خرابکاری سایبری در صنعت نفت

به گزارش فارس، امنیت سایبری در حوزه انرژی با توجه به برنامه‌ریزی‌های وزارت دفاع آمریکا برای طراحی و انجام حملاتی در این حوزه و همچنین سابقه حملات خرابکارانه به هدف‌های تأمین‌کننده انرژی در سال‌های گذشته جزو مهم‌ترین موضوعات محل بحث و نگرانی در کشورهای مختلف بوده است.

در ایران نیز وقوع «آتش‌سوزی‌های سریالی» در یک ماه گذشته در صنعت پتروشیمی باعث طرح گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره منشأ این حوادث، ازجمله احتمال حملات سایبری به محل‌های وقوع این آتش‌سوزی‌ها شد.

در همین ارتباط روز چهارشنبه هفته گذشته ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی از تشکیل تیم‌های ویژه تحقیق برای بررسی این احتمال خبر داد. وی گفت: «از این هفته تیم‌های ویژه‌ای برای بررسی احتمال نقش داشتن سیستم‌های سایبری در آتش‌سوزی‌های اخیر به مکان‌های آتش‌سوزی اعزام می‌شوند.»دبیر شورای عالی فضای مجازی تصریح کرد: «این تیم‌ها از نزدیک احتمال نقش داشتن سیستم‌های سایبری در این رخدادها را بررسی خواهند کرد.»

اما موضوعی که ظن عملیات خرابکارانه در این آتش‌سوزی‌های زنجیره‌ای را قوی‌تر می‌کند افشای یک برنامه فوق سری از دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا برای حمله سایبری به زیرساخت‌های ایران، چند ماه پیش از آغاز این حوادث بود. این طرح برای اولین بار در یک فیلم مستند افشا شد.

مستند «روزهای صفر»، ساخته آلکس گیبنی کارگردان مشهور آمریکایی که چند ماه پیش رسانه‌های بین‌المللی بخش‌هایی از آن را منتشر کردند، به جزئیاتی از یکی از طرح‌های حمله سایبری دولت آمریکا می‌پردازد که نشان می‌دهد واشنگتن رهبری عملیاتی سری برای از بین بردن بخش زیادی از زیرساخت‌های انرژی ایران بدون پرتاب هیچ بمبی را به عهده داشته است.

بنا به گفته مقام‌های اطلاعاتی آمریکا، این طرح با اسم رمز نیتروزئوس، با به کار گرفتن هزاران نیروی اطلاعاتی و نظامی و صرف ده‌ها میلیون دلار هزینه در پی از کار انداختن سامانه‌های پدافند هوایی و ارتباطی و بخش‌های حیاتی شبکه توزیع برق ایران با کاشت تراشه‌های الکترونیکی در شبکه‌های رایانه‌ای ایران بود.

یک منبع آژانس امنیت ملی آمریکا دامنه حملات در نظر گرفته شده در نیتروزئوس برای حمله سایبری به سامانه‌های انرژی ایران را به مراتب از حمله به تأسیسات هسته‌ای نطنز با ویروس استاکس نت در سال 2010 گسترده‌تر معرفی می‌کند. منبع مورد استناد آلکس گیبنی می‌گوید: «ما در بطن امور منتظر و شاهد وقایع بودیم. آماده بودیم تا آن سیستم‌ها را تضعیف، مختل و نابود کنیم. استاکس نت، در مقایسه با آن، طرحی مخفیانه به حساب می‌آمد. نیتروزئوس، طرحی برای جنگ سایبری تمام‌عیار بود.»

وجه مهم دیگر روزهای صفر، پرده‌برداری از همکاری سازمان‌های جاسوسی انگلیس، رژیم صهیونیستی و آمریکا در طراحی عملیات خرابکارانه علیه ایران و حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران با بدافزار موسوم به استاکس نت است. این مستند آشکار می‌کند که ویروس استاکس‌نت را آمریکا و اسرائیل با همکاری یکدیگر برای آلوده کردن تأسیسات غنی‌سازی ایران در نطنز طراحی کردند. ستاد ارتباطات دولت انگلیس، نهاد مسئول عملیات جاسوسی سیگنال با تأمین اطلاعات لازم در انجام این حملات نقش داشت.تهران در زمان وقوع این حمله، در تیر 1389 در مرحله سوخت‌گذاری در قلب رآکتور نیروگاه هسته‌ای بوشهر قرار داشت و محموله سوخت هسته‌ای را از روسیه دریافت کرده بود.

این ویروس قادر به تخریب لوله‌های گاز و اختلال در فعالیت‌های هسته‌ای بود و همچنین می‌توانست در سیستم کنترل‌های ساخته‌شده توسط شرکت زیمنس که در تأسیسات صنعتی و همچنین تأمین آب شرب، چاه‌های نفت، نیروگاه‌های برق و دیگر تأسیسات صنعتی نصب شده‌اند نفوذ کند.

حمله به تأسیسات هسته‌ای نطنز اگرچه در زمره مهم‌ترین موارد حمله به اهداف انرژی یک کشور به شمار می‌رود، اولین نمونه آن نیست و سازمان سیا، قبلا از روش‌های خرابکارانه علیه کشورهای دیگر با انفجار در خط لوله گاز استفاده کرده است. در یک نمونه افشا شده، توماس رید، از مقام‌های دولت رونالد ریگان، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا سال 2004 فاش کرد سیا تابستان 1982 با ایجاد انفجار در یکی از خط لوله‌های گاز سیبری، جنگ اقتصادی علیه دشمن جنگ سرد آمریکا، شوروی را کلید زده بود.

ماجرا از این قرار بود که وقتی سیا از نقشه‌های شوروی برای سرقت نرم‌افزاری با اسم رمز فرول (Farewell) جهت به‌روزرسانی خط لوله گاز و تسهیل انتقال گاز طبیعی به کشورهای اروپای غربی پی برد، این کشور را فریب داد تا به جای نرم‌افزار اصلی نرم‌افزاری معیوب به دست آورد. مطابق افشاگری‌های رید، فرول معیوب با ایجاد فشار فراتر از حد قابل تحمل در مفصل‌های خط لوله گاز سیبری باعث انفجاری تا آن حد مهیب شد که گزارش‌های اولیه آن حتی در واشنگتن هشدار برانگیخت.

هرچند هنوز برای اظهارنظر قطعی درباره ارتباط تهدیدات سایبری علیه ایران با آتش‌سوزی‌های اخیر زود است، وجود سابقه‌هایی از این نوع و همچنین برنامه‌ریزی‌های مشترک وزارت دفاع آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته برای طراحی حملات خرابکارانه علیه مراکز انرژی ایران گمانه‌زنی در این ارتباط را ممکن می‌کند.