌کند. به همین دلیل پزشکان معمولا بعد از هر دوره مصرف، دوره استراحت تعیین می‌کنند تا درمان به بهترین شکل جواب دهد. این روش درمان در 70 درصد موارد به بهبود کامل منجر می‌شود و پاسخ ندادن پوست به درمان ممکن است عوامل دیگری مثل اختلالات هورمونی داشته باشد.