همان طور که پیشتر اعلام شده بود در این اجلاس قرار است در خصوص وضعیت تولید نفت و قیمت آن بحث و بررسی شود و حتی قرار است پیشنهاد فریز نفتی بار دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد.
برخی کارشناسان و صاحبنظران انرژی معتقدند احتمال رسیدن به هر توافقی در الجزایر کمرنگتر از اجلاس قبلی است که در دوحه قطر برگزار شد. ظاهرا دبیرکل اوپک نیز اعلام کرده است این نشست مشورتی است و لزوما به تصمیمگیری منتهی نخواهد شد.
لیبی اولین ساز ناکوک اجلاس
به گزارش والاستریت ژورنال، نماینده لیبی در اوپک اعلام کرده است کشورش همراه با دیگر کشورهای تولیدکننده بزرگ نفت جهان، سطح تولید خود را فریز نخواهد کرد و تا رسیدن مقدار تولیدش به سطح تولید زمان معمر قذافی به افزایش عرضه خود ادامه خواهد داد.
محمد عون میگوید: مقامات نفتی کشورش طرحی را آغاز کردهاند که تولید نفت لیبی را از 300 هزار بشکه کنونی تا پایان سال 2016 به بیش از یک میلیون بشکه در روز خواهد رساند. وی همچنین ضمن تاکید بر عدم همراهی کشورش با دیگر کشورهای بزرگ تولیدکننده در طرح فریز تولید، اعلام کرد مادامی که تولید روزانه نفت لیبی به 6/ 1 میلیون بشکه نرسد، در هیچ طرح محدودکننده تولید مشارکت نخواهد کرد.
عربستان شرط گذاشت
منابع آگاه هم در روزهای اخیر اعلام کردهاند عربستان سعودی شرط گذاشته در صورتی که ایران موافقت کند تا تولید نفت خود را تا پایان سال 2016 ثابت نگه داشته و افزایش ندهد این کشور نیز تولید نفت خود را کاهش خواهد داد.
این منابع آگاه تأکید کردهاند این پیشنهاد طی ماه جاری از سوی سعودیها به مقامات تهران ارائه شده و همچنان منتظر قبول یا رد این پیشنهاد هستند. عربستان آماده کاهش تولید نفت است، اما این مساله به موافقت ایران برای فریز به تولید نفت بستگی دارد.
منابع آگاه همچنین اعلام کردهاند امارات، قطر و کویت به عنوان همپیمانان عربستان در کاهش تولید نفت در صورت توافق با عربستان همکاری خواهند کرد. با توجه به این که عربستان با فاصله زیاد از دیگر کشورها بیشترین میزان تولید نفت را در میان کشورهای عضو اوپک دارد بیشترین کاهش تولید را نیز از سوی این کشور شاهد خواهیم بود.
توان تولید نفت ایران حداکثر 4 میلیون بشکه در روز
وزیر نفت ایران پیش از این بارها اعلام کرده ایران قصد دارد تولید نفت خود را تا پایان سال به چهار میلیون بشکه در روز برساند. از طرفی ایران هماکنون حدود سه میلیون و 850 هزار بشکه نفت تولید میکند. با این شرایط برخی از کارشناسان پیشبینی کردهاند ممکن است ایران تا رسیدن به تولید چهار میلیون بشکهای نفت این پیشنهاد را نپذیرد، اما پس از آن چون توان تولید بیشتر نفت از ایران وجود ندارد ممکن است به این طرح بپیوندد.از سوی دیگر رئیسجمهور ایران نیز هفته گذشته در هفدهمین اجلاس سران «کشورهای غیرمتعهد» که در جزیره مارگاریتا واقع در ونزوئلا برگزار شد، در دیدار با رئیسجمهور اکوادور بر مواضع ایران در حمایت از هر اقدامی که موجب بهبود بازار نفت شود، تاکید کرد.
به گفته حسن روحانی، بیثباتی و کاهش قیمت نفت به ضرر همه کشورها و بخصوص تولیدکنندگان نفت است، بنابراین تهران از هر اقدامی که در راستای ثبات بازار نفت و بهبود قیمتها باشد، حمایت میکند. اقدامی که مبتنی بر عدالت، انصاف و رعایت سهمیه عادلانه کشورهای تولیدکننده نفت نیز باشد. رافائل کورهآ نیز با اشاره به اجلاس آینده صادرکنندگان و تولیدکنندگان نفت در الجزایر اعلام کرد عدالت در بهای نفت ضروری است و همه کشورها باید برای موفقیت نشست پیش رو تلاش کنند. رافائل کورهآ همچنین پیش از ترک کشورش به مقصد جزیره مارگاریتا بر برنامه مذاکرات سران کشورهای تولیدکننده عمده نفت ازجمله ایران، الجزایر، نیجریه و ونزوئلا در حاشیه اجلاس غیرمتعهدها درباره بازار جهانی نفت تاکید کرده بود. کورهآ به خبرنگاران گفت: قیمتهای نزولی نفت به کشورهای تولیدکننده آسیب رسانده است؛ بنابراین در ملاقاتهای دوجانبه و چندجانبه در مارگاریتا میان کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در این باره مذاکره کرده است.
سیگنالهای مثبت تولیدکنندگان نفت
همه رایزنیها و اظهارنظرها حاکی از این است که جو مثبتی در خصوص اجماع وجود دارد و حتی رئیسجمهور ایران در حاشیه دیدار با رئیسجمهوری ونزوئلا در نشست سران غیرمتعهدها گفته بود ایران خواهان قیمت عادلانه نفت در بازار جهانی است و این مساله هم به نفع تولیدکننده و هم به نفع مصرفکننده است. این سخنان رئیسجمهور ایران از سوی کارشناسان و محافل بینالمللی انرژی تعبیر به پیام مثبت ایران شد؛ پیامی که از نظر آنان به معنای حمایت از فریز نفتی محسوب میشود. در عین حال موضع ایران همواره بر این بوده است تا بازگرداندن سهم خود از بازار به مقدار پیش از تحریمها به افزایش تولید خود ادامه خواهد داد. خواسته بهحقی که حتی مورد استقبال برخی از بزرگترین تولیدکنندههای نفتی مانند روسیه هم واقع شد و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور این کشور از تلاشهای ایران برای احیای سهمیه خود در بازار حمایت کرد.
با این شرایط هنوز عدهای معتقدند اعضای اوپک روی فریز تولید به توافق نخواهند رسید. تنشهای سیاسی از این اقدام جلوگیری خواهد کرد و تکتک اعضا به حفظ سهم بازار خود در برابر کشورهای غیراوپکی ادامه خواهند داد. حتی اگر توافق بر سر فریز نفتی حاصل شود، اثر اندکی روی بازار جهانی نفت خواهد گذاشت چراکه اکثر اعضای اوپک در حال حاضر به اوج ظرفیت تولید خود رسیدهاند.
عراق موافق طرح فریز نفتی
نخستوزیر عراق اعلام کرده این کشور از تلاش برای محدود کردن عرضه نفت به بازار جهانی در نشست ماه آینده الجزایر حمایت خواهد کرد.
فیاض النما، وزیر نفت جدید عراق نیز اعلام کرده است این کشور از هر گونه اقدام برای تعدیل قیمت نفت در بازار جهانی حمایت خواهد کرد.
طی روزهای گذشته مقامات عراقی بارها بر لزوم افزایش صادرات و در نتیجه بالا بردن درآمدهای نفتی این کشور خبر داده و حتی از احتمال صادر کردن بخشی از نفت جنوب این کشور از طریق ایران سخن گفته بودند.
اما این اظهارات حیدر العبادی نشاندهنده تغییر موضع این کشور نسبت به طرح فریز نفتی است چراکه چندی پیش، این مقام عراقی گفته بود هنوز عراق تولید خود را به اندازه کافی افزایش نداده است.به هر حال باید گفت ظاهرا عراق تغییر موضع داده است و میخواهد به جمع فریزکنندگان بپیوندد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد