جایگاه ویژه ترانزیتی قزاقستان برای چین

از این رو سیاست حمایت از تولیدات داخلی، تعرفه‌های وارداتی به کشور را افزایش داده به طوری که تعرفه گمرکی برای واردات کالاهای چینی 45 درصد تعیین شده تا عملا تولیدات کشور رقیب خود را تحریم کرده باشد. این درحالی است که چین نیز به دنبال بازار ثالث و جایگزین برای کالاهای خود به جای کشور آمریکا و متحدانش بوده تا برای پوشش دادن این شکاف به وجود آمده در بازار خود، به سمت متحدان خود و متحدان روسیه حرکت کرده باشد.

چین برای تقویت اقتصاد خود و همچنین لطمه زدن به اقتصاد آمریکا و متحدانشان، کریدورهای صادرات خود را تغییر داده و کریدورهای اروپایی خود را به سمت کشورهای متحد روسیه و کریدورهای خاورمیانه را به سمت ایران سوق داده است تا با این کار اولا به جای پرداخت هزینه‌های ترانزیتی به متحدان آمریکا، آن را به عنوان یک امتیاز به کشورهای متحد روسیه و ایران بپردازد و ثانیا از کارشکنی‌های احتمالی متحدان آمریکا جلوگیری کند.

اگر کریدورها را به دو بخش خشکی و دریایی تقسیم کنیم، درخواهیم یافت که به دلیل برخورداری قزاقستان از مرزهای مشترک زمینی و دریایی با سه کشور متحد چین، روسیه و ایران این کشور مهم‌ترین بازیگر در کریدور خاکی خواهد بود. چین نیز به همین منظور سرمایه‌گذاری قابل توجهی در بخش زیرساختی حمل و نقل ریلی در کشور قزاقستان کرده است که کشور چین را از طریق راه‌آهن به قزاقستان و نهایتا به بندر بین‌المللی آکتائو این کشور وصل می‌کند.

کشور چین در گذشته از طریق بندر آکتائو قزاقستان محصولات خود را به بندر باکو آذربایجان انتقال می‌داد تا توسط کشور آذربایجان کالاها را به بندر استانبول در کشور ترکیه منتقل کرده و بتواند از طریق دریای سیاه به کشورهای اروپایی ارسال کند. اما پیش‌بینی بر این است که با توجه به تحلیل‌های فوق‌الذکر، هم از لحاظ سیاسی و هم از لحاظ اقتصادی منافع چین در تغییر مسیر کنونی ترانزیتی بوده تا بجای آنکه از بندر آکتائو کالاها را به بندر باکو و سپس به ترکیه انتقال دهد، از بندر روسیه در دریای سیاه استفاده کند، یعنی از بندر آکتائو به بندر نوآپسه روسیه انتقال دهد.

این کریدور پیشنهادی، از لحاظ ژئواکونومیک نیز تاثیراتی در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دارد. در بخش منطقه‌ای سبب لطمه زدن اقتصادی به کشور آذربایجان و در بخش فرامنطقه‌ای باعث لطمه خوردن اقتصاد ترکیه خواهد شد. قطعا مسکو در جهت حل بحران سوریه و عراق به تعامل با آنکارا نیازمند است که همین مساله روسیه را بر سر یک دو راهی قرار خواهد داد. آذربایجان را هم می‌توان تنها پایگاه ایالات متحده در دریای خزر دانست و از این جهت کریدور پیشنهادی را می‌توان به مثابه راهی برای مهار اقتصادی آذربایجان از سوی سه کشور روسیه، قزاقستان و ایران در نظر گرفت.

منبع: اسپوتینک