هیچ گاه کم‌فروشی نکرده‌ام / رند و قالتاق کم در جامعه نداریم

جو پیشی، اد هریس، مورگان فریمن و خیلی‌های دیگر . در ایران هم مهران رجبی، سیروس ابراهیم‌زاده، فرخ نعمتی و خیلی‌های دیگر در این طیف می‌گنجند.

رضا توکلی نیز جزو این گروه بازیگران توانمند است که هیچ وقت خودش را محدود به ایفای نقش خاصی نکرده است.

رضا توکلی بازیگر خوش نقش و توانایی بوده که متخصص بازی در سریال‌های تلویزیونی است. در سریال «دارا و ندار» تبدیل به یک داماد فرصت طلب شد. در مجموعه پنج کیلومتر تا بهشت تبدیل به یک کارآگاه زبر دست پلیس شد.

در سریال «او یک فرشته بود» نقش روحانی دلسوز و مصلح را ایفا کرد و در سریال زیرزمین که این روزها از شبکه آی فیلم پخش می‌شود در نقش یک حسابدار بدجنس و سودجو حضور دارد. درسریال کیمیا هم نقش یک ساواکی مزدور و منفور را بازی کرد.

توکلی سابقه کارگردانی هم دارد و فیلم ترسناک تریلر سگ‌های پوشالی را ساخته است. او در سه دهه فعالیتش با اغلب بزرگان سینما و تلویزیون نظیر مسعود جعفری‌جوزانی، شهریار بحرانی، علی شاه‌حاتمی، بهروز افخمی، علیرضا افخمی، سیروس الوند و رضا میرکریمی همکاری داشته است.

شما به عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران نقش‌های مکمل سریال‌های تلویزیونی شناخته می‌شوید. این نوع نقش‌ها برایتان چه جذابیت‌هایی دارد؟

برای من نقش خوب و متفاوت بازی کردن چه نقش اول باشد و چه نقش مکمل مهم است. بازیگر مکمل وقتی کنار یک بازیگر نقش اصلی قرار می‌گیرد وظیفه دارد تا مثل یک پل ارتباطی بین بازیگر، تماشاگر و درام داستان عمل کند و اگر این‌گونه نباشد و نتواند کارش را درست انجام بدهد هم بازی خودش بد می‌شود و هم روی بازی نقش مقابلش تاثیر منفی خواهد گذاشت. در خیلی از کارها با بزرگان بازیگری همکاری داشتم و بعد از خاتمه فیلمبرداری از تعامل و کمک من در بازی تشکر کرده‌اند و این برای من خیلی ارزشمند است. همیشه دوست دارم نقش‌های کوچک را بزرگ بازی کنم.

این دو سه سال اخیر با بازی در سریال‌هایی مثل کیمیا، برادری و سریال زیرزمین که درحال پخش است، در قالب نقش‌های منفی و خاکستری بازی کرده‌اید. آیا به این نوع نقش‌ها علاقه دارید؟

نقش‌های منفی و خاکستری مثل شخصیت تورج سریال کیمیا در طول داستان سریال فراز و نشیب زیادی دارد. تورج آدمی بی‌احساس، دارای دنائت وخوی پستی است وحس تنفر مخاطب را برانگیخته می‌کرد. در زمان پخش سریال خیلی‌ها از این شخصیت بدشان آمد و فکر می‌کنم در کارم موفق بودم که توانستم اینچنین مخاطب را تحت‌تاثیر قراربدهم و من را در قالب این شخصیت ساواکی باور کرده بود. در سریال روزهای انتظار هم نقش یک پاسبان قدرت‌طلب و سودجو را بازی کردم که با زد و بند به تیمساری می‌رسد و از خاکستری هم گذشته بود وآدم منفی بود. در مورد سریال زیرزمین که اشاره کردید، هنوز هم بعد از سال‌ها موقعی که دوباره بازپخش می‌شود مخاطب دارد .موقعی که کیمیا را بازی کردم جواد افشار هم به من تاکید می‌کرد توانایی‌هایی در من دیده که می‌توانم به راحتی نقش دشوار و چند لایه منفی تورج را بازی کنم. سال‌ها بود که نقش مثبت بازی می‌کردم و دیدم این نقش‌ها نان و آبی ندارد و بنابراین فکر کردم بهتراست این سال‌ها بیشتر نقش منفی بازی کنم تا وضعم هم تغییر کند!(باخنده). ازشوخی گذشته تلاش کردم از نقش‌های مثبت تا حدی فاصله بگیرم. جواد افشار بعد از بازی موفق من در کیمیا دوباره از من خواست که در برادر هم برایش نقش منفی بازی کنم .

بازی‌های شما در نقش‌های منفی هم بهتر دیده شده است؟

نقش‌های مثبتم هم خوب دیده شده مثل روحانی سریال او یک فرشته بود که نقش خیلی موفق و جاندار و چند وجهی بود. از طرف دیگرنزدیک به چهار دهه است که بازی می‌کنم و دیگر نیازی ندارم که بخواهم بروم دنبال شهرت. اگر من این نقش‌های چند لایه را در سینما بازی می‌کردم مطمئن باشید بیشتر از اینها بازی‌ام دیده می‌شد. خیلی از دوستان به من می‌گویند نقش منفی را هم شیرین بازی می‌کنم و عشقم در بازیگری این است که برای مردم نقش‌های خوب بازی کنم و همیشه با جان و دل نقش‌هایم را بازی کرده‌ام و کم‌فروشی نکرده‌ام.

همکاری مجدد با جواد افشار چگونه بود؟

کارگردان متین وخوش‌اخلاقی است و احترام برای بازیگرش قائل است. من با هرکارگردانی که همکاری داشته‌ام یک رضایت دوطرفه وجود داشته و اهل تنش و درگیری نبوده و نیستم، زیرا خودم کارگردانی کرده‌ام و می‌دانم چقدر یک کارگردان در طول کار تحت فشار است. به عنوان بازیگر معتقدم من بازیگرباید در اختیار خواسته‌های کارگردان به عنوان خالق اثر باشم و احترام قائل شدن برای پیشکسوتان و معرفت داشتن برای یک بازیگر امر بسیار مهمی است.

در سریال برادر شخصیت امیر کوچکی که شما بازی می‌کنید به همراه بهرام به عنوان قطب شر ماجرا در برابر کاظم پهلوان صف‌آرایی می‌کنند؟

در این سریال هم یک هماوردی جذاب بین کاظم پهلوان از یک سو و بهرام و امیرکوچکی از سوی دیگر شکل می‌گیرد که موتور درام داستان را به حرکت درمی‌آورد. در کیمیا هم تقابلی که با شخصیت مثبت داشتم بازیگرش مثل همین سریال حسن پورشیرازی بود خیلی دیده شد و نشان می‌داد جواد افشار برای انتخاب بازیگران خیلی با دقت و سنجیده عمل کرده است و در حین فیلمبرداری هم معتقد بود یکی از نکات جذاب سریال در حین پخش برای مخاطب همین تقابل‌هاست .

آیا برای تفاوت و جذابیت نقش از گریمی متفاوت استفاده کردید؟

همه بازیگران معمولا برای برخی از نقش‌هایشان مدل و نوع فرم موهایشان را تغییر می‌دهند، اما من در سریال برادر با همفکری با طراح گریم به چنین فیزیکی برای شخصیت امیرکوچکی رسیدیم که باید سرش طاس می‌بود و به همین دلیل من موهای جلوی سرم را تراشیدم. به لحاظ فیزیک هم تلاش کردم مقداری وزنم را کمتر کنم تا اندام ترکه‌ای‌تری داشته باشم. من همیشه مواظب فیزیکم هستم تا خارج از قاعده و چاق نشود و اضافه کردن همین ویژگی‌های به ظاهر کوچک در گریم، فیزیک و نحوه حرف زدن است که بازی بازیگر را از یکنواختی و تکرار دور می‌کند.

بازی در سریال‌های ماه رمضانی چقدر برایتان دارای جذابیت است؟

اگر آمار بگیرید من جزو بازیگرانی هستم که در بیشترین سریال‌های ماه مبارک رمضان بازی کرده‌ام و هر سالی که در این ماه غیبت دارم مردم می‌گویند کجا هستید و ما با شما کلی خاطره خوب درباره سریال‌های ماه رمضانی داریم. من تجربه بازی در مناسبت‌های مختلف ماه رمضان، عید، ماه محرم و دهه فجر را دارم که هرکدامشان جذابیت‌های خاص خودشان را دارد و برایم مهم هستند، زیرا باعث ارتباط بهتر و گسترده‌تر من با مخاطبان می‌شود. سریال زیرزمین هم ده سال پیش در ایام ماه مبارک رمضان روی آنتن پخش رفت و خیلی مخاطب داشت و مردم مرتب در کوچه و خیابان در باره مضمون، داستان و شخصیت‌های سریال اظهارنظر می‌کردند. درسریال او یک فرشته بود با توجه به تم جذاب و قرآنی‌اش از هر نوع قشری در جامعه درباره سریال حرف زدند و اظهارنظر کردند. درمورد سریال‌های مناسبتی ماه رمضان مردم خاطرات متبوعی در ذهن دارند و در این یک ماه ارتباط مردم با تلویزیون و سریال‌هایش نسبت به دیگر مواقع سال عمیق‌تر است و تمام مردم بعد از عبادت در کنار سفره افطاری سریال نگاه می‌کنند و لذت می‌برند. خوشحالم امسال هم دوباره توفیق نصیبم شد که در این نوع سریال‌ها بازی کنم و موقعی که می‌بینم مخاطب از سریال استقبال می‌کند، خستگی کار کردن روزانه 15 ساعت در گرما و سرما از تنم خارج می‌شود .

آیا برای امیر کوچکی در بازی در نقشش دنبال مابه ازا هم گشتید؟

از این تیپ آدم‌های منفعت‌طلب، رند و قالتاق کم در جامعه نداریم. آدمی که فقط به منفعت خودش توجه دارد و هیچ رحم و مروتی ندارد و برای پیشرفت پایش را روی شانه‌های سایرین قرار می‌دهد و سایرین را له می‌کند. مرد قاچاقچی و مستبدی که آموخته چگونه از راه کژی ثروت‌اندوزی کند .

معمولا با واکنش و اظهار نظر مردم در کوچه و خیابان چگونه برخورد می‌کنید؟

برای من نظر مردم و منتقدان خیلی مهم و تعیین‌کننده است. مردمی که دوست دارند با هنرمندانشان همکلام شوند و ما باید در این رابطه قدردان مردم و محبت‌هایشان باشیم و من همیشه با روی باز در خدمتشان هستم.

اغلب بازی‌های ماندگار شما در قاب کوچک تلویزیون رقم خورده است بازی در تلویزیون برایتان چه ویژگی‌هایی دارد؟

یکی از رسالت‌های مهم تلویزیون سوای بحث سرگرمی، ارائه آگاهی و اطلاع‌رسانی به مخاطبان در قالب سریال‌های داستانی است و خوشبختانه در سریال‌هایی بازی کرده‌ام مثل همین سریال برادر که پر از مسائل آموزشی و اخلاقی بود و فکر می‌کنم چون تلویزیون مخاطب فراگیر دارد باید من بازیگر هم بازی‌ام به بهترین نحو باشد و به همین دلیل هیچ‌گاه در سریال‌های تلویزیونی به لحاظ بازی کم‌فروشی نکرده‌ام.

برخی نقش‌ها جذابیت زیادی دارند

اغلب نقش‌هایی را که بازی کردم چون با دقت انتخابشان کرده‌ام دوست دارم، اما برخی از نقش‌ها هستند که موقع بازی برای من بازیگر جذابیت‌های زیادی دارند و مخاطب هم با آنها ارتباط بهتری برقرار می‌کند. یکی از نقش‌های محبوبم ساواکی سریال کیمیاست که برای بازی‌اش زحمت کشیدم و خاطرات تلخ و شیرینی برای بازی در این سریال به دست آوردم. بازی‌هایم را در سریال‌های زیرزمین، او یک فرشته بود، مردان آنجلس و یک وجب خاک را هم بسیار دوست دارم.

احمد محمد اسماعیلی - ضمیمه قاب کوچک