شهری برای سالمندان

هرچند پدیده سالمندی از نتایج توسعه است، ولی بی‌توجهی به ابعاد مختلف آن و نیازهای سالمندان می‌تواند مانعی جدی در برابر توسعه قلمداد شود، به این صورت که اگر نیازهای روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این قشر نادیده گرفته شود و جمعیت سالمندی در جامعه رشد پیدا کند و قابلیت‌های لازم را برای زندگی نداشته باشد، چگونه می‌توان انتظار توسعه بیشتر را داشت، در حالی که مهم‌ترین عامل توسعه، نیروی انسانی است.‌ تقلیل توانایی‌های بدنی و روانی سالمندان نگران‌کننده است. انواع مشکلات روانی و ناتوانی‌ها سالمندان را تهدید می‌کند که بیماری‌های جسمانی نظیر ایست قلبی، مشکلات تنفسی، پوکی استخوان و مشکلات گوارشی از آن دسته‌ هستند. انواع آسیب‌های مغزی و اختلالات روانی نظیر اضطراب، افسردگی، سوء‌مصرف مواد و مشکلات جنسی از دیگر مشکلات سالمندان محسوب می‌شود.

سالمندی با کاهش نسبی قوای جسمی، بازنشستگی و دور شدن از موقعیت‌های شغلی و مسئولیت‌های مرتبط با آن و درنتیجه کاهش ارتباطات اجتماعی، تنهایی‌ یا احساس تنهایی همراه است.

یکی از عوامل موثر در روند سلامت همه افراد خصوصا سالمندان تغذیه مناسب است که در این موضوع، شیوه زندگی سالم با تأکید بر تغذیه سالم و برنامه مراقبت ادغام شده و در اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، ‌درمان و آموزش پزشکی در حال پیگیری و اجرا ست و براساس این برنامه شیوه زندگی سالم با تأکید بر تغذیه سالم حدود 250 هزار نفر در 256 شهر تحت پوشش هستند‌. ‌ سالمندان با توجه به وضعیت جسمانی و شرایط محیط زندگی از جمله نامناسب بودن مبلمان شهری، معابر، وسایل نقلیه مناسب و... ممکن است زمین خوردن و سقوط از بلندی را تجربه کنند که با عنایت به احتمال بروز پوکی استخوان در این گروه سنی، بهبود شکستگی‌های ناشی از زمین‌خوردن، نزد سالمندان با مشکلاتی روبه‌رو خواهد بود. به‌طوری که براساس متون پزشکی، نیمی از سالمندانی که دچار شکستگی استخوان می‌شوند، هرگز به زندگی طبیعی بر نخواهند گشت.‌ برای پیشگیری از این آسیب حضور فعال شهرداری‌ها و سازمان‌ها برای اصلاح مبلمان شهری ضروری است. متخصصان طب سالمندی نباید فقط در مطب بنشینند و بیمار را ویزیت کنند، بلکه باید بعضی از بیماری‌ها خارج از مطب مداوا شود. با ساختن شهری که سالمند در آن به‌راحتی حرکت می‌کند، می‌توان از بسیاری از صدمات جلوگیری کرد. اکنون سالمندان ما به‌خصوص در مسائل پزشکی دچار سرگردانی هستند و اگر فرد سالمندی، برای معالجه به پزشک نامرتبط مراجعه کند، بدون در نظر گرفتن علت بیماری، ویزیت شده و برایش دارو تجویز می‌شود. معابر، پل‌های عابر پیاده، پارک‌ها، حتی وسایل حمل و نقل درون شهری، هیچ‌کدام برای عبور راحت سالمند پیش‌بینی نشده است، توجه نکرده‌ایم که یک سالمند قادر به بالا رفتن از ده‌ها پله با هدف عبور از خیابان نیست، نمی‌تواند برای رفتن به پارک، مدام از پله‌ها بالا و پایین برود و نیمکت‌ها به هیچ عنوان مناسب آنان نیست.‌ درست است که افزایش این گروه سنی در کشور ما نوید‌دهنده بهبود شرایط زندگی است، اما همین امر توجه مسئولان به سلامت و امنیت سالمندان را الزامی می‌کند.

عباس شکری - معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد امام خمینی^(ره) فارس