تاریخ تمدن ایران در قاب انیمیشن

جای خالی مشاهیر

روانبخش صادقی، کارگردان این مجموعه به جام‌جم گفت: تولید این پروژه در مقطعی متوقف شده بود و دوباره در زمانی دیگر بازتولید شد. در بازتولید، ضمن کوتاه‌کردن زمان، قسمت‌های مجموعه را به روزتر کردیم. زمانی که کار شروع شد از همان ابتدا متن داستان و این‌که تحریفی روی تاریخ صورت نگیرد برای من اهمیت زیادی داشت، چراکه بچه‌های ما نیاز دارند تاریخ درست ایران را بدانند.

وی افزود: آقای ولایتی در کتابشان تاریخ را آن‌طور که هست آورده و محوریت، بیشتر روی قوت تمدن و مشاهیر ایران بود. به نظرم جای این موضوعات در برنامه‌هایی که برای بچه‌ها ساخته می‌شود خالی است.صادقی بیان کرد: در « یکی بود یکی نبود...» تاریخ می‌گوییم و مخاطب می‌فهمد چه دوره‌هایی بر ایران گذشته و مشاهیر چه فراز و فرودهایی را طی کرده‌اند. این کار شعاری نیست و در لایه‌های پنهان خود می‌تواند بچه‌ها را قانع کند که کجای تاریخ خوب یا بد بوده است. او معتقد است: وقتی یک کتاب را به صورت انیمیشن درمی‌آوریم، خودش جذابیت ایجاد می‌کند. تبدیل این کتاب به انیمیشن سخت بود، به جهت این‌که تعدد لوکیشن داشته و فضاهای هر دوره تاریخی با دوره قبلی و بعدی فرق می‌کرده است. یکی از نقطه‌های قوتش اما، این است که مخاطب به صورت سریال این انیمیشن را می‌بیند و سریالی بودن کشش‌های خودش را دارد و بیننده را جذب می‌کند.

بودجه بیشتر، تولید بهتر

امید نجیب‌زاده، تهیه‌کننده این اثر نیز ضمن تشکر از حمایت‌های رضا پورحسین معاون سابق سیما بیان کرد: «یکی بود یکی نبود...» یک مجموعه صد قسمتی است که 50قسمت آن تولید شده و بقیه نیز در آینده تولید می‌شود. از قسمت یک تا پنج، زمان حال و واقعی است؛ از قسمت شش به مقطع مادها و قسمت هشت و 9 به دوره هخامنشی پرداخته می‌شود. همچنین قسمت دهم به وضعیت یونان آن زمان و قسمت 11 و 18 دوباره به زمان حال می‌پردازد؛ از قسمت 19 نیز کاراکترها وارد تاریخ می‌شوند. قسمت‌های 20 تا 29فیلیپ مقدونی، اسکندر، المپیا و آریو برزن و سپاه اسکندر را به تصویر می‌کشد و قسمت 30 تا 50 نیز دوران حکیم رازی را نشان می‌دهد.

این تهیه‌کننده درباره بودجه‌ای که برای تولید در اختیارشان قرار گرفته بود، تصریح کرد: نقش دکتر ولایتی فقط نظارتی بوده و منابع مالی این کار را مرکز صبا به عهده دارد‌. در کل بودجه خاصی در نظر گرفته نشده بود وگرنه شاید می‌شد کار بهتری تولید کرد.

تلاش برای آشنایی با گذشته ایران

نجیب‌زاده ادامه داد: زمانی که قرار بود این پروژه کلید بخورد دکتر ولایتی در مکان تولید حضور داشت و گفت خوب است بچه‌های ما در دنیای تبادل اطلاعات با مشاهیر و دانشمندان خارجی آشنا شوند، اما این دلیل نمی‌شود که مشاهیر و دانشمندان خودمان را نشناسند. در این کار تلاش کردیم بچه‌ها با شخصیت‌ها و فضاهای گذشته ایران آشنا شوند و امیدواریم نتایج خوبی داشته باشد.

بازگویی تاریخ تمدن ایران برای نوجوانان

جلیل عرفان‌منش، سرپرست نویسندگان «یکی بود یکی نبود...» نیز گفت: شاکله اولیه این کار زمانی شکل گرفت که من به اتفاق دکتر ولایتی تحقیقاتی را در حوزه تاریخ ایران از پیش از اسلام تا دوره‌های مختلف اسلام آغاز کرده بودیم. با توجه به این که دکتر ولایتی در حوزه تاریخ تمدن ایران کتاب ارزشمندی دارند تصمیم گرفتیم محتویات تاریخ تمدن ایران را به شکل انیمیشن برای نوجوانان و جوانان بازگو کنیم. این اندیشه باعث شد کسانی که در آن زمان مسئولیت مرکز صبا را داشتند از این کار استقبال کنند، من نیز توفیق داشتم به عنوان محقق و سرپرست نویسندگان این اثر کار را شروع کنم. وی افزود: این کار در مدت زمان زیادی انرژی خاصی از ما گرفت، چراکه لازم بود در کنار کتاب تاریخ تمدن ایران و اسلام ابعاد دیگر تاریخ را به طور جداگانه مطالعه کنیم. برایم مهم بود که چرا درباره دانشمندان ایرانی کمتر سخن گفته شده است. حتی در منابع فارسی ما خیلی از پیشرفت‌ها را به اروپاییان نسبت می‌دهند در حالی که این یک باور غلط است چراکه دانشمندان ایرانی و مسلمان نقش زیادی در پیشرفت علوم داشتند و ما باید با ساخت این مجموعه انیمیشنی به نوجوانان ایران می‌گفتیم که یک کشور ریشه دار و متمدن هستیم. دیدن این اثر می‌تواند در استحکام و تقویت هویت ایرانی و اسلامی جامعه ما مفید باشد. این نویسنده درباره میزان تعامل در نگارش متن با دکتر ولایتی گفت: من یک وابستگی و وفاداری به تاریخ دارم به همین دلیل وقتی این کار را شروع کردیم همیشه دنبال این بودیم که با زبان منصفانه‌ای تاریخ را بیان کنیم، به همین جهت بخشی از این فیلمنامه به دوران قبل از اسلام هم می‌پردازد. با توجه به اشرافی که دکتر ولایتی داشتند طبیعی بود که گام به گام پیرامون این کار با هم گفت‌وگو می‌کردیم.

نویدی به مخاطبان

عرفان‌منش بیان کرد: سراغ تاریخ و تخیل رفتن به شکل توامان دشوار است. این که بخواهیم در کنار فیلمنامه به عنوان اثری که زاییده تخیل است و یک آفرینش هنری محسوب می‌شود به تاریخ هم وفادار بمانیم پیچیدگی خیلی خاصی دارد، خصوصا در حوزه علمی که لازم است بخشی از مباحث علمی را به زبان داستان بیان کنیم.

پرتاب به دوران اسکندر

نجیب‌زاده: قصه درباره دو کودک است که برای تعطیلات تابستان نزد پدربزرگشان می‌روند. پدربزرگ می‌خواهد وقایع تاریخ ایران را به صورت انیمیشن تولید کند. یک شخصیت منفی در قصه هست که با یک اختلال رایانه‌ای این خواهر و برادر را به یک مقطع تاریخی پرت می‌کند که زمان حمله اسکندر به ایران است.

شبنم شبنم قدمی

جام‌جم