بستر اصلی‌کار من کمدی موقعیت است

یکی از این کارگردان‌ها بهمن گودرزی است که چند سال قبل سریال ششمین‌نفر را برای تلویزیون ساخت و امسال برای تجربه دومش رفت سراغ ساخت سریال کمدی «سفر در خانه». گودرزی جزو آن گروه از کارگردان‌هایی است که با دستیار کارگردانی فعالیت کاریشان را شروع کرده‌اند و سینما را به صورت تجربی و آکادمیک آموخته‌اند. گودرزی دارای کارشناسی ارشد کارگردانی از دانشگاه آزاد اسلامی است وبا فیلم همسفر مهدی‌فخیم‌زاده وارد عرصه سینما شده و با کارگردان‌هایی مثل هادی کریمی، سعید سهیلی و قاسم جعفری همکاری کرده است. مجموعه تلویزیونی سفر در خانه کار پرلوکیشنی است و لوکیشن‌های متعددی در تهران و خارج از تهران دارد و در واقع یک کار جاده‌ای محسوب می‌شود.

سفر در خانه در کمتر از دو ماه به پخش مجدد رسید...

بله، خوشبختانه سریال به واسطه ویژگی‌هایی که دارد مورد توجه مردم و مخاطبان قرار گرفت و بعد از پخش از شبکه نسیم، این روزها از شبکه 5 سیما هم در حال پخش است.

به نظر می‌رسد در سریال سازی و فیلمسازی به ساختاری علاقه دارید که بتوانید با مخاطب عام ارتباط برقرار کنید...

شرایط فیلمسازی بخصوص این روزها چندان دارای برنامه و سبک و سیاق خاصی نیست. این سبک فیلمسازی که آبرومند و استاندارد است جزو نیازهای سینماست و در کشورهای صاحب صنعت سینما هم مورد رویکرد است، سینمایی که ریشه‌های اجتماعی دارد و برای مخاطب قابل باور است. در تلویزیون اوضاع متفاوت‌تر است و کارگردان در این زمینه آزادی عمل بیشتری دارد. علاقه دارم در سبک‌های مختلف کار کنم که البته میل من به تنهایی کافی نیست و باید تهیه‌کننده‌ای وجود داشته باشد.

در سریال سفر در خانه به چه ویژگی‌هایی نظر داشتید؟

من در سریال سفر در خانه تلاش کردم سوای استفاده از ساختاری قصه‌گو به مفاهیمی از قبیل پاکدستی، صداقت، اعتیاد، اعتقادات دینی و مذهبی و تحکیم خانواده بپردازم. امیدوارم توانسته باشم در انتقال چنین مفاهیمی موفق عمل کنم.

به نظر می‌رسد یکی از علل توفیق سفر در خانه انتخاب درست بازیگران بود... .

بله، من بازیگرانی را برای بازی در سریال انتخاب کردم که همگی بازیگران محبوب و نام‌آشنایی برای مخاطبان بودند. حسن پورشیرازی سال‌هاست در تلویزیون به شایستگی نقش‌های جدی را بازی می‌کند و من تلاش کردم از ویژگی‌های طنز این بازیگر درست استفاده کنم. نسرین مقانلو نیز نقش مادران خانواده جدی و کمدی را درست بازی می‌کند و انتخاب خوبی برای نقش مادر خانواده بود. امیر نوری هم از دوران کودکی در تلویزیون بازی کرده و بازیگر شیرین و توانایی است. امیرمحمد زند و خشایار نیز بازیگران مطرح تلویزیون هستند. علی مسعودی هم علی‌رغم این که نویسنده توانایی است و سریال‌های خوبی برای تلویزیون نوشته یک کمدین تواناست.

آیا در کارگردانی به روایت سر راست و مستقیم اعتقاد دارید؟

من سابقه کار در تلویزیون را در سال 90 با ساخت سریال ششمین نفر که یک کار درام اجتماعی بود، شروع کردم. سریالی که ویژگی پلیسی هم داشت و پولاد کیمیایی و نرگس محمدی و رحیم نوروزی در آن بازی داشتند. بحث روایتگری در سینما و تلویزیون تابع شرایط خاص خودش است . اگر بخواهید قصه را تک‌خطی و خیلی روان روایت کنید، نکته مثبتی به وجود نمی‌آید. این ساختار غیرخطی باعث جذابیت بیشتر فیلم می‌شود. البته ساختار غیرخطی الزام برخی قصه‌هاست. در برخی کارها مثل همین سریال سفر در خانه باید روایت خطی و پیوسته باشد تا ارتباط مخاطب با اثر حفظ شود. عنصر فلاش بک معمولا در فضاهای غیرخطی کاربرد دارد و می‌تواند درام را جذاب‌تر کند و زاویه دید جدیدی در اختیار مخاطب قرار بدهد. من در هر دو گونه کار کرده‌ام.

جزو کارگردان‌هایی هستید که با وجود رکود در سینما دوران پرکاری را تجربه می‌کنید؟

خدا را شکر، هم فیلم جدیدم را ساختم و هم سریال مورد استقبال قرار گرفته است.

آیا می‌توانیم شما را کارگردانی بدانیم که تخصص اصلی‌تان در ساخت کارهای طنز و کمدی است؟

ساخت درام‌های اشک دربیار برایم جذابیت بیشتری دارد و در این زمینه هم تبحر کافی دارم، اما مخاطبان بیشتر مرا با کمدی‌هایم نظیر «آتیش‌بازی»و «شیش‌و‌بش» می‌شناسند. در هر صورت من توانایی ساخت سریال و فیلم در هر ژانری را دارم. در چند تله فیلمی که در حوزه ملودرام ساخته‌ام نشان داده‌ام که این ژانر را می‌شناسم.

فیلمنامه سفر در خانه را علیرضا مسعودی از نویسندگان شاخص طنز نوشته است. این فیلمنامه برایتان چه جذابیت‌هایی داشت؟

علی مسعودی چند فیلمنامه خوب طنز مثل «سه دانگ سه دانگ» را نوشته است و البته کار قبلی‌اش در این حوزه (آقا و خانم سنگی) نتوانست موفقیتی برایش به همراه داشته باشد. با خواندن فیلمنامه متوجه شدم که داستان قابلیت‌های زیادی دارد و می‌شود با تغییراتی کار خوبی انجام داد... آیا بستر اصلی کار براساس کمدی موقعیت است؟

بستر اصلی کاری من در حوزه طنز، کمدی موقعیت است و در جدی‌بودن شرایط است که طنز در فضای کار به وجود می‌آید. من تلاش کردم به شکل کنترل شده‌ای از طنز کلامی هم استفاده کنم که به نظرم بخوبی در ساختار سریال جاافتاده است و سریال ریتم و سر و شکل درستی دارد.

یکی از جذابیت‌های داستان سریال تقابل دو باجناق است؟

خیلی به سمت باجناق بازی نرفتم. تلاش کردم محور اصلی درام را روی سادگی خانواده آقا کریم قرار بدهم و آقا کریم بعد از یک عمر خدمت در محل کارش با یک پاداش (سفر رفتن) مواجه می‌شود و این سفر سرآغاز اتفاقات ریز و درشتی برایش می‌شود و رابطه درون خانواده و نگاه مدرن‌تر بچه‌ها با نگاه سنتی آقا کریم چالش‌های جدی را رقم می‌زند.

در تلویزیون کارگردان با طیف گسترده‌ای از مخاطب روبه‌روست

برای کارگردان‌های حرفه‌ای تفاوت مدیوم کاری در اولویت اصلی قرار ندارد و مهم ساختار و نوع نگاه است. در تلویزیون من کارگردان با طیف گسترده‌ای از مخاطب و با سلایق مختلف و متنوع مواجه هستم که باید بتوانم از طریق کارم با آنها ارتباط درستی برقرار کنم. خیلی از مردم ممکن است به سینما نروند، اما حتما سریال‌های تلویزیونی را تماشا می‌کنند. همان طوری که اشاره کردم من تجربه ساخت سریال ششمین نفر را چند سال قبل داشتم که مورد توجه مردم قرار گرفت. موقعی که فیلمنامه خوب و شرایط تولید مطلوب در تلویزیون وجود داشته باشد حتما سریال می‌سازم. نکته مهم در ساخت سریال این بود که متعلق به شبکه تخصصی طنز (نسیم) بود و این برایم جذابیت داشت تا اولین سریال تخصصی این شبکه را بسازم.

احمد محمد اسماعیلی