سندرم اعصاب مچ دست، قابل پیشگیری و درمان

بله‌. از مچ دست، یک عصب و 9 تاندون می‌گذرد که اینها مجموعا، کانالی را تشکیل می‌دهند‌. اگر در این تونل، فضا برای عصب مدیان، تنگ شود، فشار بیشتری به عصب وارد می‌شود و این فشار اگر زیاد باشد به مرور باعث آسیب عصب می‌شود و علائم ظاهر می‌شوند.

آیا سندرم تونل کارپال به مرور زمان و با افزایش سن اتفاق می‌افتد‌؟

خیر‌. در همه افراد اتفاق نمی‌افتد اما 5 تا 10 درصد شیوع دارد. یکسری عوامل فرد را مستعد به ابتلا می‌کند. از جمله چاقی، بارداری، البته با پایان بارداری به علت این‌که ورم خانم از بین می‌رود این مشکل هم برطرف می‌شود، اما این افراد استعداد ابتلا به این سندرم را در آینده دارند. سومین دسته افراد مستعد به آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی هستند. چون این بیماری ساختار استخوانی را تخریب می‌کند، التهاب در آنها مشکل ایجاد می‌کند. چهارمین دسته افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید، ورم یا ادم دارند و مستعد مبتلا به CTS هستند. پنجمین دسته افراد مبتلا به دیابت هستند. مهم‌ترین عامل در ایجاد این بیماری، سخت کار کردن با دست است یعنی کارهای دستی انجام دادن مثلا خانمی که ضمن انجام دادن کارهای خانه مچ دست را زیاد تکان می‌دهد. افراد نقاش، افراد تعمیرکار، افراد تایپیست که دست هارا زیاد خم و راست می‌کنند مستعد ابتلا به این بیماری هستند .

علائم سندرم کارپال تونل چیست؟

ابتدا شخص احساس گز‌گز، درد، سوزن سوزن شدن در انگشتان دست دارد .

البته ابتدا شکایت مربوط به انگشت شست و دو انگشت کناری آن است و در صورت ادامه داشتن بیماری و درمان نکردن، دو انگشت دیگر هم دچار علائم می‌شود. وقتی بیماری پیشرفت می‌کند، درد ازبین می‌رود اما اشیا از دست فرد می‌افتد. در این حالت تحلیل عضلات دست که روی حرکات شست اثر می‌گذارد، ایجاد می‌شود. اگر تحلیل عضله دست اتفاق بیفتد، مشکل برگشت‌‌ناپذیر است.

روش تشخیص بیماری CTS کدام است؟

تست عصب و عضله انجام می‌دهیم این تست نشان می‌دهد آیا عصب گیر افتاده یا خیر. این تست شدت گیرافتادگی را مشخص می‌کند. شدت بیماری می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد.

در موارد شدید چون عضله تحلیل رفته راه درمان دیگری غیر از جراحی ندارد. اما در نوع خفیف و متوسط راه درمان غیر از جراحی است. نوع خفیف بیماری با اصلاح وضعیت درمان می‌شود. پوزیشن را اصلاح می‌کنیم تا مچ موقع انجام کار، حرکت نداشته باشد. در این حالت مچ بند می‌دهیم که دست در حالت طبیعی قرار بگیرد و خواب رفتگی دست بهتر شود‌. همچنین لیزر تراپی در ناحیه و ورزش مچ و حرکات مچ بویژه صبح‌ها و حرکات ورزشی مچ باعث می‌شود مایع موجود در مچ دست برگردد به سمت مرکز بدن و ورم عصب بهبود یابد. حرکات ورزشی مچ به این صورت است که فرد آرنج را روی میز قرار می‌دهد و مچ دست را دورانی حرکت می‌دهد‌. یعنی دورانی در دو جهت مچ را خم می‌کند‌؛ پنج ثانیه به سمت خود فرد پنج ثانیه به سمت عقب و پنج ثانیه به طرفین.

این ورزش در موارد CTS خفیف و متوسط مفید است همچنین این ورزش، نقش پیشگیرانه دارد.

آیا سوزن سوزن شدن دست فقط به سندرم CTS مربوط می‌شود‌؟

خیر، علل مختلفی باعث سوزن‌سوزن شدن دست می‌شود. از جمله دیسک گردن و نوروپانی‌ها و همچنین سندرم CTS که البته نیاز به بررسی دارد.

آیا با عمل جراحی سندرم تونل کارپال، احتمال عود بیماری وجود دارد‌؟

بله اگر بعد از عمل فرد با وضعیت اشتباه قبلی پیش برود و با دست مثل گذشته کار کند در محل عمل چسبندگی ایجاد می‌شود و دردسر بزرگ‌تری را ایجاد می‌کند.

توصیه آخر این‌که بیماریCTS قابل پیشگیری است. اگر ایجاد شود با درمان به موقع می‌توان از پیشرفت بیماری و تحلیل عصب جلوگیری کرد. اگر بیماری پیش برود تا جایی که نیاز به جراحی باشد شاید عمل جراحی هم نتواند مشکل را صد‌در‌صد حل کند. پس افراد باید دست‌ها را در طولانی‌مدت در یک وضعیت قرار ندهند.

دکتر علی پناهی

متخصص طب فیزیک