لزوم کاهش توقف نمادهای معاملاتی پشت چراغ قرمز بورس

به بیانی دیگر نقدشوندگی به این موضوع اشاره دارد که با چه سرعتی می‌توان یک دارایی یا سهام را به قیمت واقعی در بازار فروخت. بر این اساس هر چقدر میزان معاملات یک سهم در بازار بیشتر باشد و خریداران و فروشندگان بیشتری آن سهم را معامله کنند، نقدشوندگی آن بیشتر است. به عبارت دیگر اگر بتوان یک دارایی را با سرعت بالایی و بدون دردسر به وجه نقد تبدیل کرد، نقدشوندگی آن دارایی و قابلیت عرضه و فروش آن در بازار بیشتر است. از این رو نقدشوندگی این امکان را فراهم می‌کند که دارندگان برخی دارایی‌ها نظیر سهام، بدون نگرانی از وجود خریدار برای دارایی خود، آن را بخرند، نگه‌دارند و در زمان مناسب بفروشند.

به همین دلیل نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های تصمیم‌گیری در بازار سرمایه به شمار می‌آید که مولفه‌هایی نظیر تعداد خریداران سهام، تعداد روزهایی که سهام یک شرکت دادوستد شده و نظایر آن و همچنین میانگین حجم دادوستدهای روزانه نسبت به کل سهام منتشر شده هر شرکت در بورس به میزان نقدشوندگی و فرمول محاسبه آن تاثیر دارد. بر این اساس همواره از توقف طولانی مدت نمادهای معاملاتی به عنوان یکی از بدترین اتفاقاتی یاد می‌شود که می‌تواند برای هر سرمایه‌گذاری در بازار سهام اتفاق بیفتد؛ چرا که وقتی نماد معاملاتی یک شرکت متوقف می‌شود، در پی حبس و قفل شدن منابع، سرمایه‌گذاران دیگر قادر به تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌شان نیستند و علاوه بر این که نمی‌توانند بسته به شرایط بازار اقدام به بازنگری و اصلاح در پرتفوی خود کنند، از کسب سود و زیان(بسته به شرایط بازار سهام) هم جا می‌مانند. ضمن این که توقف نماد چه بسا بدتر از پایین آمدن قیمت سهام و زیان معامله‌گران در بازار سهام است؛ چرا که در صورت افت قیمت سهام، معامله‌گران این اختیار را دارند که با فروش سهام خود به قیمتی پایین‌تر و مقداری زیان و کاهش سرمایه، سهام خود را نقد کنند؛ در حالی که اگر توقف نماد، آن هم از نوع طولانی مدت در تالار شیشه‌ای رخ دهد، صرفنظر از افت یا حتی افزایش قابل توجه قیمت سهام، نقدینگی سرمایه‌گذاران حبس می‌شود.

درباره عمده دلایل توقف نمادهای معاملاتی باید گفت مواردی چون عدم ارائه صورت‌های مالی، تخلف شرکت‌ها در ارائه گزارش مالی و فسادهای احتمالی، تغییر سهامدار عمده، عدم پاسخگویی به مکاتبات سازمان بورس، دستکاری قیمت‌ها و نوسان قیمتی بدونه پشتوانه، تحولات سهامداری و معاملات عمده، مشکلات حقوقی و قضایی و... باعث می‌شود تا نمادهای معاملاتی در بازار سهام متوقف شوند؛ توقفی که یک سر آن سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر قرار دارد و در سوی دیگر آن شرکت‌ها.

حرف حساب سازمان بورس هم این است که ابهامات باید برطرف شود تا معامله‌گران در بستری شفاف اقدام به خرید و فروش سهام کنند. بر این اساس برخی از شرکت‌ها هم حرف گوش‌کن خوبی هستند و در مدت کوتاهی اقدام به ارائه مدارک لازم و شفاف‌سازی کرده و از چراغ سبز سازمان بورس با اندکی تعلل عبور می‌کنند، اما برخی دیگر «توقف» را بر «بازگشایی» ترجیح می‌دهند و بدون توجه به حق و حقوق سهامداران، برای مدت زیادی پشت چراغ قرمز بورس می‌مانند. با این تفاسیر اما در توقف‌های طولانی مدت نمادهای معاملاتی در بازار سهام، بیش از هر فرد و گروهی، این سهامداران هستند که با هزار امید و آرزو در سودای کسب سود، نقدینگی خود را به تالار شیشه‌ای می‌آورند تا از رهگذر دادوستد سهام سودی کسب کنند، غافل از این که در برخی موارد مشکل بزرگی به نام «توقف نماد» در کمین آنها نشسته است. به همین دلیل چند ماهی می‌شود که مدیران سازمان بورس دست به نگارش و تصویب قانون جدید برای توقف و بازگشایی نمادها زده‌اند و براساس آن قرار است توقف نمادها در بازار سرمایه به اندازه معمول یک بازی فوتبال شود. اتفاقی که تعبیر آن موجب خواهد شد مشکل نقدشوندگی در بازار سهام تا حد چشمگیری کاهش پیدا کند؛ آن هم در بازاری به نام بازار سهام که شاید یکی از بزرگ‌ترین مزایای آن نسبت به دیگر بازارها از جمله مسکن و خودرو، نقدشوندگی بهتر دارایی است.

در مجموع باید گفت در حالی قصه توقف طولانی‌مدت نمادهای معاملاتی در بورس ما کماکان ادامه دارد و تلاش مدیران سازمان بورس هم کاهش توقف نمادهای معاملاتی پشت چراغ قرمز بورس است که در بورس‌های پیشرفته دنیا توقف نماد، فقط چند ساعت اتفاق می‌افتد و در بدترین شرایط نمادهای معاملاتی حداکثر چند روز متوقف هستند.

مهدی حاجی‌وند