بیماری‌های مشترک انسان و دام را جدی بگیریم!

چه افرادی در معرض خطر بیماری‌های مشترک انسان و دام قرار دارند؟

گروه‌های هدف تمام مردم هستند. هر چند این بیماری‌ها به خاطر شغل و نحوه ارتباط با دام انتقال بیشتری دارند.

شیوه‌های انتقال کدام است؟ چه افرادی بیشتر در معرض خطر قرار دارند؟

راه‌های انتقال از طریق تنفس، تماس مستقیم و خوردن فرآورده‌های غذایی است. اطفال، افراد مسن، خانم‌های باردار و افرادی که تحت استرس هستند مثل ورزشکاران بیشتر در معرض خطر قرار دارند. بهترین راه پیشگیری از بروز این بیماری‌ها آموزش عمومی و اطلاع‌رسانی به مردم است.

آیا بیماری‌های نوپدیدی که مشترک بین انسان و دام باشد وجود دارد؟

بله. در حال حاضر این بیماری‌ها در ده سال اخیر مطرح هستند که هم توسط وزارت بهداشت و هم از سمت سازمان دامپزشکی پیگیری می‌شوند. مثال آن تب‌های خونریزی‌دهنده است که مهم‌ترین آن کریمه کنگو است. بیماری‌های دیگر هم در حال پایش هستند.

در حال حاضر کشور ما برای کنترل بیماری هاری چه اقداماتی انجام داده و چه نتیجه‌ای داشته است؟

آگاهی‌های عمومی از طریق رسانه‌ها و مراجعه بموقع بیماران و افراد به مراکز درمانی افزایش پیدا کرده و در ایران مرگ بر اثر این بیماری به چهار نفر در سال رسیده که این افراد یا دیر مراجعه کرده یا اصلا مراجعه نکرده‌اند.

مرغ‌های خانگی که به دنبال تورم شکم از بین می‌رود، آیا این بیماری مشترک بین انسان و حیوان است؟

عوامل مختلفی می‌توانند موجب بروز این علامت شوند، ولی شایع‌ترین علت در این خصوص، مشکلات تغذیه‌ای است. احتمالا بیماری مورد نظر، مشترک نبوده است. مهم‌ترین بحث که از طرف پرندگان انسان را تهدید می‌کنند آنفلوآنزای فوق‌حاد است که با خونریزی زیر پوستی، خونریزی در تاج، ریش و ساق پا مشخص می‌شود. وقتی گوشت سینه را باز می‌کنند لکه‌های حاصل از خونریزی‌های متعدد را در محل می‌بینند. تماس با این دام‌ها و گوشت و محصولات آن برای انسان خطرناک است. اگر این پرندگان و گوشتشان به طور کامل پخته شود باعث از بین رفتن عوامل پاتوژن یا بیماری زا می‌شود.

برای افرادی که از دام نگهداری می‌کنند یا افرادی که سر و کارشان با دام است چه توصیه‌ای دارید؟

باید دام سالم را برای نگهداری و ذبح انتخاب کنند. حتما افراد از سلامت دام چه دام خانگی و چه دام صنعتی اطمینان حاصل کنند و حتی افرادی که از حیوانات خانگی در منزل نگهداری می‌کنند از سلامت این حیوانات مطلع باشند.

به نظرشما آغشته کردن در منزل یا ماشین به خون دام باور درستی است. در این خصوص چه توصیه‌ای دارید؟

خیر. عوامل بیماریزا برای انتقال، به این نوع وسایل نیاز دارند و این یک اعتقاد غیرعلمی است. این کار در حقیقت باعث انتشار عوامل بیماریزا می‌شود. باید گوشت دام، تحت نظارت مصرف شود یا گوشت را به مدت 24 ساعت در دمای یخچال نگهداری، بعد آن را توزیع کنیم. افرادی که این گوشت‌ها را دریافت می‌کنند به مدت 24 ساعت آن را در یخچال نگهداری و سپس مصرف کنند. همچنین از دستکاری فرآورده‌های دامی و گوشت قبل از پخته شدن خودداری کنیم. از دستکش استفاده کنیم چراکه عوامل نوپدید به وجود آمده به هر علتی می‌تواند بسیار کشنده‌تر و سریع‌الاثرتر باشد و راه انتقال آنها ناشناخته است.

دکتر داریوش جهان‌پیما

معاون فنی سازمان دامپزشکی