رمـزگشایی از سانحه هفت‌خوان

بازداشت لکوموتیوران

دادستان سمنان یکشنبه از بازداشت لکوموتیوران قطار سمنان ـ مشهد خبر داد.

قاضی حیدر آسیابی ادامه داد: در ادامه رسیدگی به پرونده برخورد دو قطار و انجام تحقیقات تکمیلی بامداد یکشنبه با اعطای نیابت قضایی به دادستان شاهرود، نفر چهارم از عوامل این حادثه بازداشت شد.

وی افزود: این فرد که لکوموتیوران قطار سمنان ـ مشهد است، پس از حادثه متواری شده بود که محل اختفای وی شناسایی و پس از بازداشت با صدور قرار تامین کیفری روانه زندان شد.

دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان سمنان خاطرنشان کرد: تحقیقات تکمیلی در ارتباط با پرونده ادامه دارد.

دولت پیگیر سانحه

مشاور ارشد رئیس‌جمهور، دوشنبه با اشاره به تحقیق و بررسی برای مشخص شدن علت سانحه ریلی سمنان گفت: چند عامل انسانی و فنی به‌عنوان عوامل ایجاد سانحه معرفی‌شده اما بیان علت واقعی حادثه به بررسی بیشتر نیاز دارد.

ترکان با بیان این که معرفی علت انسانی به‌عنوان دلیل اصلی سانحه هنوز قطعی نیست، تصریح کرد: مسئولان در دولت پیگیر این سانحه هستند.

ارسال گزارش برای رئیس قوه قضاییه

رئیس سازمان بازرسی کل کشور درباره گزارش حادثه قطار سمنان گفت: گزارشی از این حادثه آماده و برای رئیس قوه قضاییه ارسال شده است.

ناصر سراج اظهار کرد: از روز اول به موضوع حادثه قطار سمنان ورود کردیم و گزارش اولیه‌ از این حادثه تهیه شده پس از امضا برای رئیس قوه قضاییه ارسال کردم.

نمونه‌برداری از اجساد

اجساد قربانیان تصادف قطار پس از نمونه‌برداری، برای تدفین به نماینده استانداری آذربایجان شرقی تحویل داده شد.

قاضی محمد شهریاری، سرپرست دادسرای امور جنایی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم درباره روند شناسایی هویت قربانیان گفت: پس از انتقال اجساد به پزشکی قانونی تهران در کهریزک، به عنوان نماینده دادستان تهران و مسئول پرونده شناسایی اجساد قربانیان این حادثه همراه اکیپ‌های مربوط به نمونه‌برداری و عکسبرداری به پزشکی قانونی تهران رفتم. از همان لحظات اول گروه‌های نمونه‌بردار اقدام به نمونه‌برداری DNA عضلانی و DNA مربوط به مغز استخوان کردند و در کنار این اقدام تا آنجا که امکان داشت از اجسادی که سالم مانده بودند اثر انگشت و فیلم و عکس تهیه شد.

وی افزود: هویت تعدادی از قربانیان مشخص شده و پس از آزمایش‌های لازم هویت بقیه قربانیان شناسایی می‌شود. با توجه به پایان نمونه‌برداری از اجساد و صدور گواهی فوت و جواز دفن برای تک‌‌تک جان‌باختگان، اجساد برای انتقال به استان آذربایجان شرقی تحویل نماینده استانداری شد تا روز چهارشنبه تشییع شوند.

گلایه مسافران از امدادرسانی

با گذشت چهار روز از حادثه و ترخیص مصدومان از بیمارستان، مسافران و مصدومان برخورد دو قطار از تاخیر امدادگران برای حضور در محل و نبود امکانات برای خاموش کردن شعله‌های آتش گلایه می‌کنند.

در کلیپی که توسط سایت شهرآرای مشهد منتشر شده، یکی از مسافران پس از ترخیص از بیمارستان گفت: ساعت 7 و 20 دقیقه این حادثه رخ داد. سریع از قطار بیرون آمدیم. چند واگن در آتش می‌سوخت و مسافران در میان شعله‌های آتش جان می‌دادند. بعد از دو ساعت یک بالگرد بدون امکانات به محل آمده، چهار امدادگر داخل آن بودند که خودشان دنبال کپسول آتش‌نشانی بودند. وقتی مسافران مردند، آنها در محل حاضر شدند.

زن میانسالی که از تبریز عازم مشهد بود هم می‌گوید: بر اثر تصادف مسافران مصدوم شدند و بعد از آتش گرفتن واگن‌ها مصدومان نتوانستند خود را نجات دهند.

تعدادی از مسافران هم بر اثر تصادف از واگن‌ها به بیرون پرت شده بودند.

اسامی جان‌باختگان

لیست قطعی اسامی فوت‌شدگان حادثه قطار تبریز ـ مشهد غیر از یک نفر که وضعیت او تا زمان چاپ روزنامه مشخص نشده، منتشر شد.

اسامی فوت‌شدگان به شرح زیر است: کریم جنتی از اسکو، علی وهابی، افشین شکوری، امین شکوری از اسکو، مخد افسری لاله از تبریز، ناصر باغبان از اسکو، مصطفی علیزاده از اسکو، علی زمان‌پور، فرهاد رجب‌پور، جاوید عظیمی از تبریز، محمدعلی ولیزاده از آذرشهر، فاطمه علیشاهی، معصومه علیشاهی، معصومه حاجی‌زاده، عاطفه حسین‌پور، رضا عبدپروردگار از تبریز، یعقوب قنبرپور اصل از خوی، حمیده یوسفی، فرهاد الیاس خطیبی، وهاب خدامی، سعید خدامی، حسین مختاری، ناصر رزمی، سیامک رزمی، زیور افکاری، مریم حق‌وردیان، طاهره وکیل، امیرحسین محمدیان، امیر محمدمحمدیان، حسین فاریابی، عرفان سعادتی، حامد تقوی، علی حسن‌زاده، امیر قوجایی، رحیم شاهراه، مسیب قهرمانی، اصغر قهرمانی، اسلام سیدی، یونس ظریفی، یونس علی قلی‌پور، خلیل عادلی، مهدی جهد عمل از تبریز، مهدیه روحانی، علی صادقی از مرند.

گفتنی است، بنابر اطلاعات دریافتی رضا یوسف‌زاده نیز از فوت‌شدگان در سمنان بوده است.

همچنین چهار نفر از کادر خدماتی قطار که فوت شده‌اند، شامل محمد اسکندری، علی فرج‌پور، زاهدی، سیروس کوهی، دو نفر از مراغه، یک نفر از اسکو و یک نفر دیگر از تبریز هستند.

تشریح جزئیات حادثه

روابط عمومی راه‌آهن در اطلاعیه‌ای جزئیات گزارش سانحه برخورد قطارهای مسافربری را منتشر کرد.

در اطلاعیه راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران درخصوص جزئیات این سانحه آمده است‌: ساعت6 و 14 دقیقه پنجم آذر، قطار 4802 تبریز ـ مشهد با 432مسافر از ایستگاه گرداب به سمت هفت‌خوان حرکت می‌کند که بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از سامانه ثبت وقایع، قطار از ساعت 6 و 32 دقیقه به علت برودت هوا و ترمز خودبه‌خود قطار، در کیلومتر 291 متوقف بوده است.

همچنین ساعت 7 صبح کشیک ماموران CTC و کنترل، خاتمه یافته و ماموران جدید جایگزین می‌شوند. در ساعت 7 و 8 دقیقه لکوموتیوران قطار تبریز ـ مشهد طی تلفن‌گرام شماره 1 سیار از طریق ایستگاه هفت‌خوان به کنترل ترافیک شاهرود اعلام می‌کند: «به علت یخ‌زدن ترمز قطار، در کیلومتر 291 متوقف هستیم که پس از رفع عیب، ادامه مسیر خواهیم داد .»

همزمان قطار مسافری سمنان ـ مشهد با 110 مسافر وارد ایستگاه گرداب شده و یک دقیقه بعد به‌صورت عبوری به سمت ایستگاه هفت‌خوان حرکت می‌کند.

ساعت 7 و 14 دقیقه قطار مسافربری سمنان ـ مشهد، با توجه به قرمز بودن چراغ بلاک میانی در پشت چراغ IB60 متوقف و لکوموتیوران قطار با اعلام موضوع توقف و قرمز بودن چراغ از کارشناس CTC کسب تکلیف می‌کند.

کارشناس CTC شاهرود به‌صورت شفاهی از طریق بی‌سیم مجوز خاموش کردن سیستم ATC و ادامه مسیر تا ایستگاه هفت‌خوان را به لکوموتیوران قطار سمنان ـ مشهد اعلام می‌کند و قطار ساعت 7 و 18 دقیقه از محل حرکت می‌کند. همچنین کارشناس CTC ضمن مکالمه با کنترل منطقه نسبت به گزارش خرابی IB61 اقدام می‌کند.

ساعت 7 و 22 دقیقه کنترلر کنترل ترافیک شاهرود، طی تلفن‌گرام، خرابی را به مامور علائم اعلام می‌کند.

ساعت 7 و 22 دقیقه قطار مسافربری سمنان ـ مشهد با سرعت 132 کیلومتر بر ساعت با قطار تبریز ـ مشهد برخورد می‌کند.

بر اساس مستندات موجود ماموران کنترل ترافیک شاهرود، ماموران اپراتور CTC، ماموران قطار تبریز ـ مشهد و ماموران قطار سمنان ـ مشهد ازجمله افراد درگیر در این حادثه بوده‌اند.

افزایش قربانیان به 49 نفر

استاندار آذربایجان شرقی گفت: تعداد جان‌باختگان احتمالی قطار تبریز ـ مشهد از استان به 49 نفر رسیده است.

اسماعیل جبارزاده ظهر دیروز در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به حادثه اخیر برخورد دو قطار در سمنان عنوان کرد: از لحظه وقوع این حادثه، در تهران پیگیر چند موضوع از جمله تعیین مقصران احتمالی و تسریع در انتقال اجساد مطهر هم استانی‌های جان‌باخته هستیم.

وی افزود: اکثریت قریب به اتفاق مصدومانی که در بیمارستان‌های استان سمنان بستری شده بودند پس از مداوا و درمان مرخص شده و در حال حاضر فقط شش نفر از هم استانی‌ها در بیمارستان سمنان بستری هستند.

استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به آغاز اخذ آزمایش‌ها از اجساد جان‌باختگان و انجام اقدامات تخصصی لازم در پزشکی قانونی تبریز ادامه داد: متاسفانه سوختگی بیشتر افراد، بسیار شدید است و تا این لحظه حدود چهار مورد از اجساد، به صورت کامل شناسایی شده‌اند.

وی از افزایش تعداد جان‌باختگان این حادثه به 49 نفر خبر داد و افزود: متاسفانه تمامی جان‌باختگان، از هم استانی‌های ما هستند و اگر هم از مسافران قطار سمنان، مصدومی وجود داشته باشد اعلام اخبار در این خصوص به عهده استاندار سمنان است.

جبارزاده درباره مراسم تشییع جنازه این افراد در تبریزعنوان کرد: روز چهارشنبه همزمان با روز شهادت حضرت امام رضا(ع)، مراسم تدفین اجساد شناسایی شده در تبریز برگزار می‌شود و در عصر همان روز نیز مراسم بزرگداشتی برای تسکین آلام خانواده‌های جان‌باختگان برگزار می‌شود.

وی در ادامه با بیان این که تاکنون موفق به تماس با 48خانواده‌ جان‌باختگان شده‌ایم، اظهار کرد: در حال حاضر موفق به تماس با یک نفر از خانواده‌های معزای احتمالی نشده‌ایم که تلاش می‌کنیم با آنها تماس برقرار کنیم.

تغییر شیفت علت حادثه نبود

ابوالفضل حسن بیکی، رئیس مجمع نمایندگان استان سمنان درگفت‌وگو با میزان، جزئیات سانحه و علت برخورد دوقطار در حوالی ایستگاه هفت‌خوان را تشریح کرد. وی با بیان این که پس از حادثه قطار سمنان طی چند روز گذشته به عنوان رئیس مجمع استان پیوسته مشغول پیگیری و بررسی موضوع بوده است، گفت: جمع‌بندی‌ها نشان می‌دهد گزارشی که رئیس کمیسیون عمران مجلس تا به حال داده است به طور کامل صحیح نیست،‌ بلکه در این گزارش موضوع تصادف این دو قطار بر اساس برداشت دوستان از بازدیدهای میدانی بوده است.

رئیس مجمع استان سمنان تصریح کرد: در بررسی‌ها مشخص شد موضوعی که در تغییر شیفت مطرح است رخ نداده و اطلاعات در دو جا و به دو شکل ثبت شده است. ساعت 7 باید نفر بعدی می‌آمد که این فرد تاخیر می‌کند و ساعت 7 و 30 دقیقه می‌رسد و دستور حرکت قطار هم ساعت 7 و 17 دقیقه بوده است، بنابراین 13 دقیقه زودتر از تغییر شیفت راننده دستور حرکت گرفته است.

نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس نکته دیگر را مربوط به سه رایانه‌ای که حرکت قطارها را ثبت می‌کند خواند و گفت: یک رایانه CTC دومین آن ITC و سومین هم مرکز کنترل است که از مشهد تا تهران اشراف دارد؛ زیرا همه این منطقه را او باید دستور بدهد و این نکته را هم مرکز کنترل دستور نداده،‌CTC دستور داده بود.

حسن بیکی تاکید کرد: راننده قطار سمنان اعلام می‌کند که چراغ مسیر قرمز است و چراغ لکوموتیو هم قرمز است، یعنی اگر در مسیر هر حادثه‌ای از قبیل سیل،‌ شکستگی و توقف قطار رخ داده باشد قطار بعدی سیستمی دارد که خود قطار با چراغ قرمز راننده را مطلع می‌کند.

وی با تاکید براین که سه نقطه فنی بدرستی عمل کرده است تاکید کرد: چراغی که در صورت بسته بودن راه باید روشن شود بدرستی عکس‌العمل نشان داده بود.

رئیس مجمع استان سمنان با بیان این که این سیستم به CTC وصل است خاطر نشان کرد: این بدین معناست که داخل قطار هم چراغ قرمز روشن می‌شود و قطار به حالت ترمز و توقف می‌رود.

حرکت قطار با دستور کتبی از CTC

حسن بیکی با اشاره به این که آن فردی که در CTC نشسته بود به راننده دستور حرکت می‌دهد تصریح کرد: در این حالت راننده قطار قبول نمی‌کند و آن فرد می‌گوید من به شما دستور می‌دهم و باید با مسئولیت من حرکت کنید. راننده دوباره می‌گوید من حرکت نمی‌کنم و آن فرد به صورت کتبی به راننده تلفن گرام می‌زند و راننده با دریافت تلفن گرام مکلف به حرکت می‌شود.

نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان این که به راننده می‌گویند چراغ قرمز را به صورت دستی خاموش و حرکت کنید، عنوان کرد: پس از حرکت دستگاه شماره سوم نشان می‌دهد ساعت7 و 32 دقیقه دوقطار با هم برخورد می‌کنند.

حسن بیکی با طرح این پرسش که چه عواملی سبب شد یک ساعت و دو دقیقه قطار تبریز توقف کرده و به مسیرش ادامه ندهد، اظهار کرد: علت این بوده است که ترمز‌های آن یخ زده و باید گفت چرا در این مدت به کمک این قطار نرفته‌اند.

وی ادامه داد: تیمی که از تهران به سمنان آمده صحنه تصادف را بازدید، با بیماران دیدار و در جلسه داخلی استانداری هم شرکت کرده‌اند و حالا بر این اساس درحال نظریه دادن هستند که این نظریه از نظر من صددرصد غلط است.

نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس یادآور شد: من هم تا دیروز سیستم رایانه و اسناد و دفتری را که در اختیار کارمندها بوده و دقیقه به دقیقه علاوه بر ثبت اتوماسیون، گزارش کتبی تردد قطارها را می‌نویسد، ندیده بودم. تیمی هم که از تهران آمده باید این منابع اطلاعاتی را ببیند سپس نظر دهد.

حسن بیکی با اشاره به این که نظر این تیم این است که اتوماسیون مشکل داشته است بیان کرد: تیمی که از تهران آمده باید به شاهرود هم می‌رفت و مرکز کنترل را بازدید می‌کرد که این کار را نکرد.

رئیس مجمع استان سمنان تاکید کرد: برای این که بخواهند به قوه قضاییه کمک کنند نباید قبل از این که به سند برسند، این نظر را اعلام می‌کردند.

حسن بیکی خاطرنشان کرد: فرد دیگری به راننده قطار دستور حرکت داده و طبق آنچه از مکالمات ضبط شده شنیده ایم دو بار به او دستور حرکت داده اند . اگرچه راننده می‌گوید من نمی‌روم ولی به او تلفن گرام می‌زنند و نامه کتبی امضا شده می‌دهند.

حسن بیکی در بیان جزئیات برخورد دو قطار افزود: قطاری که از تبریز به آنجا آمده و مدت یک ساعت و دو دقیقه توقف کرده بر اثر تصادف سقف واگن شماره 5 آن جدا می‌شود و تعداد زیادی از مسافران از سقف بیرون می‌آیند و بعد از این حادثه کسانی که حالشان بد بوده و قادر به حرکت نبودند در پی آتش سوزی قطار و عدم توانایی در جابه جایی در قطار مانده و دچار سوختگی شده‌اند.

نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به این که قطار هنگام تصادف آتش نمی‌گیرد، بیان کرد: وقتی که 9 واگن آتش گرفت کادر فنی و مسافران بسرعت می‌روند و واگن شماره 4 قطار تبریز و بخشی از واگن شماره 5 و دوواگن 3 و 4 قطار سمنان به تهران را تخلیه می‌کنند .

وی تصریح کرد: در همین هنگام تلاش می‌شود و محل اتصال دو واگن برای جلوگیری از سرایت آتش بریده می‌شود و آن واگن‌هایی هم که آتش گرفته بودند همگی خالی بوده و آن افرادی هم که دچار آتش‌سوزی شده‌اند کسانی هستند که فقط در واگن شماره 5 تبریز بودند.